آگهی عجیب مرکز دولتی؛ کودکان کاری با دستمزد پایین!

«کودکان پتانسیل بالایی برای کار و تلاش دارند، درحالی‌که توقعات چندانی هم برای شرایط کار و دستمزد ندارند، یعنی بهترین فرصت برای اشتغال! ایده‌های نوآورانه درباره نحوه اشتغال‌زایی این کودکان را در سامانه ما ثبت کنید».

این متن نه یک آگهی قرن‌نوزدهمی برای فراخواندن ایده‌های برتر استثمار کودکان، بلکه مطلب منتشرشده توسط سامانه نوآوری اجتماعی بود که با حمایت دانشگاه تربیت‌مدرس، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت کشور و معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه برای جمع‌آوری و اجرای ایده‌هایی برای حل معضلاتی مانند کودکان کار، زنان سرپرست خانوار، حاشیه‌نشینی و بی‌کاری ایجاد شده است؛ مرکزی که در میان اعضا و هیئت داوران آن افرادی مانند مهدی مرتضوی؛ معاون پژوهشی مرکز مطالعات مدیریت دانشگاه تربیت‌مدرس، محمدجعفر ایرانی؛ مشاور عالی امور اجتماعی وزارت کشور، کمال اکبری؛ معاون مشارکت‌های اجتماعی سازمان امور اجتماعی وزارت کشور، خسرو دانشجو؛ عضو سابق شورای شهر تهران و علی ساعی؛ مدیر گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت‌مدرس دیده می‌شوند و محمدحسین ذوالفقاری نیز مسئول این مرکز است. انتشار این آگهی از روز گذشته واکنش‌های زیادی را در پی داشت و منجر به عقب‌نشینی این مرکز از موضع اولیه شد.

واژگان نامناسب!
شاید تا دیروز افراد کمی در ایران نام مرکز سامانه نوآوری اجتماعی را شنیده بودند، اما روز گذشته آگهی این مرکز برای جذب ایده‌های اشتغال‌زایی با به‌کارگیری کودکانی که پتانسیل بالایی برای کارکردن دارند، اما توقع چندانی برای شرایط کار و دستمزد ندارند به‌سرعت در فضای مجازی انتشار یافت. انتشار این آگهی با موجی از واکنش‌های متفاوت روبه‌رو شد و بسیاری از مخاطبان که ناباورانه به تصویر این آگهی نگاه می‌کردند برای اطمینان از صحت آگهی به آدرس اینستاگرام این مرکز مراجعه کرده و از واقعی‌بودن آن شگفت‌زده شدند.

برخی از کاربران فضای مجازی با اشاره به اینکه وزارت کشور و وزارت کار دو متولی مهم دفاع از حقوق کودکان کار هستند، به شیوه‌های گوناگون این سؤال را مطرح کردند که چطور ممکن است چند نهاد مشخص که باید برای حل این معضل اجتماعی تلاش کنند خود به دنبال راه‌حل‌هایی برای استفاده بیشتر از کودکانی هستند که توقع دستمزد و شرایط کار خاصی ندارند و آیا مسئولانی که این مرکز را اداره می‌کنند متوجه هستند که در آگهی خود نه‌تن‌ها بعضی قوانین جاری کشور را نقض کرده اند، بلکه به نقض حقوق کودکان نیز متهم هستند؟ ساعتی پس از انتشار وسیع این آگهی و واکنش‌های متعجب و بعضا خشمگین کاربران فضای مجازی، صفحه رسمی این مرکز در اینستاگرام با حذف آگهی قبلی، توضیحی کوتاه در صفحه خود قرار داد و نوشت: «پست منتشرشده در مورد کودکان کار به علت انتخاب واژگان نامناسب توسط آژانس دیجیتال مارکتینگ همکار مرکز موجب ایجاد سوءتفاهماتی در بین مخاطبان گرامی شده است. ضمن قدردانی از احساس مسئولیت مخاطبان گرامی، لازم به توضیح است با توجه به مطالب قبلی منتشرشده در سایت، کانال تلگرام و صفحه اینستاگرام مرکز، رویکرد آن نسبت به آسیب‌های اجتماعی و ارائه راهکار برای کاهش معضلات اجتماعی شرح داده شده است. ضمنا تذکرات لازم به مجموعه خاطی ابلاغ شد».

به‌این‌ترتیب نه‌تنها مرکز فوق مشکل آگهی پیشین خود را تا حد «انتخاب واژگان نامناسب» توسط یک آژانس پیمانکار تقلیل داد، بلکه در یک چرخش آشکار، این‌بار به‌جای دعوت از افراد برای پیشنهاد راهکار‌های استفاده از کودکان کم‌توقع، از مخاطبان خواست راهکاری برای کاهش معضلات اجتماعی ارائه کنند.

حال به نظر می‌رسد سامانه‌ای که در ابتدا با هدف کاهش معضلات اجتماعی فعالیت خود را آغاز کرده، اکنون به فکر درآمدزایی از این معضلات است و اگرچه به‌عنوان «مرکزی برای جمع‌آوری ایده‌های حل یا کاهش آسیب‌های اجتماعی» ایجاد شده، اما در سایت خود از مخاطبان درخواست می‌کند ایده‌هایشان را برای ایجاد کسب‌وکار درباره معضلات اجتماعی ارائه کنند تا با کمک متخصصان حوزه کسب‌وکار به‌عنوان راهنما این ایده‌ها را اجرائی کنند و حتی جوایزی نیز برای ایده‌های برتر در نظر گرفته شده است.