هیجان موقت در بازار ارز؟

دلار تنها یک روز برای بازگشت به کانال ۱۵ هزار تومانی صبر کرد. در دومین روز هفته، شاخص ارزی ۵۵۰ تومان افزایش قیمت را به ثبت رساند و حدود ساعت ۴ بعدازظهر روی عدد ۱۵ هزار و ۴۵۰ تومان قرار گرفت؛ این بیشترین میزان رشد شاخص ارزی از شنبه هفته گذشته بود و موجب شد که بخش زیادی از افت روز شنبه جبران شود.

دلار روز اول هفته را با افت ۸۱۰ تومانی به پایان رساند، کاهشی که در ۱۴ ماه گذشته سابقه نداشت و موجب شد برخی معامله‌گران از احتمال افت بیشتر قیمت صحبت کنند. برخلاف انتظار این دسته، روز یکشنبه عاملی، چون افزایش نرخ حواله درهم و ورود نوسان‌گیران به بازار زمینه‌ساز رفتار هیجانی و افزایشی قیمت شد.

در این میان، بیشتر تحلیلگران باتجربه بازار باور داشتند که باید نسبت به افزایش ۷/ ۳ درصدی روز یکشنبه با احتیاط برخورد کرد. آن‌ها تمایل نداشتند درباره روند آتی قیمت صحبت خاصی بکنند؛ ولی بیشتر آن‌ها باور داشتند تا زمانی که میزان تغییرات قیمتی بازار زیاد است، بهتر است معامله‌گران با رعایت حد ضرر و احتیاط بیشتری اقدام به خرید و فروش کنند.

از نظر آنها، همان‌طور که کاهش شدید روز شنبه بسیاری از معامله‌گران را دچار ضرر کرد، افزایش غیرمنتظره روز یکشنبه نیز برای خیلی‌ها زیان به همراه داشت. به‌عنوان مثال، آن‌ها اعتقاد داشتند، معامله‌گران خالی‌فروشی که روز شنبه احتمال می‌دادند قیمت افت بیشتری را تجربه کند، فعالیت خود را در معاملات کاغذی افزایش دادند و در نتیجه روز یکشنبه دچار ضرر سنگینی شدند، چراکه ناچار بودند دلاری را که فروختند یا با قیمت بالاتری تهیه کنند یا اینکه مابه‌التفاوت قیمت فروش روز شنبه و یکشنبه را به‌صورت ریالی به طرف معامله پرداخت کنند.

در واقع خالی‌فروشی که دلاری ندارد، زمانی که قیمت افزایشی می‌شود، خود یکی از دلایل رشد بیشتر قیمت دلار می‌شود. چراکه باید تعهد خود را برطرف کند؛ در این شرایط یا باید به‌عنوان خریدار وارد بازار شود یا اینکه با تامین ریال طرف معامله، توان نقدینگی او را برای مداخله بیشتر در بازار افزایش می‌دهد.

به‌عنوان مثال، اگر خالی‌فروشی روز شنبه دلار را با قیمت ۱۴ هزار و ۹۰۰ تومان فروخته باشد، روز یکشنبه با افزایش قیمت دلار به سطح ۱۵ هزار و ۴۰۰ تومانی حدود ۵۰۰ تومان به ازای هر دلار ضرر کرده است. او یا باید به بازار برود و با تهیه دلار تعهد خود را برطرف کند یا به ازای هر دلار ۵۰۰ تومان پرداخت کند.

در واقع می‌توان گفت: بخشی از نوسان روز یکشنبه ناشی از این‌گونه فعل و انفعالات بوده است؛ چنین معاملاتی با نوسانات و هیجان خود ممکن است بازار را دچار تغییرات شدیدی کنند، ولی به تدریج با خروج بازیگران ضعیف‌تر رو به تعادل می‌آورد.

در این میان، بسیاری از تحلیلگران باور داشتند، عامل مهم‌تری که منجر به افزایش قیمت دلار شد، رشد نرخ حواله درهم بود. دیروز نرخ حواله درهم به سرعت از مرز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی عبور کرد و در مقطعی به نقطه ۴ هزار و ۲۵۰ تومان رسید. به گفته بسیاری از معامله‌گران، یکی از مهم‌ترین عواملی که زمینه‌ساز تغییرات قیمتی دلار در ۱۰ روز گذشته بود، همین بالا و پایین شدن‌های نرخ حواله درهم بود.

به عبارت دیگر، از نظر آن‌ها بازار بیشتر از آنکه تحت تاثیر معاملات نقدی باشد، تحت تاثیر تقاضا‌های حواله‌ای قرار دارد. بخشی از معامله‌گران عنوان می‌کنند، نگرانی‌های مربوط به ویروس کرونا موجب شده است که برخی افراد تمایل بیشتری داشته باشند که سرمایه خود را از کشور خارج کنند.

این درحالی است که دسته دیگری معتقدند، مبادلات مالی پس از گسترش ویروس کرونا دشوارتر شده است و متقاضیان به راحتی نمی‌توانند ارز مورد نیاز خود را تهیه کنند. در واقع هر دو گروه، بالا رفتن قیمت‌های حواله را در نتیجه گسترش ویروس کرونا ارزیابی می‌کنند، ولی از زاویه‌ای متفاوت.

گروه دیگری به‌جای نقش معاملات حواله‌ای، به تحرکات معامله‌گران و نوسان‌گیران بزرگ اشاره می‌کنند. از نظر آنها، افزایش قیمت اخیر قیمت دلار ناشی از ورود مردم عادی برای خرید دلار نبوده است؛ به گفته این دسته، این معامله‌گران بزرگ هستند که با خرید و فروش‌های سنگین در این دوران نااطمینانی به نوسانات دامن زده‌اند.

حتی گروهی باور دارند مردم کمتر از قبل برای خرید دلار به صرافی‌های منتخب بانکی مراجعه می‌کنند؛ با وجود این سرعت رشد و کاهش قیمت‌ها بالاست. بانک مرکزی نیز به نظر می‌رسد سعی دارد با بالا بردن قیمت صرافی‌های بانکی و محدود کردن بیشتر گردش ریال نوسانات را مدیریت کند.

در روزی که دلار افزایشی بود، سکه تمام بهار آزادی نیز با افزایش ۲۵۰ هزار تومانی به قیمت ۵ میلیون و ۹۰۰ هزار تومانی رسید. سکه برای رشد بیشتر یا تغییر مسیر احتمالا منتظر روند بهای طلای جهانی در روز دوشنبه باقی خواهد ماند.