۵ تهدید بازار نفت۲۰۲۰

سال ۲۰۱۹ با تمام حوادث و اتفاقاتی که بازار نفت را دچار نوسانات شدید کرد، رو به اتمام است. اما تمام شدن سال به معنای پایان ریسک‌ها برای بازار طلای سیاه در سال‌جدید نیست. در ۲۰۱۹ رشد تقاضای نفت‌خام به کمترین سطوح رسید و عملکرد فعالان بازار تحت‌تاثیر این عامل با اختلال‌هایی مواجه شد.

کند شدن رشد تقاضای نفت‌خام در سال‌جاری فشار زیادی بر بهای طلای سیاه وارد کرد و چشم‌انداز آینده آن نیز زیر سایه تداوم جنگ تجاری چندان خوش‌بینانه به‌نظر نمی‌رسید.

درحال‌حاضر چین و آمریکا به‌عنوان دو طرف حاضر در جنگ تجاری، فاز نخست توافق برای پایان دادن به این جنگ را آغاز کرده‌اند و انتظار می‌رود در ژانویه آن را به‌صورت رسمی نهایی کنند. با نهایی شدن گام نخست توافق تجاری میان دو غول اقتصادی دنیا اگرچه نگرانی بازار نفت از ناحیه کند شدن رشد جهانی اقتصاد و رشد تقاضای نفت در پی آن تا حدودی رفع شده؛ اما نگرانی‌های دیگر همچنان بر جای خود باقی هستند تا چشم‌انداز فعالان بازار در ۲۰۲۰ همچنان در هاله‌ای از ابهام باشد.

به این ترتیب از نگاه تحلیلگران وودمکنزی، در کنار تداوم نگرانی‌ها از کند شدن رشد تقاضای نفت‌خام، تغییر احتمالی در سیاست داخلی و خارجی ایالات‌متحده آمریکا پس از انتخابات ریاست‌جمهوری، ادامه فشار بر صنعت نفت برای کاهش اثرات تغییرات آب و هوا، کاهش اعتماد بازار سهام به بخش انرژی و حجم مناسب سرمایه‌گذاری برای پروژه‌های گاز طبیعی پنج ریسک اساسی انرژی در سال‌جدید میلادی هستند.

رشد تقاضای ضعیف نفت‌خام
در سال‌جاری میلادی، رشد تقاضای نفت‌خام در ضعیف‌ترین سطح خود از سال ۲۰۱۱ به این سو قرار داشت. این اتفاق یکی از پیامد‌های کند شدن رشد جهانی اقتصاد در پی جنگ تجاری آمریکا و چین بود که بر تمام اقتصاد‌ها در دنیا اثر گذاشت. به این معنا که در پی این جنگ، حتی سریع‌ترین بازار‌های درحال رشد دنیا در واردات نفت‌خام، مانند چین و هند نیز تحت‌تاثیر قرار گرفتند.

به گزارش اویل پرایس، فاز نخست توافق تجاری میان آمریکا و چین کلید خورده و این انتظار را ایجاد کرده که به واسطه این توافق، چشم‌انداز رشد تقاضای نفت‌خام در ۲۰۲۰ بهبود پیدا کند. بر این اساس تقریبا تمام تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که رشد تقاضای نفت‌خام از سطوح خیلی پایین سال‌جاری میلادی، در سال آینده با رشد همراه باشد. وودمکنزی بخشی از این جهش تقاضای نفت‌خام را در اجرای قانون جدید سازمان بین‌المللی کشتیرانی جست‌وجو می‌کند.

این موسسه انتظار دارد رشد تقاضای نفت‌خام در سال آینده میلادی با اتکا به اجرای قانون جدید کشتیرانی برای استفاده از سوخت‌های کم‌سولفور، بیش از دو برابر افزایش پیدا کند و به ۳۵/ ۱ میلیون بشکه در روز برسد. این میزان در سال‌جاری ۶۰۰ هزار بشکه در روز بوده است. رشد تقاضای نفت‌خام در ۲۰۲۰ پس از طی یک دوره کاهشی در سال‌جاری میلادی اگرچه می‌تواند خبری خوب برای بازار جهانی نفت باشد، اما افزایش عرضه در پی این چشم‌انداز می‌تواند ریسک بازگشت مازاد عرضه به بازار را در پی داشته باشد.

به همین علت است که آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) انتظار دارد بازار در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۰ با وجود تلاش‌های اوپک‌پلاس برای محدود کردن عرضه و عمیق کردن کاهش تولید نفت، دچار مازاد عرضه شود.

به این ترتیب وودمکنزی در گزارش خود تاکید می‌کند اگر انتظار‌ها از تقویت رشد تقاضای نفت‌خام در ۲۰۲۰ محقق نشود، اوپک‌پلاس با وظیفه دشواری برای متعادل کردن بازار روبه‌رو خواهد بود.

انتخابات آمریکا و سیاست‌های انرژی
نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال آینده میلادی می‌تواند یکی از عوامل اثرگذار بر صنعت نفت باشد. در واقع درحالی‌که دونالد ترامپ به‌عنوان یک رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه تلاش‌های زیادی (مانند تخفیف‌های مالیاتی یا نادیده گرفتن قوانین زیست‌محیطی) برای تسهیل تولید نفت در آمریکا کرد، چنانچه یک دموکرات در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ ترامپ را شکست دهد، نه‌تن‌ها تلاش خواهد کرد روند اکتشاف و تولید نفت آمریکا را تعدیل کند، بلکه در سیاست‌های جهانی آمریکا بازبینی خواهد کرد که تاثیر عمده‌ای روی صنعت و بازار‌های انرژی خواهد داشت.

یک مثال در رابطه با تغییر سیاست‌های بین‌المللی آمریکا در صورت روی کار آمدن یک رئیس‌جمهور دموکرات این است که احتمالا با چنین تغییری در کاخ سفید، تحریم‌های نفتی فعلی علیه ایران و ونزوئلا دچار تغییراتی خواهد شد.

این تحریم‌ها درحال‌حاضر مانع از عرضه حدود دو میلیون بشکه نفت در روز به بازار شده است. اگر یک رئیس‌جمهور دموکرات در سیاست‌های آمریکا درخصوص تحریم‌ها بازنگری کند، این حجم از نفت بار دیگر به بازار عرضه خواهد شد و ممکن است بازار را اشباع کند.

البته این ریسک می‌تواند با کاهش تولید در آمریکا به علت تغییر برخی سیاست‌های داخلی خنثی شود، زیرا کاندیدا‌های دموکرات ریاست‌جمهوری قول داده‌اند در صورت کسب آرا استخراج نفت با استفاده از روش فرکینگ را به‌عنوان روشی ضدمحیط‌زیستی ممنوع کنند. با این حال براساس گزارش وود مکنزی، معلوم نیست آیا رئیس‌جمهور آمریکا می‌تواند به تنهایی دراین زمینه قانونی را تصویب کند یا خیر.

سیاست‌های مبارزه با تغییرات آب و هوایی
طبق آنچه وودمکنزی گزارش داده است، «توافق جدید سبز» اتحادیه اروپا متعهد شده که تا سال ۲۰۳۰ میزان انتشار گاز‌های گلخانه‌ای را از هدف فعلی کاهش ۴۰ درصدی، به کاهش حداقل ۵۰ درصدی برساند؛ بنابراین شرکت‌های نفت و گاز اروپایی برای پیروی از قوانین زیست‌محیطی جدید تحت‌فشار بیشتری خواهند بود.

اعتبار بخش نفت و گاز زیر سوال
آن بخش از صنعت نفت و گاز که مورد تنفر قرار دارد، هنوز نتوانسته است این ایده را به بازار بفروشد که «می‌تواند بخشی از راه‌حل باشد، نه مشکل.» در عین حال سرمایه‌گذاران در بحبوحه نگرانی‌ها نسبت به آینده تقاضای نفت‌خام، از سهام‌های انرژی فاصله می‌گیرند. این درحالی است که وودمکنزی معتقد است غول‌های نفتی و شرکت‌های ملی نفت باید اقدام شرکت رپسول (به‌عنوان رهبر جریان) در صفر کردن آلایندگی را تا سال ۲۰۵۰ دنبال کنند.

رپسول به‌عنوان یک شرکت بزرگ نفتی در اروپا متعهد شده است آلایندگی کربن را به صفر برساند. به این ترتیب به نظر می‌رسد شرکت‌های نفتی نتوانسته‌اند در روند مبارزه با تغییرات جوی، نقشی قابل‌قبول برای خود تعریف کنند.

تامین اعتبار برای سوخت پاک‌تر
در نهایت اینکه جهان به میزان کافی اعتبار و بودجه برای پروژه‌های گاز و گاز طبیعی مایع (LNG) نیاز دارد، زیرا درحال‌حاضر این گاز طبیعی است که نقش «سوخت درحال گذار» را ایفا می‌کند تا در شرایطی که نیرو‌های انرژی و خورشیدی همچنان درحال توسعه هستند، تامین انرژی را ثابت نگه دارد.

به این ترتیب صنعت گاز برای نشان دادن فوایدی که برای محیط‌زیست به همراه دارد، باید در سال ۲۰۲۰ سخت‌تر کار کند تا قادر به جذب سرمایه بیشتری برای ادامه حیات باشد. به این ترتیب تامین اعتبار کافی برای توسعه پروژه‌های گازطبیعی دیگر چالشی است که در ۲۰۲۰ بر سر راه بخش انرژی قرار دارد، چالشی که برای رفع آن تلاش بی‌وقفه‌ای باید صورت گیرد.