تجزیه فیس بوک؟!

میترا جلیلی | فیس بوک، این غول دنیای تکنولوژی که حالا دیگر چند شبکه پیام رسان موبایلی ازجمله واتس اپ و اینستاگرام را نیز در مالکیت دارد این روز‌ها هدف انتقاداتی تند قرار گرفته است. با توجه به تأثیرگذاری فیس‌بوک در نتیجه پایانی انتخابات سال ۲۰۱۶ امریکا، حالا بر دامنه نگرانی‌ها برای انتخابات ۲۰۲۰ این کشور افزوده شده و بسیاری معتقدند باید با جدا شدن برنامه‌های محبوب و پرطرفدار اینستاگرام و واتس اپ به طور کامل از فیس بوک، قدرت این شبکه اجتماعی کمتر شود چرا که حالا فیس‌بوک قدرتی نامحدود دارد و می‌تواند آینده امریکا یا هر کشور دیگری را رقم بزند. برخی نیز اعتقاد دارند که فیس‌بوک باید به شرکت‌هایی کوچک‌تر تبدیل شده و عملاً چند تکه شود تا امکان تأثیرگذاری آن در انتخابات بسیار کمتر شود.

ایده‌های بزرگ فیس بوک
البته باید گفت که فیس‌بوک اصلاً با این موضوع موافق نیست و اعتقاد دارد که جداسازی این شبکه اجتماعی برای اقداماتش پاسخگو نخواهد بود و عملاً مانع رشد و توسعه این شبکه اجتماعی قدرتمند و پرطرفدار خواهد شد. به‌هرحال «مارک زاکربرگ» ایده‌هایی بزرگ در سر دارد و حتی بتازگی در کنفرانس F۸ به طور رسمی اعلام کرد که به‌دنبال ادغام خدمات پیام رسان‌ها و شبکه اجتماعی خود است تا کاربران بتوانند برای همدیگر پیام ارسال کنند بدون اینکه عضو همه این پیام رسان‌ها باشند.

این قابلیت بسیار مورد استقبال کاربران قرار گرفته و حالا انتشار اخباری مبنی بر جداسازی احتمالی این شبکه‌های پیام رسان موبایلی، برخی از مردم را نیز نگران کرده است. درمقابل هجمه‌هایی که بتازگی به فیس‌بوک صورت گرفته است، فیس‌بوک خواستار کنترل بیشتر در مورد محتوای مضر، یکپارچگی سیستم‌های انتخابات، حریم خصوصی و قابلیت انتقال داده‌ها شده و هیچ صحبتی درباره احتمال این تجزیه انجام نشده است. آنچه مسلم است اینکه زاکربرگ درحال حاضر حدود ۶۰ درصد از سهام رأی‌گیری فیس‌بوک را در اختیار خود دارد و به همین دلیل هم می‌تواند مانع بسیاری از تصمیم گیری‌های بیرونی شود.

بنیانگذار فیس‌بوک علیه فیس بوک
اما ایده جداسازی فیس‌بوک از کجا آغاز شد؟ کریس هیوز (Chris Hughes) از مدیران پیشین فیس‌بوک و یکی از بنیانگذاران این شبکه اجتماعی، چندی پیش به نیویورک تایمز گفت: قدرت فیس‌بوک ترسناک است و باید کاهش یابد. وی که روزگاری با «مارک زاکربرگ» هم اتاقی بود و در دانشگاه هاروارد درس می‌خواند، شبکه اجتماعی فیس‌بوک را با همکاری زاکربرگ در اتاق دانشگاه تأسیس کرد.

«کریس هیوز» در این مصاحبه گفت: امروز در فیس‌بوک یک انحصار وجود دارد و حتی کارکنان این شبکه اجتماعی نمی‌دانند الگوریتم این کمپانی برای نمایش محتوا به کاربران فیس بوک، چیست. با توجه به این انحصار، فضایی ضد رقابتی ایجاد شده است و ازسوی دیگر «مارک زاکربرگ» امنیت کاربران را فدای رشد این پلتفرم کرده است.

وی یادآور شد: زاکربرگ و فیس‌بوک رشد اقتصادی را بر علایق و مخصوصاً حریم خصوصی کاربرانش ترجیح داده، اما ازسوی دیگر خواستار قانونگذاری بیشتر از سوی واشنگتن است. البته «کریس هیوز» فیس‌بوک را متهم اصلی در ماجرای انتشار اخبار جعلی انتخابات سال ۲۰۱۶ امریکا نمی‌داند و معتقد است که این اخبار در محل‌های دیگری هم براحتی منتشر می‌شدند و خواهند شد. اما به هرحال من نگران قدرت این شبکه اجتماعی هستم.

دموکرات‌ها در کنار جمهوریخواه‌ها
دامنه این نگرانی به سناتور‌های امریکایی هم رسیده است و بسیاری از آن‌ها خواستار تجزیه فیس‌بوک هستند و از دولت امریکا می‌خواهند تا این موضوع را مورد بررسی دقیق قرار دهد. جالب اینجاست که برخلاف روال معمول، این بار هم نمایندگان دموکرات و هم جمهوریخواه بر این موضوع اتفاق نظر داشته و معتقدند که باید قدرت فیس‌بوک در انتخابات بعدی بسیار کمتر از حال حاضر باشد تا امکان هیچ سوء‌استفاده‌ای وجود نداشته باشد.

ازآنجا که برخی از سناتور‌ها قصد ورود به کارزار انتخاباتی سال ۲۰۲۰ را دارند این موضوع از حساسیت بیشتری برخوردار است. به‌عنوان مثال «جو بایدن» رقیب دموکرات ترامپ در انتخابات ۲۰۲۰ نیز در گفتگو با آسوشیتدپرس از تقسیم فیس‌بوک به چند شرکت کوچک صحبت کرد.

معاون سابق رئیس جمهوری در دوران اوباما اعلام کرد به‌طورجدی به قوانین «آنتی تراست» در مورد برخی کمپانی‌های آی‌تی ازجمله فیس‌بوک نپرداخته‌ایم و حالا دیگر زمان آن فرا رسیده که این موضوع را در کانون توجه قرار دهیم. فیس‌بوک نباید نقشی عمده در انتخابات ایفا کند و فضا را به گونه‌ای در اختیار برخی قرار دهد که بتوانند با انتشار اخبار جعلی و... نتیجه انتخابات را به نفع یک فرد یا جناح خاص رقم بزنند.

دو کاندیدای دیگر دموکرات ریاست جمهوری نیز «کامالا هریس» و «کوری بوکر» هستند که درباره قدرت و بزرگی فیس‌بوک هم راستا با کریس هیوز (Chris Hughes) از مدیران پیشین فیس‌بوک صحبت می‌کنند. «الیزابت وارن» دیگر کاندیدای دموکرات ریاست جمهوری امریکا نیز موافق تجزیه فیس‌بوک است.

وارن تاکنون درباره کمپانی‌های مختلف ازجمله آمازون و گوگل نیز اعتقاد به کمتر شدن قدرت آن‌ها داشته و اکنون نیز بر قوانین «آنتی تراست» تأکید دارد. البته باید گفت که «بوکر» ارتباطات مالی و سیاسی گسترده‌ای با سیلیکون، ولی دارد و اظهارات وی درباره جداسازی فیس‌بوک از اینستاگرام و واتس اپ و متهم کردن فیس‌بوک در انتخابات ۲۰۱۶، برخی را متعجب کرده است.

«کامالا هریس» از دیگر سناتور‌های امریکایی نیز گفت: باید نگاه جدی و ویژه به فیس‌بوک داشته باشیم چرا که این سرویس همچنان بدون قانونگذاری مشغول فعالیت است. من معتقدم فیس‌بوک رشد بسیار زیادی را تجربه کرده و این رشد را نسبت به حفظ حریم خصوصی کاربران خود مقدم دانسته است. گفتنی است که ۲۰ نماینده دموکرات قصد دارند در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ میلادی نامزد شوند و بیشتر آن‌ها هم بر تجزیه فیس‌بوک اتفاق نظر دارند.

منبع: روزنامه ایران