اینترنت کوانتوم؛ انقلاب ارتباطی آینده

حانیه شریف | اینترنت کوانتوم، خیلی سریع‌تر از آنچه فکر می‌کنید در حال زایش است، حتی زودتر از خود کامپیوتر‌های کوانتومی. زمانی که این نقطه عطف در دنیای صنعت و تکنولوژی به بهره‌وری برسد، ممکن است حتی متوجه دستاورد‌های آن نیز نشوید. قانون‌های حمایت از داده‌ها و امنیتی سایبری نیز بدون شک متحول خواهند شد.

اینترنت کوانتوم، برخلاف نام پر زرق و برقی که دارد، روشی جدید و عجیب و غریب برای گشت و گذار در اینترنت نیست، زیرا بیشتر مربوط به زیرساخت‌های اینترنتی است. این دستاورد، قرار نیست محتوای متفاوتی از آنچه هست ارائه کند، حداقل برای دهه‌های آتی. اینترنت کوانتوم کم و بیش مشابه فضایی خواهد بود که هم اکنون از آن استفاده می‌کنید، اما محققان و متخصصان امنیتی امیدوارند که سیستم جدید، دریچه‌های نوینی برای امنیت سایبری باز کند، مواردی که در حال حاضر به ذهن کسی نمی‌رسد.

مهم‌ترین قابلیتی که به اینترنت کوانتوم اختصاص یافته، امکان دسترسی به ارتباطات رمزگذاری شده در فضایی کاملا امن است که احتمال شکسته شدن آن عملا غیرممکن است. به عبارت دیگر، در اینترنت کوانتوم، حفاظت صد درصدی از کامپیوتر‌های نسل جدید، یک قابلیت اصلی محسوب خواهد شد. اینترنت کوانتوم در واقع، اِعمال یک سری قانون نوین از مکانیک کوانتوم در دنیای ارتباطات بین کامپیوتری است.

مکانیک کوانتوم، قوانین متفاوت و عجیبی دارد و محققان تلاش می‌کنند که این قوانین و فرمول‌ها را در دنیای پردازش و شبکه‌ای پیاده کنند. کامپیوتر‌هایی که پردازنده‌های کوانتومی دارند می‌توانند با دقت زیادی وضعیت مولکول‌ها را بازسازی کرده و قابلیت‌های تکنولوژی نوینی همچون هوش مصنوعی را افزایش دهند. به همین شیوه، مسائل و مشکلات مختلف سریع‌تر از کامپیوتر‌های معمولی حل می‌شود.

تا کنون هیچ شرکتی نتوانسته مدلی از کامپیوتر‌های کوانتومی نشان دهد که قابلیت‌هایی فراتر از کامپیوتر‌های کنونی داشته باشد. البته تلاش‌هایی در این زمینه صورت گرفته، اما هنوز نتیجه قابل‌توجهی در پی نداشته است. پیش‌بینی می‌شود با کامپیوتر‌های کوانتومی، حداقل یک دهه‌ای فاصله داشته باشیم.

محققان امیدوارند اینترنت کوانتوم دستاورد‌هایی فراتر از امنیت بیشتر برای شبکه‌ها ارائه دهد. خانم آنا برادبنت یک متخصص پردازش و امنیت اطلاعات در دانشگاه اتاوا است. وی در آخرین تحقیقاتش روشی را نشان داد که در آن یک سِرور می‌توانست با استفاده از فرمول‌های کوانتوم، یک فایل را حقیقتا دیلیت یا حذف کند.

خانم برادبنت توضیح می‌دهد وقتی پردازنده‌های کوانتومی پیشرفته‌تر شوند، اینترنت کوانتومی قدرت خود را از طریق راه‌های ارتباطی ابری کوانتومی نیز در دسترس قرار می‌دهد. چنین دستاوردی می‌تواند بسیار مهم باشد، زیرا وضیعت پردازنده‌های کوانتومی به گونه‌ای است که غیر ممکن است بتوان آن را در جایی مانند خانه نگهداری کرد (دمای نگهداری این پردازنده باید نزیک به صفر مطلق باشد).

دسترسی ابری به اینترنت کوانتومی می‌تواند برای عموم مردم دستاورد‌های مفیدی به همراه بیاورد. این دستاورد‌ها در حال حاضر به‌صورت کامل مشخص نیستند، اما به‌عنوان مثال، الگوریتم‌های کوانتوم می‌توانند سرعت جست‌وجوی اطلاعات در دنیای آنلاین را به مراتب افزایش دهند.

مورد دیگر، پیشرفت‌های بیشتر در حوزه گیمینگ با استفاده از کامپیوتر‌های کوانتوم است. همچنین امکان دسترسی گسترده و پیشرفته‌تر به تکنولوژی هوش مصنوعی می‌تواند معضلاتی همچون تشخیص هویت انسان و ماشین را به مراتب راحت‌تر کند. هیچ کدام از این موارد، حتمی نیستند و حتی شاید هرگز اتفاق نیفتند، اما با وجود اینترنت کوانتوم، غیر ممکن نیستند.

اما محققان، مشکلات و نگرانی‌هایی نیز در مورد کامپیوتر‌های کوانتوم پیش‌بینی کرده‌اند. محققان معتقدند اگر قرار باشد کامپیوتر‌های کوانتوم پا به دنیا بگذارند، باید اینترنت را در برابر خود این کامپیوتر‌های کوانتوم نیز امن کنیم. امروز، ارتباطات اینترنتی توسط الگوریتم‌ها و سیستم‌های مختلفی محافظت می‌شود که به نوبه خود بسیار پیشرفته هستند. اما این سیستم‌ها و الگوریتم‌ها در برابر حملات کوانتومی حرف زیادی برای گفتن ندارند.

پس حفاظت اینترنت در برابر این سیستم جدید، یکی از قدم‌های مهم در این زمینه است. البته لازم به ذکر است که کامپیوتر‌های کوانتوم حداقل تا یک دهه، قرار نیست تهدیدی برای کامپیوتر‌ها و اینترنت کلاسیک کنونی محسوب شوند، زیرا شناخته شدن فضای این نسل جدید از اینترنت، مدتی زمان خواهد برد.