زندانی که هتل شد

وسیم الوتر، مسئول پذیرش هتل، کلید‌ها را برمی‌دارد و به انتهای راهروی هتل می‌رود. جلوی یک درِ سنگین متوقف می‌ایستد، قفل آن را باز می‌کند و در با صدای تلق محکمی باز می‌شود. روشنایی روز از پنجره‌های میله‌دار به دو تخت در طرف دیگر اتاق می‌تابد که غیر از آن‌ها هیچ‌چیز دیگر در آن نیست. تراموایی از خیابان مقابل می‌گذرد.

اگر مکانی که توصیف شد، حس و حال سلول زندان را دارد، به این دلیل است که زمانی زندانی مشهور در جنوب شهر آمستردام هلند بوده است. بعدازاینکه زندان در سال ۲۰۱۶ تعطیل شد، پناهندگان این زندان را به یک هتل بسیار موفق تبدیل کردند و چند هفته پیش یک فروشگاه هم به آن افزودند.

وسیم، یک پناهنده سوری، یک بار در هفته مسئول پذیرش «هتل حرکت» می‌شود که در قدیم زندان بیلمربیس نام داشت. او می‌گوید: «میهمان‌ها اینجا را دوست دارند، چون متفاوت است. هر روز پر از تجربه‌ای جدید، افراد جدید و داستان‌های جدید است».

واقعا یک تجربه است. پذیرش که دو طبقه زیرزمین است، زمانی استراحتگاه نگهبانان زندان بوده است. دیوار‌های به رنگ صورتی روشن هم نمی‌تواند این احساس را کاملا زایل کند که وارد ساختمانی می‌شوی که در چهار دهه گذشته تعدادی از سرسخت‌ترین جنایتکاران هلند را در خود جای داده است. پس از تعطیلی زندان در سال ۲۰۱۶، پنج برج از شش برج آن به‌عنوان پناهگاه موقت پناه‌جویان استفاده می‌شد.

یک سازمان غیردولتی هلندی به نام «جنبش روی زمین» که از این ابتکار چندان راضی نبود، به‌دنبال راهی می‌گشت تا به این ساختمان‌های متروک جان تازه‌ای ببخشد. در نهایت به این تصمیم رسیدند که یک هتل پاپ-آپ (هتلی برای اقامت موقت یا یک‌شبه) که توسط کارکنان پناه‌جو اداره شود، در این مکان ایجاد کنند. نتیجه بهتر این بود که با این روش شغل‌های جدید هم برای تازه‌واردان به‌وجود می‌آمد.

نینا اشمیتز، مدیرعامل جنبش روی زمین می‌گوید: «می‌خواستیم به‌جای آنکه مردم را فراری دهیم، جذب کنیم. گفتیم ببینیم می‌شود این مکان را از یک لکه سیاه به نقطه‌ای روشن تبدیل کنیم یا نه».

بعد از افتتاح هتل در سپتامبر ۲۰۱۷ (شهریور ۹۶) بیش از ۵۰ پناهنده در آن هتل مشغول به کار شدند. کارکنان، دوره‌های مهمان‌داری دیدند و از تجربه محلی‌ها در کسب‌وکار پررونق گردشگری در آمستردام استفاده کردند. وسیم از افرادی است که امیدوار است از این تجربه استفاده کند و چشم‌انداز شغلی خود را بهبود ببخشد. وسیم ۲۸ ساله که علاوه بر کار هتل و رستوران به عکاسی هم اشتغال دارد، می‌گوید: «مهارت‌های من این اواخر خیلی بهتر شده است و خیلی چیز‌ها یاد گرفته‌ام. بهترین چیز هتل این بود که میهمان‌ها هم اغلب پا به پای کارکنان خیلی چیز‌ها یاد می‌گرفتند. اینجا به محل تلاقی چند فرهنگ تبدیل شد. عده‌ای از میهمان‌ها برای یک تجربه می‌آمدند و عده‌ای دیگر برای اینکه می‌خواستند با افرادی که در اینجا کار می‌کنند، راحت باشند».

نینا با او موافق است: «همه می‌خواهند برای تفریح و سرگرمی هم که شده، ببینند یک شب در زندان چطور است. اما وقتی میهمانان وارد می‌شدند و همه‌جای آن را می‌دیدند، شروع می‌کردند به پرسیدن از کارکنان درباره داستان‌های زندگی‌شان. این جایی بود که فرهنگ‌ها به هم می‌رسیدند، درست در لابی هتل».

این ماجرایی است که در حیاط زندان و در رستورانی که باز هم پناهندگان مدیریت آن را برعهده دارند و نامش را
A. Beautiful Mess گذاشته‌اند نیز اتفاق می‌افتد. رستوران در اتاق لباسشویی سابق زندان قرار دارد و کنار دیوار، ردیف ماشین‌های شست‌وشو و خشک‌کن صنعتی لباس قرار گرفته است.

حیدر السعدی که مدیریت این طبقه را برعهده دارد، درحالی‌که شیر را در کاپوچینو می‌ریزد، می‌گوید: «مردم کنجکاو هستند. می‌آیند دوری بزنند و عکس بگیرند. بعضی‌ها می‌شنوند که ما پناهنده هستیم و می‌خواهند ما را ببینند و مزه غذا‌های ما را بچشند. بعد می‌بینند که بله، من یک پناهنده هستم و مثل خودشان یک آدم عادی هستم». حیدر ۳۰ ساله اهل بغداد بود و در آنجا کافه داشت. او از سال ۲۰۱۵ به هلند آمده است.‌

می‌گوید: «این پروژه زندگی من را خیلی عوض کرد. از روزی که به اینجا آمده‌ام، رشد کرده‌ام. اما فقط خودم عاملش نبوده‌ام. علتش اعتمادی بود که از مردم اینجا دریافت کردم و از توجه آن‌ها و فضایی که به من دادند».

منبع: سایت کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد

برگرفته از روزنامه شرق