پایـان حکومت کاستـروها؟

«میگل دیاز-کانل» به‌عنوان رئیس‌جمهور جدید کوبا سوگند یاد کرد. مجمع ملی کوبا او را به‌عنوان تنها نامزد پست ریاست‌جمهوری این کشور برگزید. میگل جانشین رائول کاسترو شده است. این اولین‌بار پس از انقلاب سال ۱۹۵۹ است که فردی از خانواده کاسترو زمام امور را به‌دست «نمی‌گیرد». به‌گزارش نیویورک‌تایمز، کانل سومین رئیس‌جمهور در تاریخ معاصر کوباست که پس از فیدل و رائول کاسترو به‌قدرت می‌رسد.

رائول کاسترو اگرچه در سال ۲۰۰۶ جانشین برادرش فیدل شد و در آوریل ۲۰۱۸ نیز از مقام خود استعفا داد، اما برخی گزارش‌ها حاکی است انتقال قدرت در کوبا به‌رغم اهمیت تاریخی آن عموما یک رویداد نمادین به‌شمار می‌آید. رائول کاسترو کاملا کناره‌گیری نخواهد کرد و تا سال ۲۰۲۱ کماکان در مقام دبیرکلی حزب کمونیست کوبا باقی خواهد ماند. «ویلیام ام لئو گراند»، استاد آمریکایی و کارشناس مسائل کوبا معتقد است: «این مقام (دبیر کلی حزب کمونیست) بی‌چون و چرا از ریاست‌جمهوری کوبا قدرتمندتر است.

رهبری حزب کمونیست تمام تصمیمات مهم اقتصادی، سیاست اجتماعی و روابط خارجی را اتخاذ می‌کند که رئیس‌جمهور متعهد به انجام آن است؛ بنابراین من انتظار ندارم میگل دیاز-کانل، حداقل در کوتاه‌مدت، تغییرات عمده‌ای به‌وجود آورد». برخلاف برادران کاسترو، «میگل دیاز کانل» سابقه نظامی ندارد و به جای اونیفورم مثل سایرمردان کوبایی بلوز‌های آستین کوتاه و گشادی می‌پوشد که به روی شلوار می‌افتد و به‌دلیل آب وهوای آمریکای لاتین و جزایر کارائیب پوشیدن آن رایج است.

اما سوالات مهمی در زمینه این انتقال قدرت مطرح است: اینکه آیا حکومت «کاستروها» به پایان رسیده است؟ آیا رئیس‌جمهور جدید دست به اصلاحات اساسی خواهد زد؟ گزارش‌ها حاکی است که رئیس‌جمهور جدید کوبا نسبتا جوان است. او دیروز ۵۸ ساله شد. از تاریخ تولد او می‌توان دریافت که بعد از انقلاب کوبا و سرنگونی رژیم باتیستا، به‌دنیا آمده است.

از او با عنوان یک کمونیست مارکسیست-لنینیست دوآتشه و تکنوکراتی یاد می‌شود که به احتمال زیاد در نظام کنونی کوبا تغییری به‌وجود نخواهد آورد. بی‌بی‌سی در گزارش دیروز می‌نویسد او پیش‌تر معاون ریاست‌جمهوری کوبا بوده و مانند دست‌کم ۸۰ درصد از جمعیت کوبا در طول حیات خود به جز کاسترو‌ها فرد دیگری را به‌عنوان رهبر کشور به خود ندیده است. رئیس‌جمهور جدید مستقیما از سوی ۵/ ۱۱ میلیون شهروند کوبایی انتخاب نشده بلکه ۶۰۵ عضو مجمع ملی قدرت خلق - پارلمان کوبا - اورا تعیین کرده‌اند.

این گزارش در ادامه می‌افزاید:هر چند که او پس از انقلاب کوبا متولد شده، اما از متحدان رائول کاسترو به‌شمار می‌رود. انتظار نمی‌رود که او دست به تغییراتی اساسی در کشور بزند. انتظار غالب کارشناسان این است که رائول کاسترو به‌عنوان رهبر حزب حاکم کمونیست همچنان از نفوذ سیاسی در کشور برخوردار باشد.

یکی از مهم‌ترین چالش‌های کوبا، وضع اقتصادی این کشور است که رئیس‌جمهور جدید باید راه‌حلی برای آن بیندیشد. چالش دیگر در روابط خارجی به‌ویژه در رابطه با ایالات‌متحده است. اقتصاد کوبا از زمان قطع حمایت اتحاد جماهیر شوروی سابق پس از فروپاشی این کشور در دهه ۱۹۹۰ هرگز کاملا بهبود پیدا نکرد.

طرح‌های اقتصادی فیدل هم راه به‌جایی نبرد. باوجود نشانه‌های دلگرم‌کننده‌ای که در دوران ریاست‌جمهور باراک اوباما در رابطه با کوبا وجود داشت آمریکا هنوز به تحریم‌های اقتصادی که از سال ۱۹۶۱ تاکنون علیه این کشور اعمال داشته است ادامه می‌دهد و دولت ترامپ بسیاری از سیاست‌های اباما درمورد کوبا را تغییر داده است.

موسسه تحقیقاتی موسوم به «دفتر واشنگتن درامور آمریکای لاتین» می‌‎گوید شاید ریاست‌جمهوری کسی که ازخانواده کاسترو نیست حداقل درتئوری راهگشای فرصت‌هایی برای گفت‌وگو بین دو کشور کوبا و آمریکا باشد. در هر حال، رئیس‌جمهور جدید در سخنانی در مراسم تحلیفش گفت که ماموریتش «تضمین تداوم انقلاب کوبا در این لحظه تاریخی مهم است».

او اطمینان داد که «انقلاب به مسیرش ادامه می‌دهد». رئیس‌جمهور جدید کوبا تاکید کرد که «برای کسانی که در صدد احیای کاپیتالیسم هستند، در کوبا جایی نخواهد بود». دیاز-کانل همچنین افزود که سیاست خارجی کوبا «تغییر نخواهد کرد.»