آقای خاص کشتی در قهر و آشتی
بنا در ذهن مردم چهره‌ای دوست‌داشتی است که آن‌ها را یاد خاطرات خوش بازی‌های المپیک ۲۰۱۲ لندن می‌اندازد؛ جایی که کشتی فرنگی ایران با کسب سه مدال طلا، تاریخی‌ترین نتیجه خود را در بزرگ‌ترین رویداد ورزشی دنیا گرفت. اما همه این‌ها دلیلی نیست که بتوانیم بپذیریم معمار نسل طلایی کشتی فرنگی شخصیتی پیش‌بینی‌پذیر دارد. برعکس او کاملا پیش‌بینی‌ناپذیر است. زمانی که فکرش را نمی‌کنی مثل الان می‌آید، زمانی هم که فکرش می‌کنی بماند، قهر می‌کند و می‌رود.
از قدیم گفته‌اند که دو پادشاه در یک اقلیم نگنجند. مشخص بود که بعد از بازگشت مصلحتی محمد بنا به تیم ملی کشتی فرنگی، شش ماه قبل از المپیک ۲۰۱۶ ریو که تحت فشار مقامات اول ورزش صورت گرفت، همکاری دو پادشاه عمر بسامان نخواهد یافت. حتی برخی از تلخ‌اندیشان بازگشت بنا با دایره اختیارات محدودتر و در فاصله کوتاه باقی‌مانده به المپیک را پروژه‌ای خاموش از سوی رسول خادم برای تخریب آقای خاص کشتی فرنگی ارزیابی می‌کردند؛ چه آنکه مشخص بود کشتی فرنگی با ستاره‌های رو به افول و پشتوانه اندکش در ریو نتیجه نخواهد گرفت و این بهترین فرصت را برای رسول مهیا می‌کرد که سایه همیشگی یکی از بزرگان کشتی را از بالای سر خود کم کند؛ اتفاقی که البته در ریو رخ داد.
اما حالا بازی تغییر کرده است؛ رسول، مرد همه‌کاره کشتی ایران، عطای کار را به لقایش بخشیده و جاده برای بازگشت محمد بنا دوباره باز شده است. او این‌بار با حکم حمید بنی‌تمیم، سرپرست فدراسیون کشتی، به عنوان سرمربی فرنگی‌کاران انتخاب شده است؛ انتخابی جذاب که در صورت تجدیدنظر بنا در برخی از تصمیمات و همچنین استفاده از مربیان به‌روز و کارآمد، می‌تواند امید‌ها را دوباره برای بازگشت کشتی فرنگی به روز‌های اوج زنده کند.
بنا در ذهن مردم چهره‌ای دوست‌داشتی است که آن‌ها را یاد خاطرات خوش بازی‌های المپیک ۲۰۱۲ لندن می‌اندازد؛ جایی که کشتی فرنگی ایران با کسب سه مدال طلا، تاریخی‌ترین نتیجه خود را در بزرگ‌ترین رویداد ورزشی دنیا گرفت. اما همه این‌ها دلیلی نیست که بتوانیم بپذیریم معمار نسل طلایی کشتی فرنگی شخصیتی پیش‌بینی‌پذیر دارد.
برعکس او کاملا پیش‌بینی‌ناپذیر است. زمانی که فکرش را نمی‌کنی مثل الان می‌آید، زمانی هم که فکرش می‌کنی بماند، قهر می‌کند و می‌رود. آمار قهر و آشتی‌هایش در بیش از یک دهه مسئولیتش در تیم ملی فرنگی آن‌قدر زیاد بوده است که هر رئیسی در این مدت در فدراسیون کشتی روی کار آمده، با او در کشمکش بوده است. بنا نخستین‌بار در دی‌ماه ۱۳۸۳، قبل از مسابقات جهانی ۲۰۰۵ بوداپست در دوره ریاست محمدرضا طالقانی دستیار حسن بابک سرمربی وقت تیم ملی فرنگی شد.
همه می‌دانستند همکاری این دو نفر سرانجامی نخواهد داشت. اولین قهر او در همین سال قبل از جام جهانی تهران بود که به دلیل برخی اختلافات نظر‌ها با فدراسیون بود. این‌بار در نزدیکی مسابقات جهانی بوداپست، شهریور ۱۳۸۴ بنا از تیم ملی جدا شد، اما با وساطت مرتضی فرجی، نایب‌رئیس فدراسیون، طالقانی به کارش برگشت. چند ماه بعد از مسابقات جهانی به دلیل آنچه تبعیض بین کشتی آزاد و فرنگی نامید، از فدراسیون دلخور شد و به مسابقات قهرمانی کشور در سنندج نرفت. او سپس در یک مصاحبه تلویزیونی به نوعی کناره‌گیری خود را اعلام کرد.
فروردین ۱۳۸۵ سرانجام محمد بنا سرمربی تیم ملی کشتی فرنگی بزرگ سالان شد و حسن بابک به همراه تیم ملی به مسابقات آسیایی قزاقستان نرفت تا عملا از کار کنار رود. او در آن زمان با حفظ سمت، سرمربی جوانان نیز بود. در بازی‌های آسیایی ۲۰۰۶ دوحه تیم محمد بنا چهارنفره و یک برنز گرفت، اما او بار دیگر از تیم ملی کناره‌گیری کرد. در آن زمان محمدرضا یزدانی‌خرم به تازگی سرپرست فدراسیون کشتی شده بود. حدود یک‌سال‌ونیم تیم ملی کشتی فرنگی دست رضا سیم‌خواه بود. پس از شکست سنگین در المپیک ۲۰۰۸ پکن که تیم فرنگی ناکام شد، یزدانی‌خرم که پیش‌تر علاقه‌ای به نگه‌داشتن بنا نداشت، سراغ او رفت. او آبان ۱۳۸۷ سرمربی شد. البته شش ماه بعد بنا قهر و آشتی‌های دیگری هم داشت که این‌بار بر سر انتخاب تیم ملی برای مسابقات جهانی ۲۰۰۹ دانمارک بود.
خرداد ۱۳۹۰ باز هم محمد بنا با استعفای شفاهی‌اش خبرساز شد. خبر این بود: «سرمربی تیم ملی کشتی فرنگی گرچه با خواهش و تمنای مسئولان فدراسیون کشتی قید استعفایش را زد و دوباره مشغول به کار شد، اما محمد بنا همچنان بر خواسته‌هایش مصر است و تهدید می‌کند چنانچه این خواسته‌ها عملی نشود ۱۰ بار دیگر هم قهر خواهد کرد!» سال ۹۱ با روی کارآمدن حجت‌الله خطیب در فدراسیون، باز هم زمزمه اختلافات شنیده شد. در اردیبهشت ۹۱ بود که محمد بنا که به حالت قهر در روز‌های ابتدایی اردوی تیم ملی کشتی فرنگی شرکت نکرد، اما با حضور کشتی‌گیران در منزلش، به اردوی تیم ملی برگشت چراکه بازی‌های المپیک ۲۰۱۲ لندن در پیش بود؛ میدانی که اوج کار و هنرنمایی آقای خاص و شاگردانش را به تصویر کشید. حالا زمانی فرا‌رسیده بود که خادم بر مسند ریاست این فدراسیون نشسته بود.
با وجود نتیجه درخشان المپیک لندن، اما او باز حرف از رفتن به میان آورد. اعتقادنداشتن او به برگزاری رقابت‌های انتخابی اصلی‌ترین دلیل اختلاف بین بنا و خادم بود. او در اردیبهشت ۹۳ زمانی که از مسابقات قهرمانی آسیا برگشت در فرودگاه اعلام کرد می‌خواهد بیرون از فرایند انتخاب تیم ملی عمل کند، در غیر این صورت شاید تیم ملی را رها کند. چالش‌های این پیش‌کسوت فرنگی در حالی با خادم ادامه‌دار شد که قید همکاری با فدراسیون او را زد، اما دیری نپایید که به خانه کشتی بازگشت. سیر نزولی تیم ملی فرنگی در آستانه بازی‌های المپیک ۲۰۱۶ ریو دلیلی شد تا خادم با وجود همه اختلاف‌ها دست روی این چهره دوست‌داشتنی مردمی بگذارد. بنا آن زمان اعلام کرد که فقط به خاطر مردم بازگشته است. او گفت: خادم من را مقابل مردم قرار داد!
در شرایطی که همه تصور می‌کردند خاطرات لندن قرار است با آقای خاص کشتی فرنگی در ریو هم تکرار شود، اما این اتفاق نیفتاد. ناکامی فرنگی‌کاران در این المپیک باعث شد سکانس‌های تلخی از محمد بنا ثبت شود؛ جایی که او مقابل دوربین‌ها اشک ریخت و زانو زد. بنا این‌بار گفت که برای همیشه از کشتی می‌رود. او در مصاحبه‌های خود در دو سال اخیر می‌گفت: از کشتی زده شده و دیگر امکان ندارد بازگردد. اما تعصب و تعلق‌خاطری که او به این ورزش دارد، هنوز راه را برای بازگشت چندباره‌اش به تشک باز گذاشته است.
بی‌تردید باید گفت که قهر و آشتی‌های محمد بنا در همه این سال‌ها هیچ‌وقت به دلیل منافع شخصی نبود و هر بار به خاطر حمایت از کشتی و ملی‌پوشان این رشته بوده است. نتایج ضعیف فرنگی‌کاران از بعد المپیک ریو در حالی ادامه داشته که این تیم در مسابقات جهانی اخیر از ۱۰ نماینده‌ای که داشت، فقط موفق به کسب یک مدال برنز شد. حالا کشتی ایران دقیقا مثل دوران قبل از ورود رسول خادم، محمد بنا و غلامرضا محمدی را در رأس تیم‌های ملی کشتی فرنگی و آزاد می‌بیند؛ در واقع به هفت سال قبل برگشتیم. باید دید این ترکیب می‌تواند بار دیگر کشتی ایران را به اوج برساند یا بازهم تغییراتی در راه است. بنی‌تمیم هفته پیش نیز محمدی را در رأس تیم ملی آزاد قرار داد که پیش‌تر با ورود خادم به فدراسیون کشتی، از سمت خود کناره‌گیری کرده بود.
