تولیدکنندگان قارچ در آستانه ورشکستگی

تولیدکنندگان قارچ این روز‌ها در آستانه ورشکستگی قرار گرفته‌اند. واحد‌های تولیدی‌ای که به گفته رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان قارچ تعدادشان از مرز هزار واحد گذر کرده است، فروش‌شان نصف شده است. این کاهش مصرف در شرایطی رخ داده که ایرانی‌ها که پیش از این نصف متوسط جهانی قارچ مصرف می‌کردند و تولیدکنندگان این صنعت همواره با معضلی به اسم مازاد تولید دست‌وپنجه نرم می‌کردند، آن‌گونه که آمار‌ها نشان می‌دهد سرانه مصرف این محصول در کشور ما در مقایسه با متوسط جهانی کمتر است، درحالی که هر ایرانی سالانه به‌طور میانگین ١،٢ کیلوگرم قارچ استفاده می‌کند که متوسط جهانی آن ٢.٥ کیلوگرم و در اروپا ٤ کیلوگرم است.

آن‌گونه که علی صدیق‌پناه رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان قارچ می‌گوید؛ اتفاقات ٢٠ روز اخیر، منجر به ورشکستگی بسیاری از واحد‌ها شده است، چراکه اورژانس کشور به‌طور دایم از تعداد فوتی‌ها و افراد در صف پیوند کبد اطلاع‌رسانی می‌کند و این امر بر نگرانی افراد دامن می‌زند.

اما درحالی این روز‌ها موجی از نگرانی نسبت به مصرف قارچ در کشور ایجاد شده که غلامرضا تقوی مدیرکل دفتر امور گلخانه، گیاهان دارویی و قارچ خوراکی می‌گوید: قارچ‌های پرورشی در محیطی پاستوریزه و کاملا بهداشتی تولید می‌شود که این موضوع هیچ ارتباطی به قارچ‌های تولیدی دارای مجوز ندارد.

میزان اشتغالزایی در صنعت قارچ
بد نیست بدانید که میزان تولید قارچ در ایران که اتفاقا رتبه هشتم دنیا را دارد، سالانه چیزی حدود ١٥٠‌هزار تن است. یک حساب کتاب سرانگشتی به خوبی نشان می‌دهد که اگر سرانه مصرف هر ایرانی را ١،٢ کیلوگرم درنظر بگیرید، میزان مصرف قارچ در ایران چیزی حدود ٩٧‌هزار و ٢٠٠ تن خواهد بود و تولید صورت‌گرفته حدود ٥٣‌هزار تن بیشتر از نیاز کشور است. ٥٣‌هزار تنی که هیچ برنامه‌ای برای صادرات آن وجود ندارد و معمولا تولیدکنندگان را با مشکل مواجه می‌کند. حالا این صنعت که اتفاقا نقش قابل توجهی در اشتغالزایی دارد، در آستانه تعطیلی قرار گرفته است.

آن‌گونه که دولتمردان اعلام کرده‌اند؛ به ازای هر واحد ٢٢٠ تنی پرورش قارچ در کشور ١٥ تا ١٨ نفر با توجه به وضع مکانیزاسیون آن اشتغال ایجاد می‌شود. با توجه به سطح احداث واحد‌های تولید قارچ از لحاظ فنی و میزان مکانیزه‌بودن به ازای هرنفر ایجاد شغل ٧٠ تا ٨٠‌میلیون تومان نیاز سرمایه‌گذاری دارد که در مقایسه با بسیاری دیگر از مشاغل رقم پایین به حساب می‌آید. گفتنی است؛ ٦ استان تهران، البرز، قزوین، اصفهان، خراسان‌رضوی و چهارمحال‌وبختیاری بیشترین میزان تولید قارچ در کشور را دارند و حدود ٧٠‌درصد قارچ تولیدی در این ٦ استان است.

کمبودی در قارچ نداریم
شرایط مساعد جوی و بارش‌های اخیر منجر به رویش فزاینده و طغیان قارچ‌های سمی در کوهستان‌ها شد. در روز‌های اخیر، تعدادی از گردشگران در جوامع روستایی با مراجعه به کوه‌ها و مراتع اقدام به جمع‌آوری، مصرف و توزیع قارچ‌های کوهی در گذرگاه‌ها کردند، همین امر منجر به پیدایش یک‌سری از بیماری‌ها شد. مدیرکل دفتر امور گلخانه، گیاهان دارویی و قارچ خوراکی با بیان این‌که مصرف قارچ‌های خوراکی مشکلی ندارد، می‌گوید: مردم پس از جمع‌آوری این محصولات، تصورات غلطی مبنی بر تشخیص سمی و غیرسمی‌بودن قارچ‌های رویشی در کوه با استفاده از ابزار‌های بصری و تجربی دارند.

تقوی ادامه داد: با توجه به سرانه مصرف، هیچ کمبودی در داخل وجود ندارد که مردم بخواهند قارچ مصرفی خود را از کوه‌ها و عرصه‌های طبیعی تأمین کنند. به گفته او، تشخیص قارچ‌های سمی و غیرسمی در عرصه‌های طبیعی امکان‌پذیر نیست و صرفا در آزمایشگاه‌ها صورت می‌گیرد، به همین خاطر از افراد تقاضا داریم که از جمع‌آوری و مصرف قارچ‌های عرصه‌های منابع طبیعی اجتناب کنند.

قارچ پرورشی مشکلی برای مصرف ندارد
«سالانه حداقل ١٥٠‌هزار تن قارچ خوراکی در کشور تولید می‌شود.» صدیق‌پناه رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان قارچ می‌گوید: با وجود آن‌که چند هزارمیلیارد تومان در این زمینه سرمایه‌گذاری شده است و حتی برخی واحد‌ها از اعتبارات بانکی استفاده کردند؛ بنابراین اظهارات غیرکارشناسی مبنی بر امتناع از خرید قارچ‌های فله، زندگی پرورش‌دهندگان و تولید ملی را به خطر می‌اندازد. صدیق‌پناه با انتقاد از اطلاع‌رسانی نادرست رسانه‌ها در زمینه مسمومیت افراد در استفاده از قارچ‌های مصرفی گفت: مسمومیت و مرگ‌ومیر افراد، ارتباطی به قارچ‌های پرورشی دارای پروانه تولید از وزارت جهاد کشاورزی ندارد. خبر‌های نادرست منتشرشده از معدوم‌سازی قارچ‌های فله تولیدی بر زیان واحد‌های تولیدی تأثیر بسزایی داشته است.

به گفته این مقام مسئول، با وجود آن‌که قارچ‌های پرورشی در محیطی کاملا بهداشتی و استاندارد تولید می‌شود، جای هیچ‌گونه شک و تردید نسبت به مصرف آن‌ها وجود ندارد؛ چراکه محیط پرورش این قارچ‌ها همانند نوزادی است که در صورت قرارگرفتن در محیط نامناسب بیمار می‌شود. او ادامه داد: از واحد‌های تولیدی‌ای که اقدام به توزیع قارچ‌های فله در بازار می‌کنند، تقاضا داریم که روی نایلون‌های خود کد و لیبل بهره‌برداری را درج کنند تا با آگاهی از آدرس واحد تولیدی، شکی در خرید به وجود نیاید.