تصویب عوارض تردد از ۱۰ بزرگراه

تکلیف طرح ترافیک سال ۹۸ شهر تهران با اتخاذ دو تصمیم سریالی مشخص شد. یکی از این تصمیمات شنبه شب در شورای ترافیک شهر تهران اتخاذ و دیگری با تصویب لایحه تعیین نرخ عوارض سال آینده، روز یکشنبه در صحن شورای شهر اتخاذ شد. به این ترتیب عوارض طرح ترافیک در سال آینده از دو محدوده مصوب شامل حلقه اول (محدوده طرح ترافیک) و حلقه دوم (محدوده زوج و فرد) دریافت خواهد شد.

تصمیم برای اجرای دو محدوده‌ای طرح ترافیک در سال آینده زمینه‌ساز تصویب اخذ عوارض تردد در ۱۰ بزرگراه پرترافیک پایتخت شد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، بر اساس نسخه جدید طرح ترافیک که در سال جاری اجرا شد، رقمی که خودرو‌های متقاضی تردد در محدوده طرح ترافیک پرداخت می‌کنند، بر حسب زمان ورود و نوع معاینه فنی تعیین می‌شود.

این فرمول در سال آینده نیز با یک تغییر جزئی در ضریب مربوط به معاینه فنی به‌کار می‌رود؛ به این ترتیب که داشتن معاینه فنی برتر در سال گذشته سبب تخفیف ۲۰ درصدی می‌شد، در حالی که از سال آینده این تخفیف به ۲۵ درصد افزایش یافته است. در عین حال بهای پایه عوارض تردد در محدوده‌های ترافیکی شهر نیز با افزایش حداکثر ۱۵ درصدی - که میزان آن در پایان سال بر اساس شاخص نرخ تورم توسط شهرداری تهران تعیین خواهد شد - برای سال آینده به تصویب رسید.

با اعمال این تغییرات و با فرض برخورداری تمام خودرو‌ها از معاینه فنی برتر، میزان عوارض ورود به محدوده طرح ترافیک برای سه گروه خودرو در سال ۹۸ متفاوت خواهد بود. خودرو‌هایی که در ساعات اوج صبحگاهی وارد محدوده طرح ترافیک شده و در ساعات اوج ترافیک عصرگاهی از محدوده مذکور خارج می‌شوند باید روزانه ۳۸ هزار و ۸۱۲ تومان عوارض پرداخت کنند. برای سفر‌هایی که فقط یک سر آن در ساعات پیک انجام شود، بهای عوارض ۲۵ هزار و ۸۷۵ تومان و برای سفر‌هایی که کاملا در ساعات غیر پیک (بین ساعت ۱۰ تا ۱۶) انجام می‌شود، این رقم ۱۸ هزار و ۱۱۲ تومان خواهد بود. به این ترتیب رقم عوارض پرداختی در سال ۹۸ فقط ۷/ ۷ درصد نسبت به سال جاری رشد دارد.

البته اگر خودرو‌هایی که قصد تردد در این دو حلقه مرکزی شهر را دارند، گواهی معاینه فنی برتر نداشته باشند و معاینه فنی آن‌ها از نوع معمولی باشد، ارقام پرداختی آن‌ها ۲۵ درصد بیشتر خواهد بود.

حلقه دوم طرح ترافیک سال آینده، محدوده کنونی زوج و فرد است. با موافقت تسری طرح ترافیک به محدوده مذکور در سال آینده، برای اولین بار تردد در ۱۰ بزرگراه مهم شهر تهران که عبارتند از: نواب صفوی، امام علی (ع)، مدرس، چمران، همت، بعثت، صیادشیرازی، رسالت، کردستان و حکیم مشمول دریافت عوارض معادل نصف بهای طرح ترافیک شد.

در حلقه دوم طرح ترافیکی ویژه مرکز پایتخت که پس از طی مراحل اطلاع‌رسانی به شهروندان از ابتدای تابستان ۹۸ اجرا می‌شود، پیش‌تر قرار بود طرح زوج و فرد به کلی حذف و تردد در این محدوده برای تمام خودرو‌ها مشمول پرداخت عوارض شود. اما عملا طرح زوج و فرد به شکل خفیف حذف شده است، از این بابت که همچنان امکان تردد رایگان خودرو‌ها در محدوده مذکور برای ۲۰روز در هر فصل وجود دارد.

هر چند زمان استفاده از این امتیاز تابعی از رقم آخر پلاک خودرو‌ها نیست و هر خودرو می‌تواند بر اساس نیاز خود در هر یک از روز‌های هفته در این محدوده تا ۲۰ روز در هر فصل رایگان تردد کرده و بیشتر از آن را نیز در صورت پرداخت عوارض معادل نصف ارقام ذکر شده برای طرح ترافیک بر اساس ساعت ورود و خروج در محدوده و نوع معاینه فنی خودرو امکان تردد دارد؛ اما با این حال همچنان خودرو‌ها می‌توانند در بخشی از روز‌های سال به شکل رایگان در محدوده مذکور تردد کنند. البته در زمان اجرای طرح زوج و فرد به‌طور میانگین هر خودرو ۳۲ روز امکان تردد رایگان در محدوده مذکور در هر فصل را داشت که اکنون این میزان قدری کاهش یافته است.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، نسخه سال آینده طرح ترافیک شهر تهران به رغم اینکه با افزودن حلقه دوم به محدوده مشمول اخذ عوارض مترقی‌تر شده است، اما دو اشکال اساسی دارد. اشکال نخست آن «آوانس ترافیکی» است که به جمعیت شناور تهران که روزانه از شهر‌های دیگر با خودروی شخصی وارد تهران می‌شوند، داده شده است. اگرچه برای این خودرو‌ها تعداد روز‌های مجاز به سفر رایگان در حلقه دوم طرح ترافیک ۱۵ روز در هر فصل اعلام شده است، اما بهای عوارض این خودرو‌ها عینا با عوارض پرداختی شهروندان تهرانی یکسان است.

تعداد خودرو‌های پلاک غیرتهران که روزانه وارد پایتخت می‌شوند حدود ۵۰۰ هزار دستگاه است که معادل یک‌هشتم تعداد خودرو‌های پلاک تهران است و به این ترتیب سهم قابل توجهی از ترافیک و آلودگی هوای پایتخت از تردد این خودرو‌ها نشات گرفته است. به این ترتیب عوارض دریافتی بابت ترافیک غیربومی تهران هیچ تفاوتی با عوارض ترافیک ناشی از تردد شهروندان تهرانی ندارد. این در حالی است که مرور تجربه شهر‌های توسعه‌یافته نشان می‌دهد باید چنین تفاوتی تعریف شود.

اشکال دوم نسخه سال ۹۸ طرح ترافیک نیز که امسال هم مانع اجرای طرح ترافیک به بهترین شکل ممکن شد، «نشتی چتر ترافیکی شهر» است. اگرچه تجهیزات هوشمند برای کنترل ترافیک در دو محدوده طرح ترافیک و زوج و فرد نصب شده است، اما به دلیل مشکل در فرهنگ رعایت ضوابط شهری، شاهد دور زدن مقررات از سوی برخی از رانندگان در طول روز هستیم.

تعداد کسانی که پلاک خودروی خود را با آدامس، برف شادی، موتور سیکلت، کاغذ سفید، دستمال‌کاغذی یا پارچه مخدوش می‌کنند تا عوارض نپردازند، کم نیست. انتظار این است که برای اجرای طرح ترافیک در ابعاد وسیع‌تر از سال آینده، مقاومت سیستم کنترل ترافیک در برابر متخلفان افزایش یافته و چتر ترافیکی موجود وسیع‌تر شود.