تشخیص زودهنگام آلزایمر با آزمایش خون جدید

دانشمندان برای شناسایی بیماری آلزایمر در مراحل اولیه آن، روشی جدید برای آزمایش خون ابداع کرده‌اند که می‌تواند نقطه عطف مهمی در درمان این بیماری باشد.

به گفته محققان، این آزمایش ساده در بیماری از بین برنده دستگاه عصبی که بیش از ۹۰ درصد دقت دارد، «طی چند سال آینده» در جراحی‌های عمومی هم به کار خواهد رفت. چنانچه درمان‌هایی برای متوقف کردن آلزایمر یا جلوگیری از آغاز آن وجود داشته باشد، فایده‌های این روش هم بیشتر می‌شود.

انباشت توده‌های مخرب پروتئین در مغز، حدود بیست سال قبل از آن که افت حافظه به طور مشخص و سردرگمی ناشی از آن در فرد رخ دهد، آغاز می‌شود.

محققان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن در ایالات متحده، می‌گویند قادر به اندازه‌گیری میزان پروتئین آمیلویید بتا در خون هستند و می‌توانند با استفاده از آن، انباشت پروتئین در مغز را پیش‌بینی کنند.

با دانستن مقدار آمیلویید خون و دو عامل مهم دیگر که به خطر زوال ذهن دامن می‌زنند (سن و وجود ژن APOE۴) با دقت ۹۴ درصد می‌توان تغییرات مغزی را در مراحل اولیه بروز آلزایمر تشخیص داد.

به گفته این گروه تحقیقاتی، یافته‌های آنان که در مجله عصب‌شناسی انتشار یافته است، گام دیگری به سوی شناسایی افراد مبتلا به آلزایمر، پیش از بروز نشانه‌های آن است.

محققان معتقدند که این آزمایش حتی ممکن است از تشخیص مراحل آغازین انباشت آمیلویید در مغز از تصویربرداری مغز به روش برش‌نگاری با گسیل پوزیترون (پت) معروف به «استاندارد طلایی»، نیز دقیق‌تر باشد.

به گفته دانشمندان، انجام آزمایش بالینی دارو‌های جلوگیری روی داوطلبان، مشکلاتی داشته است، زیرا شناسایی افرادی که تغییرات مغزی مربوط به آلزایمر دچار باشند، اما هنوز مشکلات ذهنی مشهودی نداشته باشند، دشوار است.

این آزمایش خون، روشی برای غربال کردن افراد دارای علایم اولیه بیماری و شرکت دادن آن‌ها در آزمایش‌های بالینی، برای ارزیابی میزان پیش‌گیری دارویی از بیماری است.

استاد «رندال بیتمن»، سرگروه نویسندگان این بررسی می‌گوید: «هم‌اکنون غربال کردن افراد برای آزمایش‌های بالینی را با تصویربرداری از مغز انجام می‌دهیم که وقت‌گیر و پرهزینه است و سال‌ها طول می‌کشد تا افراد مناسب را پیدا کنیم. اما در روش آزمایش خون می‌توانیم هزاران نفر را طی یک ماه غربال کنیم.

یعنی می‌توانیم به طرز مؤثرتری افراد مناسب را برای آزمایش‌های بالینی پیدا کنیم که کمک می‌کند درمان‌یابی هم سریع‌تر شود و هزینه بیماری و درد و رنج بیماران تا حد چشم‌گیری کاهش یابد.

در این بررسی ۱۵۸ بزرگ‌سال بالای ۵۰ سال حضور داشتند که همه غیر از ۱۰ نفر به لحاظ شناخت ذهنی، حالت عادی داشتند. از هر یک از این افراد دست‌کم یک بار نمونه خون گرفتند و از مغز آن‌ها به روش «پت» تصویربرداری کردند.

محققان تمام نمونه‌های خون و تصویر‌های ثبت شده به روش «پت» را بر اساس مثبت یا منفی بودن وجود آمیلویید، دسته‌بندی کردند و متوجه شدند که آزمایش خون در ۸۸ درصد اوقات با تصویر برداشته شده به روش «پت» هم‌خوانی دارد.

محققان برای دقت‌افزایی آزمایش‌ها، شماری از عوامل مهم افزایش خطر ابتلا به آلزایمر، مانند سن و وجود ژن APOE۴ را هم در نظر گرفتند، و این روش، دقت آزمایش خون را به ۹۴ درصد افزایش داد.

استاد بیتمن افزود: «با کاهش یافتن تعداد تصویربرداری به روش «پت اسکن»، توانستیم با همان مدت زمان و هزینه قبلی، تعداد آزمایش‌های بالینی را دو برابر کنیم.

هزینه‌ی ۴هزار دلاری (۳۳۰۰ پوندی) هر «پت اسکن» نیست که ما را نگران می‌کند، بلکه نگران میلیون‌ها بیمار هستیم که درد می‌کشند و درمانی برای آن‌ها نداریم. اگر بتوانیم این آزمایش‌ها را سریع‌تر انجام دهیم، زودتر به درمان این بیماری دست خواهیم یافت.

منبع: ایندیپندنت