روایت کاپیتان از نجات ٥ ماهیگیر سریلانکایی

چندماه پیش نفتکش «stream» در بندر چابهار پهلو گرفت تا میهمان‌های ناخوانده‌اش را پیاده کند. میهمان ناخوانده‌ای که به طرز عجیبی از این نفتکش ایرانی سردرآورده بود. در واقع ٥ ماهیگیر سریلانکایی توسط نفتکش ایرانی و خدمه‌اش در میان آب‌های اقیانوس هند از مرگ نجات پیدا کرده بودند و براساس قوانین دریایی باید در نزدیک‌ترین بندر تحویل داده می‌شدند. همین هم شد تا نفتکش «استریم» قبل از پهلوگرفتن در جزیره خارک توقف کوتاهی دربندر چابهار داشته باشد.

ماجرای نجات این ماهیگیران خیلی عجیب باورنکردنی است. نفتکش عظیم ایرانی و قایق کوچک ماهیگیران سریلانکایی هر دو در یک زمان راهی سفر دریایی‌شان شده بودند. شاید اگر این همزمانی نبود، حالا این ٥ ماهیگیر زنده نبودند، اما بخت با ماهیگیران سریلانکایی یار بود.

آن‌ها با وجود این‌که قایق‌شان را در اقیانوس از دست داده بودند و روی تکه‌پاره‌های واژگون‌شده آن قایق کوچک ناامیدانه در تصور سپری‌شدن آخرین لحظات زندگی‌شان بودند، توسط نفتکش ایرانی نجات پیدا کردند. کاپیتان مهدی باغستانی، کاپیتان نفتکش ایرانی است. کسی که فرماندهی عملیات نجات این ماهیگیران را برعهده گرفت و حالا با گذشت چندماه از آن حادثه، جزییات آن عملیات دریایی را بازگو می‌کند:

چطور ماهیگیران را نجات دادید؟
اول دسامبر ٢٠١٧ بود که ما این ماهیگیران را پیدا کردیم. البته آن‌ها ٦ نفر بودند، اما یکی از آن‌ها در اثر طوفان و واژگونی قایق در دریا غرق شده بود و هنگامی که ما به آن‌ها رسیدیم، فقط ٥ نفر در آن قایق واژگون شده بودند که همگی آن‌ها را نجات دادیم.

شما از حادثه‌ای که برای قایق این ماهیگیران پیش آمده بود، اطلاع داشتید؟ یعنی آن‌ها توسط بی‌سیم از کشتی‌های عبوری درخواست کمک کرده بودند؟
نه، ما اصلا از چنین چیزی مطلع نبودیم. بقیه کشتی‌های موجود در آن منطقه هم اطلاعی از این ماجرا نداشتند، چون درغیراین صورت ما باید از طریق مکالمات دریایی متوجه این حادثه می‌شدیم. واقعیت این است که نجات این ٥ نفر بیشتر به یک معجزه شبیه بود.

این‌که ما برای فرار از طوفان چندبار تغییر مسیر داشته باشیم یا این‌که هردوی ما در یک تاریخ مشخص حرکت کنیم و این مسائل مختلف دیگر که فقط یک دریانورد می‌تواند عجیب‌بودن آن را درک کند. به عقیده من، سرنوشت این افراد به‌گونه‌ای رقم خورده بود که باید توسط نفتکش «استریم» و خدمه‌اش نجات پیدا می‌کردند.

شما در چه تاریخی از ایران حرکت کردید؟
دهم اکتبر بود که من از تهران به طرف بندرعباس حرکت کردم؛ یعنی حدود ٥٠ روز قبل از پیداکردن ماهیگیران سریلانکایی. البته حرکت ما از خارک شروع شد.

درهمان مسیر رفت ماهیگیران را پیدا کردید؟
نه، در راه برگشت به ایران بودیم. محموله ما در چین تخلیه شده بود و در راه بازگشت در اقیانوس هند بودیم که به طرز عجیبی با این ٥ نفر مواجه شدیم.

چرا عجیب؟ لطفا بیشتر توضیح دهید؟
همانطور که پیشتر گفتم، شرایط و عوامل مختلفی دست به دست هم داد تا آن ماهیگیران سرراه ما قرار گرفتند. دست تقدیر ما را به سمت آن‌ها هدایت کرد. ٢٩ نوامبر بود و ما هم براساس برنامه در مسیر تعیین‌شده به طرف آب‌های ایران در حرکت بودیم که طوفان شدیدی شروع شد.

طوفان از سواحل شرقی سریلانکا به سمت غرب و جنوب‌غربی حرکت می‌کرد. براساس برنامه و محاسبات، طوفان باید پشت‌سر ما می‌بود، اما این طوفان به دلیل تغییر مسیر‌های مکرر درنهایت جلوی راه ما قرار گرفت. ما حدودا ٧٧ مایل دریایی چیزی در حدود ١٣٠ تا ١٤٠ کیلومتر با طوفان فاصله داشتیم. به همین دلیل تصمیم گرفتیم مسیر را تغییر دهیم و کمی به طرف جنوب حرکت کنیم. طوفانی شدید بود، حدود ٦ ساعت به طرف جنوب رفتیم، ساعت ٧ بعدازظهر ٣٠ نوامبر بود که انحراف مسیر را متوقف کردیم.

شرایط بهتر شده بود. ما مسیرمان را به طرف شمال‌غربی ادامه دادیم، اما تغییر مسیر طوفان بازهم شرایط را برای ما سخت کرد. ساعت ٢ بامداد اول دسامبر بود که دوباره به طرف جنوب تغییر مسیر دادیم. می‌خواستیم از طوفان فاصله بگیریم. تا ساعت ٦:٤٥ به طرف جنوب حرکت کردیم. طوفان موازی تقریبا هم سرعت با ما در حرکت بود. یعنی اگر این طوفان و تغییر مسیر‌ها رخ نمی‌داد، ما آن ماهیگیران را پیدا نمی‌کردیم و معلوم نبود چه برسر آن‌ها می‌آمد.

شما همان‌جا ماهیگیران سریلانکایی را پیدا کردید؟
نه، ساعت ٦:٤٥ من دستور چرخش کشتی را با شعاع زیاد صادر کردم. دلیل این دستور هم چرخش با حداقل خسارت ممکن بود. کشتی به آرامی و با شعاع زیاد دور زد. چیزی در حدود ٤٥ دقیقه زمان برد تا نفتکش دور زد. پس از اتمام دور زدن، پل فرماندهی را تحویل افسر دوم دادم و به سمت کابین حرکت کردم.

هنوز چند ثانیه‌ای نگذشته بود که افسر دوم اعلام کرد چند نفری روی آب شناورند. از دور همه چیز مرتب به نظر می‌رسید، اما وقتی با دوربین نگاه کردم، دیدم که آن‌ها روی یک قایق واژگون شده قرار دارند. بعد هم موضوع را به شرکت اطلاع دادم و با تأیید آن‌ها عملیات نجات آغاز شد.

قایق ماهیگیران با شما چقدر فاصله داشت؟
٢ مایل دریایی. حدود ٣ کیلومتر فاصله بود. ما به طرف آن‌ها حرکت کردیم. ساعت ٧:٣٠ بود که عملیات شروع شد و تا ساعت یک بعدازظهر ادامه داشت.

یعنی انتقال این ماهیگیران ٦ ساعت طول کشید؟
بله؛ انتقال آن‌ها در دو مرحله انجام شد. آن‌ها حدود ٣٦ ساعت بدون آب و غذا پشت قایق واژگون شده‌شان نشسته بودند و امیدی هم به نجات نداشتند. شرایط واقعا سختی بود تا چشم کار می‌کرد، آب بود و آسمان. آن‌ها وقتی ما را دیدند از شدت هیجان به صحبت‌های ما توجهی نداشتند.

وقتی ما برای آن‌ها طناب انداختیم تا دور قایق‌شان ببندند، دو نفر از آن‌ها با همان طناب به طرف نفتکش شنا کردند. این دو نفر حدود ساعت ١٠:٣٠ وارد نفتکش شدند و عملیات نجات برای ٣ نفر دیگر ادامه پیدا کرد که درنهایت خدمه نفتکش با تلاش فراوان آن سه نفر را هم نجات دادند.

قایق آن‌ها چرا واژگون شده بود؟
همان طوفانی که ما برای گرفتار نشدن در آن چندبار تغییر مسیر دادیم، باعث تخریب و واژگونی قایق آن‌ها شده بود. آن‌ها در مسیر بازگشت به سریلانکا بودند که دچار این حادثه شدند. نکته جالب دیگر همزمانی آغاز سفر ما بود. وقتی ماهیگیران نجات‌یافته با ما صحبت می‌کردند در صحبت‌های‌شان مشخص شد که آن‌ها هم ١٠ اکتبر برای صید ماهی از سریلانکا خارج شده بودند، یعنی همزمان با آغاز سفر ما.

بعد از این‌که آن‌ها را نجات دادید، ماجرا را چطور به سریلانکایی‌ها اطلاع دادید؟
از طریق شرکت خبر نجات این ٥ نفر به سفارت سریلانکا اطلاع داده شد. سفیر این کشور طی تماسی با همه این ماهیگیران صحبت کرد. موضوع نجات آن‌ها به مقامات سریلانکایی هم اعلام شد. حدود یک هفته‌ای هم که آن‌ها میهمان نفتکش و خدمه بودند از طریق موبایل با خانواده‌های‌شان در ارتباط بودند.

ماهیگیران کجا از نفتکش استریم «stream» جدا شدند؟
ما قرار بود در خارک پهلو بگیریم. اما باید این ٥ ماهیگیر سریلانکایی را هرچه زودتر و در نزدیک‌ترین بندر ایرانی تحویل می‌دادیم. ما آن‌ها را در بندر چابهار تحویل دادیم تا هرچه سریع‌تر به کشورشان بازگردند.