کرونای جدید چگونه به انسان منتقل شده؟

مار کبرای چینی در رستوران‌های چین سرو می‌شود

مژگان جمشیدی | نسل تازه ‏ای از ویروس کرونا که در دو دهه اخیر بیماری‏‌های نوظهور و مرگباری را در چین رقم زده بود، حالا بار دیگر موجی از نگرانی ‏ها را در جهان دامن زده است. اما بیماری جدید چیست؟ و چرا چین، به خاستگاه بیماری ‏های نوظهور و مرگبار کرونا در قرن حاضر تبدیل شده است؟ سازمان بهداشت جهانی می ‏گوید: تاکنون ۶ نمونه از ویروس کرونا کشف شده بود که با مورد اخیر تعداد آن به هفت تا رسیده است.

ویروس جدید هم جزو خانواده بزرگی از ویروس‏هاست که از ویروس سرماخوردگی معمولی تا عامل بیماری «سارس» را شامل می‏شود. «سارس» در سال ۲۰۰۲ در چین، باعث ابتلای بیش از ۸ ‏هزار نفر و مرگ ۷۷۴ نفر از آن‌ها در جهان شد. در سال ۲۰۱۴ نیز ویروس «مرس» موجب مرگ ۸۵۸ نفر از ۲۴۹۴ بیمار مبتلا در جهان شد.

حالا یافته ‏های تحقیقاتی نشان می‏ دهد کد‌های ژنتیکی ویروس بیماری جدید کرونا که تاکنون جان بیش از ۲۰ نفر را در چین گرفته، نزدیکی زیادی به ویروس سارس دارد. اما نکته قابل توجه اینکه که محققان احتمال می ‏دهند این ویروس جدید هم از حیوان به انسان منتقل شده باشد، همچنان که منشا اغلب ویروس‏‌های کرونا که در گذشته همه ‏گیر شده بودند، حیوانات تشخیص داده شده بودند.

شاید همه‌چیز‌خواری چینی ‏ها و اینکه در منوی غذای سنتی‏شان، تغذیه از بسیاری از جانوران، از گذشته تا به امروز امری مرسوم بوده، حالا موجب شکل‏ گیری سویه‏‌های جدیدی از ویروس‏ها و انتقال و شیوع آن به انسان شده است. به گفته محققان ویروس سارس اولین بار در خفاش کشف شد و بعد به گربه ‏های ولگرد منتقل شد و بعد هم به انسان رسید و در چین از هر دوی این جانوران در برخی رستوران‏ها به عنوان غذا استفاده می‏شود. ویروس مرس هم از شتر به انسان رسیده بود.

حالا محل انتقال این ویروس جدید کرونا هم، بازار غذا‌های دریایی در شهر ووهان و سوپ خفاش اعلام شده است. با این حال برخی دانشمندان می‏گویند این تنها یک احتمال است و هنوز دقیقا مطمئن نیستیم. برخی پژوهشگران می‏گویند با اینکه پستانداران دریایی مانند نهنگ سفید می‏توانند ناقل این ویروس باشند، اما احتمال اینکه این ویروس جدید از حیوانات زنده دیگر این بازار مثل خفاش، خرگوش و مار منتقل شده باشند بیشتر است.

بیماری جدید کرونا چیست؟
بیماری جدید علائمی مانند سرماخوردگی یعنی سرفه و تب دارد، اما در ادامه، می‏تواند به تنگی تنفس منجر شده و باعث عفونت شدید تنفسی و نهایتا مرگ منجر شود. درعین ‏حال این بیماری همچون آنفلوآنزا از فردی به فرد دیگر قابل انتقال است.

یافته ‏ها نشان می‏دهد اغلب قربانیان از بازار غذای محلی ووهان که اکنون تعطیل شده، بازدید کرده بودند که به‏طور مکرر میزبان تمام انواع حیوانات زنده است. در مطالعه‏‌ی جدیدی که اخیرا در یک نشریه ویروس‌شناسی منتشر شده، پژوهشگران توالی ژنتیکی کرونا ویروس جدید را با دیگر گونه ‏های شناخته‏ شده‏ مقایسه کرده و دریافتند ویروس جدید، مخلوطی از دو نوع کروناویروس است که اولی از خفاش ‏ها نشات گرفته و دیگری منبعی ناشناخته دارد.

این فرآیند ادغام که نوترکیبی نامیده می‏شود، بیشتر در بخشی از RNA ویروس آشکار است که به آن امکان می‏دهد گیرنده‏‌های سطح سلول را تشخیص دهد. پژوهشگران سپس برپایه‏ الگو‌های RNA ویروس تازه که با دیگر کرونا ویروس‏های مار، مشترک است، نتیجه گرفتند محتمل‏‌ترین میزبان طبیعی ویروس مار است. مار‌ها معمولا به ‏عنوان غذا و جایگزین دارو در چین پرورش می‏ یابند و فروخته می‏شوند.

احتمالا دو گونه مار کریت و کبرای چینی منشأ اصلی ویروس تازه‏ کشف‏ شده‏ کرونا هستند. این بیماری نخستین ‏بار در دسامبر ۲۰۱۹ در ووهان، یکی از شهر‌های بزرگ مرکز چین، گزارش شد، در روز‌های گذشته، به‏ سرعت گسترش یافته است. از آن زمان تاکنون، مسافران بیمار از ووهان دیگر افراد را در چین و سایر کشور‌ها ازجمله ایالات متحده‏ آمریکا آلوده کرده ‏اند.

اغلب کرونا ویروس‏‌هایی که افراد را بیمار کرده‏ اند، صرفا باعث ایجاد سرماخوردگی می‏شوند؛ اما آن‌ها به ‏طور بالقوه بسیار خطرناک هستند. این ویروس‏ها طیف گسترده‏‌ای از حیوانات را نیز آلوده کرده‏ اند و اگر کروناویروسی با منشأ حیوانی با موفقیت به انسان منتقل شده باشد، سیستم ایمنی بدن ما ممکن است در شکست مؤثر آن توانایی کمتری داشته باشد. این آسیب‏پذیری می‏تواند ویروس تازه را به ‏شدت مرگ‏بار کند؛ اما لزوما موجب مسری‏بودن آن نمی‏شود.

هنوز پرسش‏های بی‏ پاسخ زیادی درباره‏ کروناویروس جدید و توانایی آن در بروز فاجعه وجود دارد. به گفته دانشمندان سارس و مرس ویروس‏هایی بسیار مقاوم بودند؛ اما هیچ‏ کدامشان به سویه ‏ای جهش نیافتند که هم کشنده و هم به‏ شدت مسری باشد که در‏آن‏ صورت، ممکن بود به‏خوبی به همه‏گیری جهانی تبدیل شوند.

اما براساس گزارش‏ها، در روز‌های گذشته، شمار کشته‏شدگان براثر ویروس جدید به‏سرعت افزایش یافته است. در‏حال‏حاضر، پیشرفت سریع این بیماری به نقطه‏‌ی بحرانی در چین رسیده و دولت دستور تعطیلی حمل‏ونقل عمومی و لغو پرواز‌ها و حرکت قطار‌ها در شهر ۹ میلیونی ووهان را صادر کرد.

منبع: روزنامه سازندگی