هیولا؛ داستان فساد

اولین قسمت از سریال جدید مهران مدیری با عنوان «هیولا» به شبکه نمایش خانگی آمد؛ سریالی درباره‌ی گرفتار شدن یک آدم معمولی در زدوبند‌ها و غوطه خوردن در رانت‌خواری.

ماجرا این است که سریال تازه‌ی مدیری متفاوت از تمام آثار اوست؛ سال‌ها بود که مدیری با گروه ثابتی کار می‌کرد، بازیگران ثابتی داشت و حتی گروه پشت دوربین هم تغییر نمی‌کرد. اما «هیولا» با بقیه سریال‌های مدیری متفاوت است. این‌بار او به سراغ بازیگران و عوامل تازه‌ای رفته است.

مثلاً از گروه قبلی بازیگران او خبری نیست و بازیگران اصلی اش را تغییر داده و به سراغ تیم تازه‌ای رفته. در «هیولا» از فرهاد اصلانی و گوهر خیراندیش و شبنم مقدمی تا سیما تیرانداز، محمد بحرانی، نیما شعبان نژاد، فرزین محدث، عزت الله مهرآوران و... بازی می‌کنند. انگار ساخت اولین فیلم سینمایی مدیری «پنج عصر» باعث شده که او تغییراتی در روند کاری اش به‌وجود آورد.

تنها وجه مشترک این سریال با ساخته‌های دهه ۸۰ مدیری حضور پیمان قاسمخانی است. فیلمنامه نویسی که بهترین مجموعه‌های مدیری حاصل همکاری با اوست.

نام این دو پس از ۱۰ سال در کنار یکدیگر در تیتراژ «هیولا» قرار گرفته است. آخرین همکاری این دو مربوط به سریال «مرد هزار چهره» می‌شد که سال ۱۳۸۷ مقابل دوربین رفت. از این سریال به بعد بود که به دنبال اختلافاتی که میان مدیری و قاسمخانی پیش آمد همکاری موفق این دو نزدیک به ۱۰ سال متوقف شد و حالا در «هیولا» دوباره با هم همکاری می‌کنند.

طرح سریال را قاسمخانی نوشته و امیر برادران فیلمنامه بیش از ۱۵ قسمتی این سریال را نوشته است.

سیدمصطفی احمدی، تهیه کننده مجموعه «دورهمی» در «هیولا» هم حضور دارد و «اول مارکت» که اسپانسر آن مجموعه بود در سریال تازه مدیری هم سرمایه گذاری کرده است. گویا این همکاری همچنان تا ساخت فیلم سینمایی مدیری هم ادامه دارد. داستان این مجموعه یادآور قصه «مرد هزار چهره» است.

معلم ساده و با شرافتی که به زندگی خود قانع است و چشمداشت زیادی به مال دنیا ندارد، اما ناخواسته در مسیری قرار می‌گیرد که زندگی اش تغییر می‌کند و وارد جریان اختلاس و کلاهبرداری می‌شود. او به شکل غیرمنتظره‌ای صاحب مال و منال و ثروت بادآورده‌ای شده و از شخصیت قبلی خود فاصله می‌گیرد.

تیزر هیولا در مدت‌زمانی نزدیک به ٤٠ ثانیه، این دیالوگ‌ها را مسلسل‌وار به‌سوی بینندگانش شلیک کرد: «تنها رقابتی که بین ما هست، برای خدمت به مردمه»، «شرافت آخرین سنگر بشریته، شرافت نباشه انسانیت نیست»، «بچه‌ها دارن می‌رن تحریما رو دور بزنن، می‌گن با اجازه داریم می‌ریم دوردور» و البته «حبس در ایران بخش مهمی از بیزینسه»؛ تا از همین الان معلوم شود هیولا روز‌های ملتهبی در انتظارش خواهد بود

قاسمخانی که تجربه موفقی در نوشتن چنین فیلمنامه‌هایی دارد و تضاد و تغییر شخصیت‌ها را به خوبی روایت می‌کند، استاد نوشتن درباره چنین شخصیت‌هایی است و احتمالا فیلمنامه این سریال یکی از نقاط قوت آن خواهد بود.

فیلمبرداری «هیولا» بیش از شش ماه طول کشید و همچنان هم ادامه دارد. داستان در چند دوره زمانی از قاجار تا به امروز روایت می‌شود. فیلمبرداری در لوکشین‌های متعددی انجام شده و به نسبت سریال‌های آپارتمانی، این مجموعه در لوکشین‌های زیادی تصویربرداری شده است.

«هیولا» سریال پرهزینه‌ای است که «اول مارکت» روی سود و برگشت سرمایه این مجموعه حساب ویژه‌ای باز کرده است. نزدیک به دو هفته پیش سریال «سال‌های دور از خانه» به کارگردانی مجید صالحی هم به شبکه خانگی آمد. این دو سریال طنز تقریبا همزمان با هم به بازار آمده‌اند. اولی که انگار برخلاف تبلیغات زیاد و بیلبورد‌های سطح شهر نتوانسته تماشاگران را راضی کند، اما از حالا کنجکاوی زیادی درباره سریال مدیری وجود دارد و با توجه به حواشی «دورهمی» احتمالا تماشاگران استقبال زیادی از آن خواهند کرد.

درخواست مهران مدیری

شب پیش از انتشار نخستین قسمت سریال، صحبت‌های اینستاگرامی مهران مدیری هم قدم نهایی بود برای محبوب‌کردن هیولا پیش از انتشار. مدیری رو به مردم از دو خواسته مهمش پرده برداشت؛ که دومی به‌زبان خودش «کپی‌نکردن، کپی نخریدن و کپی ندیدن» بود و اولی هم «این سریال رو حتما ببینین، چون اثر بسیار بسیار مهمیه.

وقتی کار رو دیدین، می‌فهمین چرا گفتم کار مهمیه.» درواقع مدیری که در نخستین روز‌های ساخت هیولا گفته بود که «هیولا می‌تواند شاهکار شود» حالا در آستانه انتشارش از ارزش و اهمیت سریالش گفته تا نشان دهد تمام‌قد پای کارش ایستاده است.

ادعای مدیری ساعاتی بعد از انتشار، فضای مجازی را پر کرد از گروه‌ها و صفحات و فن‌پیج‌های رنگارنگ هیولا؛ اتفاقی باورنکردنی برای سریالی که هنوز یک سکانس کامل از آن نیز دیده نشده است. با این‌که تصاویر چند پلان گذرا که در تیزر سریال دیده شد، نشان از این دارد که هیولا حداقل در قیاس با دیگر آثار کارنامه مهران مدیری استاندارد‌های بصری بالاتری دارد.

حالا اگر این استاندارد تصویری همراه شود با استاندارد‌های بالای شوخی‌سازی و داستان‌گویی؛ آن‌وقت است که می‌توان به مدیری حق داد برای «بسیار بسیار مهم» نامیدن کارش.

هیولایی متفاوت

خیلی چیز‌ها حکایت از تفاوت هیولا با آثار دیگر مهران مدیری دارد که مهمترینش ترکیب بازیگران سریال است. یکی دیگر از عوامل و عناصری که این تفاوت را شکل داده است، فضای عمومی کار است که بی‌شباهت با کار‌های سابق مهران مدیری به نظر می‌رسد.

مهران مدیری که تاکنون در ساخت کمدی‌هایش فرمول ساده قرار دادن فردی آگاه‌تر از دیگران را در میان دسته احمق‌ها دنبال کرده (و البته داستان‌هایش را در فضای بسته یک آپارتمان یا خانه و بیمارستان و... روایت کرده) به‌گواهی تصاویر منتشر شده از هیولا این‌بار رویکردی یک‌سره متفاوت داشته است. پیمان قانع طراح دکور‌های هیولا می‌گوید که «این سریال تعدادی زیاد، حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ لوکیشن دارد. دکور‌های این سریال هم در ناکجاآباد است؛ یعنی در عین رئال و واقعی‌بودن ماهیت واقعیت ندارد و فانتزی مخصوص خود را دارد.»

دورهمی تعطیل شد؟
مدیری در حال فیلمبرداری «هیولا» بود که یک قسمت از «دورهمی» را جلوی دوربین برد. قرار بود ضبط این مجموعه بعد از سریال مدیری هم ادامه پیدا کند که گویا فعلا متوقف است و انگیزه‌ای برای ادامه ساخت آن هم وجود ندارد. یک قسمت از سری تازه این مجموعه در تعطیلات نوروز روی آنتن شبکه نسیم رفت و همان هم کار دست مدیری و مدیران شبکه نسیم داد.

این کارگردان به سبک و سیاق همیشگی اش انتقاداتی به دولت، گزارشگران تلویزیون و دیگر نیرو‌های امدادی در جریان سیل در مناطقی از ایران وارد کرد. همان کاری که از مدت‌ها قبل در «دورهمی» انجام می‌داد. این‌بار کمی این انتقادات شدید‌تر بود و پس از پخش برنامه، این بخش از صحبت‌های او حسابی در شبکه مجازی دست به دست شد و بسیاری از کانال‌های ماهواره‌ای آن را بازپخش کردند.

نتیجه این بازتاب رسانه‌ای این بود که وزیر کشور و افراد شاخص دو جناح اصلاح طلب و اصولگرا به این موضع گیری مدیری تاختند و از او بابت این حرف‌ها انتقاد کردند. دامنه این ماجرا به آنجا کشید که مدیر شبکه نسیم توبیخ شد، اما مهران مدیری و تهیه کننده برنامه در امان ماندند.

با این حال انگار هزینه انتقادات مدیری به رسیدگی به آسیب دیدگان از سیل آنقدر زیاد بود که فعلا خبری از ساخت و تولید دیگر قسمت‌های «دورهمی» نیست. چراکه قرار بود قسمت بعدی این مجموعه که به دلیل فیلمبرداری «هیولا» تولید آن به تعویق افتاده بود، اوایل اردیبهشت روی آنتن برود.

آنطور که از اوضاع برمی آید، مدیران شبکه نسیم فعلا ترجیح داده اند، ساخت این مجموعه را حداقل تا پایان ماه رمضان به تعویق بیاندازند. هرچند که خبر‌هایی از توقف ساخت این مجموعه هم منتشر شده و معلوم نیست مدیری چه زمانی می‌تواند به عنوان مجری برنامه تلویزیون دوباره روی آنتن این رسانه برود.

سریال‌های قاسمخانی- مدیری
پاورچین
سریال «پاورچین» اولین تجربه‌ی همکاری مدیری با پیمان قاسمخانی (نویسنده) به حساب می‌آید. این مجموعه در سال ۸۱ از شبکه‌ی پنج پخش شد و داستان فردی به نام فرهاد را نشان می‌داد که اصلیتش به برره برمی گشت و برای ادامه تحصیل به تهران آمده و با مهتاب ازدواج کرده بود. سریال «پاورچین» در اوایل دهه هشتاد به یکی از سریال‌های پرمخاطب تلویزیون تبدیل شد.

نقطه چین
مجموعه‌ی «نقطه چین» به کارگردانی مهران مدیری در سال ۸۲ از شبکه‌ی سه روی آنتن رفت. در این سریال هم قاسمخانی به عنوان نویسنده در کنار مدیری حضور داشت. «نقطه چین» داستان ساکنان یک آپارتمان سه واحدی را نشان می‌دهد که ساکن یکی از واحد‌ها صاحب خانه، دیگری کارآگاهی به اسم اردلان پشندی و همسرش و در یکی دیگر از واحد‌ها باجناق اردلان، بامشاد و همسرش زندگی می‌کنند.

شب‌های برره
سریال «شب‌های برره» یکی دیگر از مجموعه‌های مدیری است که پیمان قاسم خانی سرپرستی نویسندگان آن را عهده دار بود. این مجموعه سال ۸۴ از شبکه‌ی سه پخش شد و داستان سردبیر یک روزنامه به اسم کیانوش استقرارزاده را نشان می‌داد که با نوشتن مقاله‌ای انتقادی به تبعید در نقاط دوردست ایران محکوم می‌شود و به صورت اتفاقی با شیرفرهاد آشنا می‌شود...

باغ مظفر
سریال «باغ مظفر» در سال ۸۵ از شبکه‌ی سه پخش شد. این مجموعه‌ی ۴۵ قسمتی، داستان دو خان در یک باغ را نشان می‌دهد که با هم زندگی می‌کنند و دیواری آن‌ها را از هم جدا کرده است. وصلتی باعث می‌شود آدم‌های جدیدی وارد این باغ شوند که برخلاف میل صاحبان آن، جور دیگری رفتار می‌کنند.

مرد هزار چهره
مجموعه‌ی «مرد هزار چهره» آخرین همکاری مشترک مدیری و پیمان قاسمخانی محسوب می‌شود. این سریال هم مثل دیگر مجموعه‌هایی که این نویسنده و کارگردان با هم تولید کردند، موردپسند مخاطبان قرار گرفت و به یکی از مجموعه‌های پربیننده تبدیل شد. «مرد هزار چهره» داستان مردی به اسم مسعود شصت چی را نشان می‌داد که اتفاقی با افراد سرشناس اشتباه گرفته می‌شد. این سریال نوروز سال ۸۷ از شبکه‌ی سه روی
آنتن رفت.

بازیگران هیولا
فرهاد اصلانی
ترکیب بازیگران سریال «هیولا» برای کسانی که بیننده‌ی مجموعه‌های قبلی مهران مدیری بوده اند، می‌تواند جالب باشد. مدیری در این سریال بیشتر از بازیگرانی استفاده کرده که سابقه‌ی زیادی از حضور در فیلم یا مجموعه‌های کمدی نداشته اند. فرهاد اصلانی یکی از بازیگران مجموعه‌ی «هیولا» است که پیش از این در سریال‌های طنز «ساخت ایران» و «شاهگوش» نقش آفرینی کرده است. حالا باید ببینیم جنس بازیِ او در این مجموعه هم مثل بیشتر فیلم‌ها و سریال هایش با لحنی کمدی است یا اینکه کاملا یک نقش کمدی که تابه حال تجربه نکرده را برعهده دارد.

مهران مدیری
مهران مدیری در طول سال‌هایی که کارگردانی سریال‌های تلویزیونی را برعهده داشته، مقابل دوربین هم به عنوان بازیگر حضور داشته است. اما تنها در اولین فیلمش «ساعت پنج عصر» برخلاف انتظار عمل کرد و فقط کارگردانی فیلمش را برعهده داشت و طبق معمول سیامک انصاری را به عنوان بازیگر اصلی اش انتخاب کرد. مدیری معمولا یکی از نقش‌های اصلی مجموعه‌های خودش است و به نظر می‌رسد در «هیولا» تازه‌ترین سریالش هم یکی از نقش‌های اصلی را برعهده دارد. شاید دور از انتظار نیست که بگوییم باید منتظر یک مدیری با حال و هوای آخرین نقش‌ها و لحن منحصربه فردش در «هیولا» باشیم.

گوهر خیراندیش
گوهر خیراندیش در کارنامه‌ی بازیگر ی اش تجربه‌ی بازی در فیلم‌ها و سریال‌های کمدی را داشته است. مجموعه‌ی «دیوار به دیوار ۲» ساخته‌ی سامان مقدم، آخرین سریال طنزی است که او در آن مقابل دوربین قرار گرفت. خیراندیش در «هیولا» جدیدترین سریالی که مهران مدیری کارگردانی اش را برعهده گرفته حضور دارد و این اولین همکاری او با مدیری به حساب می‌آید. حالا باید ببینیم آیا خیراندیش مثل فیلم‌های قبلی اش، نقش یک مادر یا مادربزرگ دلسوز و طناز را برعهده دارد یا خیر.

شبنم مقدمی
شبنم مقدمی هم مثل بازیگران دیگر سریال «هیولا» اولین بار است که با مهران مدیری همکاری می‌کند. او در چند سال اخیر تجربه‌ی بازی در فیلم‌های کمدی را داشته، اما تعداد فیلم‌های سینمایی که مقدمی با نقش‌های جدی مقابل دوربین ظاهر شده، بیشتر از فیلم‌های کمدی اش است. «زهرمار» آخرین فیلم کمدی‌ای به حساب می‌آید که مقدمی در آن نقش آفرینی کرده و این فیلم در سی وهفتمین جشنواره‌ی فیلم فجر نمایش داده شد. طبق آنچه که در تیزر‌های «هیولا» در شبکه‌های مجازی دیده شده، مقدمی نقش متفاوتی از خود به نمایش نگذاشته، اما با این حال برای قضاوت در این مورد زود است.

شیلا خداداد
شیلا خداداد در طول سال‌هایی که به عنوان بازیگر فعالیت کرده، تجربه‌ی بازی در سریال‌ها و فیلم‌های کمدی را داشته است. سریال «پیامک از دیار باقی» و فیلم‌های «اخراجی‌های ۲»، «سن پطرزبورگ» و «سوغات فرنگ» از جمله نقش آفرینی‌های او در پروژه‌های طنز بوده است. مجموعه‌ی «گلشیفته» به کارگردانی بهروز شعیبی آخرین بازیِ او در یک سریال کمدی به حساب می‌آید. این اولین بار است که خداداد با مهران مدیری در سریال «هیولا» همکاری می‌کند. باید منتظر باشیم و ببینیم آیا او در این مجموعه با ظاهر و بازی جدیدی مقابل دوربین قرار گرفته است یا خیر.

بازگشت به اوج با هیولا

مهران مدیری در هیولا داستان مردی را روایت می‌کند که با وسوسه زندگی‌ها را تغییر می‌دهد و افراد را به راه خلاف می‌کشد. داستانی که ظاهرا کنایه‌ها و اشاره‌های روشن و آشکاری دارد به اوضاع روز جامعه.

مسائلی، چون تحریم، آقازادگی، اختلاس‌های چندصد و چندهزار میلیاردی، دستگیری و حبس و زندان. این‌ها همه برای این‌که سریالی را مطرح کند، کافی و حتی بیش از کافی هم هست، اما این‌که هیولا درنهایت در کارنامه مدیری جزو کار‌های موفق ارزیابی خواهد شد یا نه؛ موضوعی ا‌ست که گذر زمان پاسخ آن را مشخص خواهد کرد.

فعلا تا این‌جای کار، آن‌چه روشن است، انگیزه بالای مهران مدیری برای بازپس‌گیری عنوان سلطان کمدی‌سازی تلویزیون و بازگشت به روز‌های اوج است. نکته مهم هم این‌که برای کارگردانی با استعداد مهران مدیری این انگیزه شاید مهمترین عامل برای ساخت سریالی مهم باشد؛ و اصلی‌ترین دلیل برای توقعات بالایی که درباره هیولا وجود دارد.

توقعات مخاطبانی که می‌دانند مهران مدیری بعد از در حاشیه (ها) و عطسه و دورهمی، احتیاج مبرمی به یک اوج‌گیری مجدد دارد. اما این‌که این اوج‌گیری را در هیولا شاهد خواهیم بود یا نه؛ پرسشی دیگر و حکایتی دیگر است.

منبع: سازندگی/ شرق/ فرادید