خروج سرمایه از بازار طلا

جریان خروج سرمایه از بازار طلا، عامل اصلی تضعیف قیمت این فلز گرانبها در ماه‌های اخیر به‌شمار می‌رود. حجم دارایی‌های صندوق‌های قابل معامله در بورس که با طلا پشتیبانی می‌شود، در ماه ژوئن نزدیک به ۲ درصد افت کرد. در واقع، نزدیک به ۶۷ تن طلا از این صندوق‌ها خارج شده که به معنای کاهش تقاضا، افت جذابیت و نااطمینانی نسبت به بهترین مکان سرمایه‌گذاری در شرایط فعلی است.

از سوی دیگر، رابطه معکوس و معمول میان طلا و دلار در روند ماه‌های اخیر قابل مشاهده نبود. کارشناسان، تشدید عدم قطعیت نسبت به آینده شاخص دلار و اقتصاد بین‌الملل را ۲ دلیل بنیادی بروز این وضعیت عنوان می‌کنند. روند صعودی دلار در سال ۲۰۱۸ میلادی، با ارسال سیگنال عقب‌نشینی ترامپ از سیاست ارزی مبنی بر تقویت شاخص دلار آمریکا، روند آتی طلا را نیز مبهم کرده است.

همزمان تشدید تنش‌های تجاری که می‌توانست به دلیل افزایش نااطمینانی در بازارها، به سود طلا عمل کند؛ اما سایر عوامل موثر بر قیمت آتی اونس مانع رشد ارزش این فلز شده‌اند.

عوامل متعددی که بر روند قیمت طلای جهانی اثرگذار هستند، در ماه‌های اخیر بستر نزول ارزش فلز زرد را فراهم کرده‌اند. از یکسو سیاست پولی فدرال رزرو آمریکا به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مولفه‌ها، با مخابره سیگنال رشد نرخ بهره منجر به تقویت چشم‌انداز شاخص دلار شده است.

رابطه معکوس ارزش طلا و شاخص دلار به معنای اثر منفی این مولفه برای فلز گرانبها در میان‌مدت تلقی می‌شود. مولفه مهم دیگر در بازار فلزات گرانبها عرضه و تقاضا است. چنانچه تقاضا برای طلا در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، بانک‌های مرکزی و سایر موسسه‌های سرمایه‌گذاری افزایش یابد، بهای فلز زرد نیز حمایت خواهد شد؛ اما وضعیت تقاضا در ماه‌های اخیر به زیان طلا پیش می‌رود.

به‌عنوان مثال، حجم دارایی‌های مبتنی بر طلای صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETFs) در ماه ژوئن بالغ بر ۲ درصد افت داشته که معادل ۶۷ تن از این عنصر ارزشمند است. اگرچه برخی از کارشناسان اقتصادی به اثربخشی تغییرات سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معاوضه در بورس بر ارزش طلا معتقد نیستند؛ اما حجم ورود و خروج سرمایه‌های مبتنی بر دارایی‌های طلایی از سال ۲۰۱۶ میلادی تا پایان ماه ژوئن نشانگر افزایش تاثیر متقابل قیمت اونس و وضعیت ETF‌ها است.

اصل عدم قطعیت در بازار طلا
زمانی که چشم‌انداز سرمایه‌گذاران فعال در بازار‌های جهانی به‌گونه‌ای با عدم قطعیت در خصوص رویداد‌های آتی مواجه شود، زمینه افزایش سرمایه‌گذاری بر ذخایر امن به‌ویژه طلا و ین ژاپن مهیا خواهد شد. البته همان‌طور که تشدید تنش‌های تجاری در عرصه بین‌المللی اصل عدم قطعیت را به‌وجود آورده؛ اما قیمت طلا به مرور تضعیف شده است.

زمانی که بروز عدم قطعیت از بهای فلز زرد حمایت نمی‌کند، سیگنالی به معنای به‌هم ریختن رابطه مولفه‌های موثر بر بازار جهانی مخابره می‌شود. بررسی رابطه میان شاخص دلار و قیمت اونس در سال جاری میلادی از کاهش همبستگی منفی میان این ۲ حکایت دارد. در واقع، رابطه منطقی که همواره میان دلار و طلا وجود داشت، دیگر قابل مشاهده نیست و به همین دلیل، تقویت یا تضعیف شاخص دلار در شرایط فعلی، تعیین‌کننده مسیر طلا نیست.

بازار سهام و بازار طلا
قدرت بازار جهانی سهام نیز یکی از مولفه‌های مهم در روند آتی فلز زرد محسوب می‌شود. در صورتی که بازار سهام جذابیت خود را از دست بدهد، سرمایه‌گذاران به‌دنبال بازار جایگزین خواهند بود تا ارزش دارایی‌های خود را حفظ کنند. طلا همواره یکی از گزینه‌های اصلی جایگزینی برای سایر بازار‌ها است.

بررسی تاریخچه رابطه تغییرات بازار سهام و قیمت اونس در سال‌های ۱۹۷۸، ۱۹۸۲، ۱۹۸۷، ۱۹۹۰، ۱۹۹۸، ۲۰۰۲، ۲۰۰۹ و ۲۰۱۱ میلادی از این فرضیه پشتیبانی می‌کند. در این دوره‌ها بازار سهام دچار ریزش شدید شده بود و سرمایه‌گذاران را به سمت بازار جایگزین گسیل کرد؛ بنابراین بازدهی بازار سهام (به خصوص بازار بورس اروپا و آمریکا) نسبت معکوسی با قیمت جهانی طلا دارد و در صورت افت بازدهی وال‌استریت، زمینه برای رشد بهای فلز گرانبها آماده خواهد شد.