ماجرای شبانه نارمک

شهرزاد همتی | «من کاری خواهم کرد که با کمک پلیس زحمتکش کشور در سراسر خیابان‌ها، امنیت واقعی مستقر شود و دختران ما در خیابان احساس امنیت کنند. من نخواهم گذاشت مأموری بی‌نام‌و‌نشان از کسی سؤال کند. دختران جامعه ما خود حافظ حجاب و عفاف هستند».

این بخشی از سخنان حسن روحانی در روز‌های انتخاباتی سال ۹۲ بود؛ انتخاباتی که پس از آن، او با رأی مردم امیدوار رئیس‌جمهور شد. چنین وعده‌هایی پس از تجربه هشت سال دولت پرتنش احمدی‌نژاد که تجارب گشت ارشاد نیز بخشی از آن بود، چشم‌اندازی بهتر از آینده وعده‌داده‌شده نشان می‌داد؛ اما اکنون و در روز‌های پایانی سال ۹۷، بازهم برخورد‌های گشت ارشاد که در سال‌های قبل فعالیت و حضورش کمتر شده بود، دیده می‌شود؛ با این تفاوت که این‌بار، کار به اسلحه‌کشی و شلیک تیر هوایی می‌کشد.

بر اساس روایت‌های منتشرشده از ماجرای اتفاق اخیر، پس از اقدام مأموران گشت ارشاد به بازداشت دو دختر جوان، تعدادی از افراد حاضر در محل، شروع به اعتراض به این ماجرا کرده و تلاش می‌کنند مانع از بازداشت و بردن آن‌ها شوند.

در این بین، برخی افراد نیز به ون مأموران گشت ارشاد حمله کرده و درِ ماشین را از جا کنده‌اند. کار به برخورد فیزیکی کشیده است و در نهایت، مأموران پلیس برای متفرق‌کردن این افراد اقدام به شلیک هوایی کرده‌اند. این اتفاق در منطقه نارمک واقع در شرق تهران رخ داده است.

روز گذشته فیلم‌های این برخورد در شبکه‌های اجتماعی، کانال‌ها و گروه‌های خبری در تلگرام دست‌به‌دست شد. در این فیلم یک‌دقیقه‌ای که با گوشی تلفن همراه گرفته شده، شهروندی می‌گوید در نتیجه درگیری بین برخی شهروندان با مأموران انتظامی، درِ خودروی ون از جا کنده شده است.

تماس با مسئولان انتظامی تهران بزرگ برای گرفتن خبری موثق در‌این‌باره تا زمان تنظیم این گزارش بی‌نتیجه بود. پس از تلاش‌های خبرنگار برای تماس با مأموران انتظامی، عاقبت همان خبر منتشرشده در خبرگزاری‌ها در گفت‌وگوی تلفنی با یکی از مسئولان واحد اطلاع‌رسانی پلیس پایتخت اعلام شد.

او با بیان اینکه این رویداد تأیید می‌شود و زمان آن جمعه‌شب گذشته بوده است، درباره وقوع این اتفاق گفت: مأموران گشت امنیت اخلاقی به دو خانم جوان که پوشش و حجاب مناسبی نداشتند، تذکر دادند که بعد از چند دقیقه تعدادی از شهروندان دور آنان جمع شدند تا مانع انتقال آن دو خانم شوند. در این میان، چند جوان در کار پلیس اخلال ایجاد کردند و مأموران نیز برای متفرق‌کردن افراد، مجبور به شلیک هوایی شدند. پس از این ماجرا، حاضران در صحنه نیز متفرق شدند و موضوع خاتمه پیدا کرد.

این اولین‌باری نیست که برخورد گشت ارشاد با مردم خبرساز می‌شود؛ در یک سال گذشته، افکار عمومی، رسانه‌ها و چهره‌های شناخته‌شده بار‌ها رفتار گشت ارشاد را نقد کرده‌اند.

در یک سال اخیر، چند برخورد گشت ارشاد بازتاب گسترده رسانه‌ای داشت. آبان گذشته برخورد ماشین گشت ارشاد با دانشجویان دانشگاه آزاد، افکار عمومی را تحت تأثیر خود قرار داد. پس از انتشار ویدئوی این درگیری در فضای مجازی، اعتراض‌ها به عملکرد گشت ارشاد و همچنین دانشگاه آزاد آغاز شد.

ماجرای ویدئو از این قرار بود که یک ماشین گشت ارشاد در محوطه دانشگاه آزاد سوهانک تهران، به سمت دختری که به سپر جلوی آن چسبیده بود، حرکت می‌کند و هر آن ممکن بود این دختر زیر گرفته شود. از قرار معلوم، ماجرا در پارکینگ دانشگاه و در حضور جمعی از دانشجویان رخ داده و یک نفر نیز از بالای یک ساختمان مشرف به صحنه، از ماجرا فیلم‌برداری کرده بود. پخش همین فیلم هم ماجرا را رسانه‌ای کرد.

نقد‌ها به این اتفاق چنان گسترده شد که حتی بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد نیز واکنش نشان داد و اقدام به صدور بیانیه کرد. در بیانیه این تشکل دانشجویی آمده بود: «بسیج دانشجویی تهران مرکز به عنوان یک تشکل انقلابی دانشجویی که از بدنه خود دانشجویان تشکیل شده و با توجه به وظیفه ذاتی خود، همواره همراه و در کنار دانشجویان قرار گرفته است و جزء لاینفکی از حرکت دانشجویی بوده و خواهد بود؛ لذا در مسیر این همراهی، ضمن ابراز تأسف نسبت به اتفاقات پیش‌آمده مورخ ۵/آبان ماه/۹۷ که در اثر رفتار خودسرانه و سلیقه‌ای تنی‌چند از پرسنل نیروی انتظامی در محوطه بیرون دانشگاه رخ داد، این عمل باعث آزردگی خاطر و ازبین‌رفتن سلامت فکری دانشجویان شده است.

همچنین معتقد است که هرگونه تذکر و برخورد باید در چارچوب موازین اسلامی و اخلاقی، با تدابیر صحیح و تأثیرگذار صورت بگیرد و از سوی دیگر دانشجو نیز بایستی ضمن رعایت شئونات اخلاقی و اسلامی، در مسیر صیانت از حرمت و جایگاه اجتماعی خود، پوششی متناسب با فضای آموزشی برگزیده تا به واسطه رفتار اشتباه و پوشش نامناسب تعدادی از آنان، شأن سایر دانشجویان نیز خدشه‌دار نگردد».

این فیلم همچنین واکنش سردار حسین رحیمی، فرمانده انتظامی تهران بزرگ، را به دنبال داشت. او دراین‌باره گفت: «به دنبال ایجاد یک مرکز دانشگاهی در منطقه سوهانک، بسیاری از شهروندان در درخواست‌های مکرر از پلیس خواسته بودند تا در آن منطقه حضور داشته باشند که این اقدام پلیس در همین راستا بود». سردار رحیمی با بیان اینکه این ویدئو به شکل تقطیع‌شده در فضای مجازی منتشر شده است، اظهار کرد: «در این ویدئو یک خانم جلوی ماشین پلیس می‌آید که بلافاصله راننده نیز ترمز کرده و خودرو را متوقف می‌کند، اما این ویدئو به شکل کامل منتشر نشده و تنها بخش‌هایی از آن انتشار یافت».

ماجرا‌های برخورد حاشیه‌ساز و بحث‌برانگیز گشت ارشاد در سال ۹۷، اما به همین یک مورد ختم نمی‌شود. بروز یک درگیری میان مأموران و دو دختر جوان اردیبهشت امسال نیز پس از انتشار فیلم ماجرا خبرساز شد. در این فیلم نیز درگیری فیزیکی مأموران گشت ارشاد با دو دختر جوان واکنش افکار عمومی را در پی داشت. بعد از انتشار این فیلم دفتر سخنگوی ناجا در اطلاعیه‌ای به این فیلم واکنش نشان داد. در اطلاعیه ناجا ضمن ابراز تأسف از اتفاق صورت‌گرفته اعلام شد: پلیس به‌هیچ‌وجه چنین رفتار‌هایی را تأیید نمی‌کند. در توضیحات ارائه‌شده از سوی دفتر سخنگوی ناجا آمده است: بررسی‌های اولیه حکایت از وقوع این اتفاق در یکی از پارک‌های تهران دارد که فیلم پخش‌شده بخشی از کل اتفاق است.

بسیاری از چهره‌های شناخته‌شده سیاسی و حتی برخی مسئولان در این رابطه واکنش نشان دادند و نسبت به برخورد صورت‌گرفته انتقاد کردند. اما این تمام ماجرا نبود، کمی پس از آنکه آب‌ها از آسیاب افتاد، مأموری که با دختران در پارک برخورد کرد مورد تقدیر قرار گرفت. این خبر را علیرضا رحیمی نماینده مجلس در توییتر خود اعلام کرد و از تشویق این مأمور خانم توسط ریاست ناجا خبر داد.

در اتفاق جدید که روز گذشته خبری شد، اما کار کمی بیشتر بالا گرفت در حدی که مأموران مجبور به شلیک هوایی شدند. در شرایطی که فضای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشور بیشتر از همیشه نیازمند آرامش و همدلی است، وقوع چنین اتفاقات تلخ و ناراحت‌کننده‌ای را که منجر به بروز تنش‌های بی‌دلیل و غیرضروری در کشور می‌شود و فضای عمومی جامعه را ملتهب می‌کند، باید نقد کرد.

پیش از این نیز بار‌ها بسیاری از مسئولان و افراد دلسوز نسبت به تبعات و اثرات منفی برخورد‌های این‌چنینی هشدار داده بودند.

در‌این‌باره نیز روز گذشته مرکز اطلاع‌رسانی پلیس پایتخت جزئیات حمله به خودروی گشت ارشاد و شلیک تیر هوایی در محدوده میدان نبوت تهران را تشریح کرد. در این خبر آمده است: ساعت شش بعد‌از‌ظهر روز گذشته در محدوده میدان نبوت، مأموران پلیس امنیت اخلاقی به دو نفر از بانوان که با پوشش خود هنجار‌های جامعه را رعایت نکرده بودند، تذکر می‌دهند که آنان اقدام به جوسازی، هیاهو و فحاشی به پلیس می‌کنند. بر پایه این گزارش پلیس به علت اهانت و جوسازی، قصد انتقال آنان به مقر پلیس را داشته که آنان با رفتار و گفتار‌های زننده خود، از دستور پلیس تمرد کردند.

در ادامه نیز با همدستی چند نفر از عابران، به سمت خودروی پلیس یورش برده و با شکستن شیشه، قصد چپ‌کردن خودروی پلیس را داشتند که یکی از مأموران با شلیک تیر هوایی مانع این اقدام اخلالگران می‌شود.

لازم به ذکر است که مرکز اطلاع‌رسانی پلیس پایتخت با اعلام این خبر تأکید کرد: پلیس براساس وظیفه ذاتی خود در برابر رفتار‌ها و پوشش‌های هنجارشکن مسئول است و نمی‌تواند درباره این‌گونه مسائل بی‌تفاوت باشد و بدون‌تردید مأموران، با افرادی که بخواهند از دستور پلیس سرپیچی کنند، با اقتدار برخورد خواهد کرد و اسیر جوسازی رسانه‌ها نخواهد شد.