حمله و ضد حمله جهانی به کرونا

با گذشت نزدیک به سه ماه از تایید نخستین موارد ابتلای به ویروس کرونا توسط دولت چین، این ویروس به بسیاری از نقاط جهان سرایت کرده، نزدیک به دو میلیون نفر را مبتلا کرده و بیش از یکصد و بیست هزار نفر را کشته در حالی که کمی بیش از نیم میلیون نفر از مبتلایان تایید شده نیز از این بیماری جان به در برده‌اند.

همزمان سازمان جهانی بهداشت (WHO) توصیه‌ها و معیار‌هایی را منتشر کرده تا کشور‌ها هنگام کاهش یا برداشتن محدودیت‌ها در نظر بگیرند. در حالی که هنوز نه داروی مشخصی برای درمان این بیماری یافت شده و نه تلاش پژوهشگران برای ساختن واکسنی موثر به نتیجه رسیده اند، اکثر کشور‌ها مقررات ویژه‌ای را به منظور محدود کردن ارتباط شهروندان با یکدیگر و جلوگیری از سرایت این ویروس به اجرا گذاشته‌اند.

این مقررات علاوه بر محدودیت رفت و آمد، فعالیت‌های اقتصادی را کاهش داده و کسب و کار‌های بسیاری را متوقف کرده و معاش بسیاری از خانوار‌ها را به مخاطره انداخته است. به این منظور اکثر دولت‌ها امکاناتی را جهت کمک به معیشت فعالان اقتصادی به خصوص کارگران، کارکنان موسسات خصوصی تعطیل شده و صاحبان کسب و کار‌های کوچک قرار داده‌اند.

نشانه‌های اندک امید

بعضی از کشورهادر واکنش به گزارش کاهش در سرعت ابتلا به ویروس کرونا و تلفات ناشی از آن، کاستن از محدودیت‌های اقتصادی را به اجرا گذاشته‌اند

بعضی از کشورها، از جمله ایتالیا و اسپانیا، در واکنش به گزارش کاهش در سرعت ابتلا به ویروس کرونا و تلفات ناشی از آن، کاستن از محدودیت‌های اقتصادی را به اجرا گذاشته‌اند که به خصوص شامل بازگشت کارگران بعضی از صنایع حساس و اساسی به سر کار است. کسب و کار‌هایی که به طور مستقیم با مراجعان سروکار دارند به ویژه در بخش تفریحات همچنان شامل محدودیت جدی هستند.

تجمعات غیر ضروری همچنان ممنوع است.

در چین، گزارش‌های دولتی حاکی از کاهش چشمگیر در میزان ابتلای به ویروس کرونا است و منابع رسمی گفته‌اند که موارد جدید ابتلا شامل کسانی است که از کشور‌های آلوده به چین سفر می‌کنند. دولت چین پس از آنکه شیوع این بیماری را اعلام کرد، محدودیت‌های شدیدی را به خصوص در مراکز اولیه پیدایش بیماری به اجرا گذاشت.

در حال حاضر، این محدودیت‌ها به شکلی قابل توجه تعدیل شده است.

در بریتانیا، آمار ابتلا به کرونا و تلفات آن همچنان افزایش می‌یابد هرچند برخی نشانه‌ها حاکی از کاهش احتمالی در سرعت ابتلا و مرگ و میر ناشی از آن است. مقامات دولتی این کاهش را به رعایت محدودیت‌های شدید اعمال شده در این کشور از سوی مردم نسبت می‌دهند.

آمار مرگ در اثر ابتلای به کرونا در بریتانیا تا روز گذشته (دوشنبه ۱۳ آوریل/۲۵ فروردین) از ۱۱ هزار و ۳۰۰ مورد بود و شمار مبتلایان نیز نزدیک به ۸۹ هزار نفر گزارش شد. پس از اسپانیا، ایتالیا و فرانسه، میزان ابتلا و تلفات کرونا در بریتانیا از سایر کشور‌های اروپایی بیشتر است.

طبق قانون وضع شرایط اضطراری برای مقابله با ویروس کرونا، دولت بریتانیا موظف است تا آخر این هفته در مورد محدودیت‌های موجود تصمیم‌گیری کند، اما انتظار می‌رود این محدودیت‌ها به شکل فعلی دستکم برای چند هفته تمدید شود.

همزمان گزارش تازه اداره آمار ملی بریتانیا نشان می‌دهد در هفته منتهی به سوم آوریل (۱۵ فروردین) حدود نیمی از موارد مرگ در لندن به شیوع ویروس کرونا ارتباط داشته است. لندن، پایتخت بریتانیا، بیشترین موارد ابتلا و مرگ و میر را داشته است. بنا بر آمار تازه در انگلستان و ولز حدود ۲۰ درصد از موارد مرگ و میر در همان هفته به دلیل شیوع کرونا (کووید-۱۹) بوده است.

در مورد میزان و زمان لغو محدودیت‌ها بین دونالد ترامپ، رئیس جمهوری، و شماری از فرمانداران ایالتی اختلاف نظر بروز کرده است

آمریکا، که محدودیت‌های اجتماعی به درجات مختلف در ایالت‌های آن به اجرا گذاشته شده است، تا کنون بیشترین میزان ابتلا و مرگ ناشی از این بیماری در یک کشور را گزارش کرده است.

شمار مبتلایان در ایالات متحده تا روز گذشته به بیش از ۵۸۰ هزار نفر رسید که ۸۰ درصد آن‌ها عوارض ملایم این بیماری را بروز دادند. با اینهمه، تعداد تلفات در میان مبتلایان تا روز گذشته به بالای ۲۳ هزار و ۶۰۰ نفر رسیده بود.

تفاوت در آمار کرونا بین ایالت‌های مختلف زیاد است. ایالت نیویورک با بیش از ۱۹۵ هزار مورد ابتلا، بیش از ۱۰ هزار مرگ و نزدیک به ۱۸ هزار درمان کامل از بیماری سخت در راس جدول قرار دارد. در مقایسه، ایالت ویومینگ تنها ۲۵۸ مورد ابتلا، یک مورد مرگ و ۱۳۸ مورد درمان کامل را گزارش کرده است.

محدودیت‌های به اجرا گذاشته شده در ایالت‌های مختلف نیز متفاوت است و دفتر رئیس جمهوری نیز توصیه‌هایی شامل خودداری از مراجعه به مراکز تفریحی و رستوران‌ها، سفر‌های غیر ضروری و تجمع بیش از ۱۰ نفر را به آن‌ها افزوده است.

در مورد میزان و زمان لغو محدودیت‌ها بین دونالد ترامپ، رئیس جمهوری، و شماری از فرمانداران ایالتی اختلاف نظر بروز کرده است. ترامپ از بازگشت سریعتر به شرایط عادی و از سرگیری فعالیت‌های اقتصادی حمایت می‌کند و برخی منابع گفته‌اند ممکن است خواستار آن شود که بخشی از محدودیت‌ها در سراسر آمریکا از روز اول ماه مه - حدود دو هفته دیگر - لغو شود یا کاهش یابد.

بعضی از فرمانداران ایالتی و یکی از مشاوران اصلی پزشکی دولت نسبت به تسریع روند ابتلا و افزایش تلفات در صورت لغو یا کاهش محدودیت‌ها هشدار داده‌اند. فرمانداران ایالتی گفته‌اند که تصمیم در مورد محدودیت‌های بهداشتی در حوزه اختیارات آنان است، اما دیروز رئیس جمهوری در نشست خبری روزانه برای گزارش در مورد این بیماری تاکید کرد که اگرچه هنوز در مورد لغو یا کاهش محدودیت‌های به نتیجه نهایی نرسیده است، اما تصمیم‌گیری در این مورد در حوزه اختیارات اوست.

جهان همچنان نگران و محتاط

مودی از تصمیم خود دفاع کرده و گفته است که نتیجه آن بوده که هند بهتر از بسیاری از کشور‌های دیگر توانسته است با این بیماری مقابله کند

در هند، نارندا مودی نخست وزیر تصمیم گرفته است تا محدودیت حرکت و کسب و کار را تا روز ۳ ماه مه - بیش از دو هفته دیگر - تمدید کند. آقای مودی در یک سخنرانی تلویزیونی گفت که احتمال دارد در بعضی نقاط اجازه داده شود فعالیت‌های ضروری اقتصادی پس از یک از سر گرفته شود.

تصمیم به محدودیت شدید رفت و آمد و فعالیت سه هفته پیش و تنها با یک اخطار چند ساعته در سراسر هند به اجرا گذاشته شد و فعالیت‌ها در کشوری با بیش از یک میلیارد و سیصد میلیون جمعیت را عملا متوقف کرد. با وجود دشواری اقتصادی ناشی از این اقدام، مودی از تصمیم خود دفاع کرده و گفته است که نتیجه آن بوده که هند بهتر از بسیاری از کشور‌های دیگر توانسته است با این بیماری مقابله کند.

شمار مبتلایان در هند کمی بیش از ۱۰ هزار نفر و آمار تلفات در این کشور پر جمعیت کمی بیشتر از ۳۳۰ نفر گزارش شده است.

دولت استرالیا نیز که کوتاه مدتی پس از گزارش شیوع ویروس کرونا محدودیت‌های شدید رفت و آمد و فعالیت اقتصادی را به اجرا گذاشت، گزارش‌هایی حاکی از آن است که کاهش سرعت ابتلای به بیماری منتشر کرده است. دولت به بعضی از مراکز کسب و کار مانند ابزارفروشی و مراکز فروش گیاهان خانگی اجازه از سرگیری کار داده است.

مقامات دولتی در عین حال تاکید کرده‌اند که فاصله‌گیری اجتماعی همچنان برجاست و از مردم خواسته شده حتی الامکان از خانه‌های خود خارج نشوند.

استفاده از ماسک در فروشگاه‌ها اجباری است. دولت استرالیا گفته است که در نظر دارد اجازه دهد فروشگاه‌ها در ماه آینده کار خود را از سر بگیرند، اما تنها در صورتی که نرخ ابتلای به بیماری همچنان پائین باقی بماند.

بازگشت نگران کننده در ژاپن
تصمیم به کاهش یا لغو محدودیت‌های اجتماعی و اقتصادی برای مقابله با ویروس کرونا این نگرانی را در پی دارد که ممکن است حتی با وجود روند کاهش ابتلا و مرگ و میر، چنین تصمیمی به بازگشت حتی شدیدتر بیماری منجر شود.

به نظر می‌رسد که شرایط در جزیره هوکایدو در شمال ژاپن تایید کننده چنین نگرانی است، زیرا پس از مقابله موثر با شیوع اولیه بیماری در این جزیره، کاهش محددیت‌ها باعث بروز موج دوم ابتلا شده است.

هوکایدو نخستین محل در ژاپن بود که با شیوع گسترده ویروس کرونا مواجه شد و اواسط ماه فوریه، فرماندار محلی با اعلام وضعیت اضطراری، دستور بستن مدارس و ماندن ساکنان در خانه را صادر کرد. توقف فعالیت‌های اقتصادی در فصل اسکی در این جزیره اتخاذ شد و خسارت عمده‌ای به اقتصاد آن وارد کرد.

اما تصمیم فرماندار در مقابله با کرونا موثر بود و اواسط ماه گذشته میلادی، آمار ابتلا به چند مورد در روز کاهش یافت. دو هفته پیش، فرماندار دستور بازگشایی مدارس و بازگشت به روال کمابیش عادی زندگی در این جزیره را صادر کرد، اما در پایان هفته گذشته، آمار ابتلا به روزانه ۱۵ تا ۲۰ نفر افزایش یافت که از میزان ابتلا در موج اول بیماری در ماه فوریه بالاتر بود.

مدارس هوکایدو دوباره بسته شده و اهالی در خانه‌ها مانده‌اند. در حال حاضر، مناطق عمده ژاپن شامل توکیو، کاناگاوا، اوزاکا و شش فرمانداری دیگر تحت مقررات محدودیت رفت و آمد و فعالیت قرار دارند. ژاپن تا کنون ابتلای نزدیک به هشت هزار نفر را گزارش کرده که اکثر آن‌ها از توکیو بوده اند.

توصیه سازمان جهانی بهداشت برای کاهش محدودیت‌ها
برخی کشور‌ها با کاهش آمار مرگ و پشت سر گذاشتن دوره اوج عفونت ویروس جدید کرونا، به دنبال کاهش محدودیت و پایان قرنطینه‌اند. اکنون سازمان جهانی بهداشت (WHO) به کشور‌ها پیشنهاد کرده که هنگام کاهش یا برداشتن محدودیت‌ها شش معیار را در نظر داشته باشند:

سرایت بیماری کنترل شود.

سیستم بهداشتی ظرفیت‌های خود را برای شناسایی، آزمایش، جداسازی و معالجه و ردیابی روابط بیماران به کار گیرد.

خطر شیوع در مراکز بهداشت و خانه‌های سالمندان به حداقل رسانده شود.

در محیط‌های کاری و مدارس و مکان‌هایی که آغاز به کارشان ضروری است، اقدامات پیشگیرانه انجام شود.

کنترل ورود موارد ابتلا از خارج
مردم کاملا آموزش ببینند و برای توامندسازی و سازگاری و تطبیق با "هنجار‌های جدید" آماده شوند.

این‌ها درس‌هایی است که از تجربه چین و کره جنوبی در کاهش و برداشتن محدودیت به دست آمده است.

سازمان جهانی بهداشت تاکید کرده که این‌ها صرفا توصیه است و هر کشوری برای کاربست آن نیازمند ارزیابی از خطراتی است، که با آن مواجه است.