موج تازه سریال با خاله سوسکه و نهنگ آبی

سعید رجبی‌فروتن | بعد از سه ماه که شبکه در قرق تنها سریال شبکه نمایش خانگی یعنی مجموعه «ممنوعه» بود، نوبت به آن رسیده است تا در پایان همین ماه، شبکه با دو سریال جدید پوست‌اندازی کند و از کرختی و یکنواختی به‌درآید.

بازیگران سریال نهنگ ابی

سریال‌های «خاله سوسکه» ساخته «محمد مسلمی» و «نهنگ آبی» به کارگردانی «فریدون جیرانی» اگر سبب‌ساز ریزش مخاطبان «ممنوعه» نشوند، این توانایی را دارند که بر حلقه مخاطبان این شبکه بیفزایند و گزینه‌های متفاوتی را فراروی مخاطبان شبکه‌ای قرار دهند که می‌خواهد محصولاتی متفاوت از تلویزیون داشته باشد و پاسخی به «میل» و «نیاز» مخاطب بدهد و صرفا بر «مصلحت» آن تاکید نورزد.

بعد از فروکش کردن تب ساخت «تله فیلم» در تلویزیون و فیلم‌های داستانی ویدیویی در شبکه نمایش خانگی و دست رد مخاطبان به این قسم تولیدات بی‌کیفیت، حالا تهیه‌کنندگان در تلویزیون و نمایش خانگی استراتژی خود را معطوف تولید سریال کرده‌اند تا از این حیث پا جای پای رقبای خارجی خود بگذارند زیرا که سال‌هاست کمپانی‌های بزرگ با تولید و عرضه سریال‌های استراتژیک برای مخاطبان در سراسر جهان ذائقه‌سازی کرده‌اند تا پیگیری فراز و نشیب مهیج داستان‌های دنباله‌دار به دغدغه میلیون‌ها مخاطب بدل گردد.

در ایران نقطه عطف مهم در ساخت سریال که طی ماه‌های اخیر بروز و ظهور یافته است، اشتیاق اپلیکیشن‌های جامع یا «سوپر اپ» در تولید سریال است. شرکت‌هایی که پیش از این فعالیت خود را بر بستر اینترنت با عرضه انبوه فیلم و سریال ایرانی و خارجی آغاز کرده‌اند و برای جذب مخاطب استراتژی‌های توسعه بازار را هوشمندانه به کار گرفته‌اند، اینک قلمرو فعالیت خود را از تامین محتوا فراتر برده و راسا درصدد تولید محتوا برآمده‌اند.

در این بین دو برند «روبیکا» و «فیلیمو» مذاکره و گفتگو با کارگردانان حرفه‌ای و کاربلد را مدت‌هاست آغاز کرده‌اند تا نشان دهند بی‌گدار به آب نزده و گوشه چشمی به افقی که فناوری‌های جدید در مسیر شکوفایی صنعت تصویر گشوده است، دارند.

سریال «نهنگ آبی» حاصل سرمایه‌گذاری یکی از این برندهاست که مطالعه بازار آن از مدت‌ها قبل آغاز شده است و حضور پرشمار ستارگان سینما و تلویزیون در آن، بالقوه نوید‌بخش استقبال مخاطبان از این مجموعه جدید است.

البته حضور شرکت‌های ذاتا اینترنتی در پهنه فیلم و سریال، چندان هم کم‌هزینه نبوده است؛ مخالفت و موضع‌گیری انتقادی جمعی از تهیه‌کنندگان سینما و مدیران ارشد تلویزیون در قبال ساخت سریال در جایی غیر از تلویزیون به جز غیرت‌ها و تعصبات ارگانی، ریشه در این واقعیت دارد که میزان پرداخت‌ها در این عرصه تازه، تعرفه و نظام دستمزد‌ها در سینما و تلویزیون را به چالش کشیده و همچنین دسترسی به بازیگران و ستارگان محبوب را دشوارتر از قبل ساخته است.

اگر پیش از این ترافیک و اوج کاری بازیگران و سایر عوامل سینما، ماه‌های منتهی به جشنواره فجر بود، حالا با تولید همزمان چند سریال در نمایش خانگی، گویی تعادل و آرامش نسبی پیشین به هم خورده است و تهیه‌کنندگان سینما و تلویزیون برای عقد قرارداد با گزینه‌های اول مورد نظر کارگردانان، با دشواری‌های زیادی روبه‌رو هستند.

روی دیگر سکه ساخت سریال‌های غیر تلویزیونی، میزان استقبال مردم از اینگونه تولیدات است. حقیقت امر آن است که نمایش خانگی و سامانه‌های آنلاین ویدیویی بعد از فصل سوم «شهرزاد» با کالای مرغوبی روبه‌رو نبوده‌اند و مجموعه‌هایی مانند فصل دوم «ساخت ایران»، «گلشیفته» و «ممنوعه» نتوانسته‌اند رونقی ایجاد کنند و به موجی در فضای رسانه‌های دیداری تبدیل شوند؛ به آن نشان که میزان فروش نسخه فیزیکی این سریال‌ها و تعداد کلیک‌ها و دانلود‌های قانونی آن‌ها شوربختانه نتوانست آثار و عوارض ناشی از نمایش غیرقانونی آن‌ها را جبران کند.

به هر حال به موجب یک قاعده و قانون نانوشته، همانند سینما در این عرصه نیز تولید سریال با وجود نبود صرفه و صلاح اقتصادی ادامه دارد و سرمایه‌گذاران جدید بی‌اعتنا به شانتاژ‌ها و فشار‌های رسانه‌ای و مواجه شدن با اتهاماتی نظیر پولشویی کار خود را می‌کنند. تجربه نشان داده است که تلخی مقاومت در برابر این هجمه‌ها که معمولا از طرح اتهامات کلی فراتر نمی‌رود، ممکن است با پاداش دریافت کارت عضویت در یکی از تشکل‌های چندگانه تهیه‌کنندگان سینما شیرین شود.