محمدتقی دانش‌پژوه؛ پیشاهنگ کتابداری و فهرست‌نویسی
او نقش تعیین‌کننده‌ای در پیشبرد کتابداری در ایران داشت و در این راه کتابخانه دانشگاه تهران را گسترش و نظم داد و رشته‌ای در دانشگاه تهران برای رسیدگی به نسخ خطی پدید آورد و برای شناساندن و ایجاد بایگانی‌ها تلاش بسیار کرد.
کد خبر :
۷۹۳۸۳
بازدید :
۴۵۱۲
۱۰۹ سال پیش در چنین روزی محمدتقی دانش‌پژوه در آمل زاده شد. فهرست‌نویسی او از نسخ خطی سبب محفوظ ماندن بسیاری از کتاب‌های کمیاب شد.
محمدتقی دانش‌پژوه در روستای ناندل از توابع آمل زاده شد. پدرش مجتهد بود و مقدمات ادبیات عرب، منطق و فلسفه را به او آموخت.
۱۸ ساله بود که به قم رفت و طلبگی کرد، اما دیری نپایید که در تهران دیپلم و سپس از دانشکده معقول و منقول لیسانس ادبیات عرب گرفت.
او افزون بر عربی، انگلیسی و فرانسوی را هم خوب می‌دانست. چندی کتابدار دانشکده حقوق دانشگاه تهران بود تا به معاونت این دانشکده رسید و ۲۹ سال در این جایگاه ماند.
۴۳ ساله بود که سرپرستی کتابخانه کتب خطی دانشگاه تهران را بر عهده گرفت تا به ریاست کتابخانه مرکزی رسید.
۵۸ ساله بود که دانشیار دانشکده الهیات دانشگاه تهران شد و هفت سال در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تدریس کرد.
پژوهش‌های او در زمینه ایرانشناسی و اسلامشناسی سرچشمه کار بسیاری از دانشجویان بوده است. افزون بر این، فهرستنویسی‌ها و نظمدهی به برگه‌های مولف در کتابخانه‌ها میراثی بود که تا سال‌ها از او بر جای ماند.
او نقش تعیین‌کننده‌ای در پیشبرد کتابداری در ایران داشت و در این راه کتابخانه دانشگاه تهران را گسترش و نظم داد و رشته‌ای در دانشگاه تهران برای رسیدگی به نسخ خطی پدید آورد و برای شناساندن و ایجاد بایگانی‌ها تلاش بسیار کرد.
در انجمن ایرانی فلسفه و علوم انسانی و انجمن طب و علوم عضو بود.
۴۵ ساله بود که با چند تن از همراهانش مجله "فرهنگ ایران‌زمین" را منتشر کرد و بیست سال آن را ادامه داد. افزون بر این با کمک ایرج افشار به انتشار مجله کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران پرداخت و همزمان با مجله‌های همانند آن به ویژه "کتابشناسی فلسفه اسلامی" همکاری داشت.
او همچنین متن‌های کمیاب و کهن بسیاری مانند ترجمه فارسی "نزهت الارواح" شهروزی، "زبدة التواریخ" یعنی تاریخ فرقه اسماعیلیه و رساله "النجاة من الغرق فی البحر الضلالات"، رهایی از فرو رفتن در گمراهی‌ها، اثر ابن سینا را تصحیح و منتشر کرده است.
فهرست میکروفیلم‌های کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران و "کتابشناسی موسیقی" نیز از کار‌های ماندگار او است.
محمدتقی دانش‌پژوه در ۸۵ سالگی در تهران درگذشت.
محمدتقی دانش‌پژوه در روستای ناندل از توابع آمل زاده شد. پدرش مجتهد بود و مقدمات ادبیات عرب، منطق و فلسفه را به او آموخت.
۱۸ ساله بود که به قم رفت و طلبگی کرد، اما دیری نپایید که در تهران دیپلم و سپس از دانشکده معقول و منقول لیسانس ادبیات عرب گرفت.
او افزون بر عربی، انگلیسی و فرانسوی را هم خوب می‌دانست. چندی کتابدار دانشکده حقوق دانشگاه تهران بود تا به معاونت این دانشکده رسید و ۲۹ سال در این جایگاه ماند.
۴۳ ساله بود که سرپرستی کتابخانه کتب خطی دانشگاه تهران را بر عهده گرفت تا به ریاست کتابخانه مرکزی رسید.
۵۸ ساله بود که دانشیار دانشکده الهیات دانشگاه تهران شد و هفت سال در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تدریس کرد.
پژوهش‌های او در زمینه ایرانشناسی و اسلامشناسی سرچشمه کار بسیاری از دانشجویان بوده است. افزون بر این، فهرستنویسی‌ها و نظمدهی به برگه‌های مولف در کتابخانه‌ها میراثی بود که تا سال‌ها از او بر جای ماند.
او نقش تعیین‌کننده‌ای در پیشبرد کتابداری در ایران داشت و در این راه کتابخانه دانشگاه تهران را گسترش و نظم داد و رشته‌ای در دانشگاه تهران برای رسیدگی به نسخ خطی پدید آورد و برای شناساندن و ایجاد بایگانی‌ها تلاش بسیار کرد.
در انجمن ایرانی فلسفه و علوم انسانی و انجمن طب و علوم عضو بود.
۴۵ ساله بود که با چند تن از همراهانش مجله "فرهنگ ایران‌زمین" را منتشر کرد و بیست سال آن را ادامه داد. افزون بر این با کمک ایرج افشار به انتشار مجله کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران پرداخت و همزمان با مجله‌های همانند آن به ویژه "کتابشناسی فلسفه اسلامی" همکاری داشت.
او همچنین متن‌های کمیاب و کهن بسیاری مانند ترجمه فارسی "نزهت الارواح" شهروزی، "زبدة التواریخ" یعنی تاریخ فرقه اسماعیلیه و رساله "النجاة من الغرق فی البحر الضلالات"، رهایی از فرو رفتن در گمراهی‌ها، اثر ابن سینا را تصحیح و منتشر کرده است.
فهرست میکروفیلم‌های کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران و "کتابشناسی موسیقی" نیز از کار‌های ماندگار او است.
محمدتقی دانش‌پژوه در ۸۵ سالگی در تهران درگذشت.
منبع: دویچه وله
۰
