حبابِ بورس موضعی است؟

مهدی آقالطفی | برای پیش‌بینی روند آتی شاخص کل بورس لازم است تا شرایط محیطی بازار سرمایه را مورد بررسی قرار دهیم؛ بازار سرمایه از اواسط سال ۹۸ دچار تغییرات بنیادی گسترده‌ای شد که بسیاری از پارامتر‌های تحلیل و ارزش‌گذاری را متحول کرده است و اساسا نیاز به بازبینی در آن‌ها وجود دارد. به این ترتیب طبعا برای پیش‌بینی روند آتی بازار سهام و بررسی مسیر آینده شاخص کل بورس نیز باید این تحولات را مدنظر قرار داد.

حباب موضعی است؟
بررسی روند معاملاتی بازار سهام نشان می‌دهد از اواسط سال ۹۸، افزایش معنی‌دار حجم معاملات و ورود نقدینگی با حجم بسیار بالا به بازار سهام شکل گرفته است. به‌طوری‌که حجم معاملات از ۶۰۰ تا ۷۰۰میلیارد تومان در روز به حدود ۱۵هزار میلیارد تومان درحال‌حاضر رسیده است.

البته در بعضی موارد و برخی روز‌ها نیز رکورد قابل‌توجه معاملات بیش از ۲۰هزار میلیارد تومانی را در بورس شاهد هستیم. این درحالی است که ورود نقدینگی با چنین حجم بالایی در ۲ماه ابتدایی سال ۹۹ درحالی رخ داده که علاوه بر تعطیلات نوروزی، بحران بیماری کرونا نیز موجب تعطیلی واحد‌های تجاری و در نهایت ایجاد بحران و رکود اقتصادی در سطح دنیا شده بود.

البته شرایط مزبور نه‌تنها تاثیری در روند بازار سهام نداشت، بلکه در این روز‌ها حجم نقدینگی ورودی به بازار افزایش چشمگیری داشت به‌طوری‌که حدود ۳۸ هزار میلیارد تومان نقدینگی جدید طی دو ماه ابتدایی سال به بازار تزریق شد. در همین راستا تعداد سهامداران تازه‌وارد به بازار سهام نیز با رشد چشمگیری روبه‌رو شده و به حدود ۱۲میلیون کد بورسی رسید.

در این میان تعداد کد‌های فعال بورسی نیز بالغ بر ۴میلیون کد شده است. همه این عوامل باعث شد تا سرعت گردش سهام به‌شدت افزایش یابد و در واقع این مهم افزایش نوسان و سرعت اصلاح در روند‌های معاملاتی را به‌دنبال داشت.

در همین راستا شاخص کل بورس طی دوماه گذشته در اوج افت قیمت‌ها در بازار‌های جهانی، تا سطح بیش از یک میلیون و ۲۰۰هزار واحد نیز رشد کرد. پس از آن یک اصلاح کوتاه‌مدت را تجربه کرد و به نماگر اصلی بازار به محدوده یک میلیون واحد بازگشت.

البته روند مزبور تداوم چندانی نداشت و دوباره شاخص کل بورس وارد یک روند صعودی جدید شد و با توجه به رشد مولفه‌های تاثیر‌گذار بر بازار می‌توان انتظار رشد شاخص تا محدوده یک میلیون و ۴۰۰هزار واحدی را داشت.

در این میان مولفه‌های گوناگونی می‌توانند در مسیر رشد شاخص و رسیدن به محدوده‌های مزبور تاثیر‌گذار باشند؛ نوسان قیمت‌ها در بازار‌های جهانی و افزایش نرخ دلار مهم‌ترین دلایل موثر بر روند آتی بازار سهام خواهند بود.

کمااینکه در اوج بحران بیماری کرونا شاهد این بودیم که قیمت نفت در بازار‌های جهانی تا محدوده بی‌سابقه ۱۵دلار سقوط کرد و حال در سطح ۴۰دلار نوسان دارد. در همین راستا دیگر کالا‌ها نیز در بازار‌های جهانی از افت قیمت خود بازگشته و مسیر صعودی را در پیش گرفته‌اند.

به‌طوری‌که قیمت جهانی مس پس از اصلاح تا ۴۳۰۰دلار، درحال‌حاضر در محدوده ۴۶۰۰دلار معامله می‌شود.

البته نکته مهم درخصوص قیمت‌های جهانی این است که اکثر نرخ‌ها پس از برخورد به کف‌های تاریخی خود، واکنش نشان داده و درحال بازگشت هستند. از سوی دیگر شاهد رشد نرخ دلار هستیم که این موضوع می‌تواند محرک بسیار خوبی برای بورس باشد.

ضمن اینکه با توجه به پیش‌بینی‌های صورت گرفته، پس از شاخص ۴/ ۱ میلیون واحدی باید تمامی پارامتر‌های تاثیرگذار بر بازار مورد بررسی قرار گیرد. ناگفته نماند درحال‌حاضر نگرانی زیادی درخصوص برخی شرکت‌های فعال در بازار سهام وجود دارد که رشدی خارج از عرف داشته‌اند.

به این ترتیب تحت هر شرایطی سرمایه‌گذاران لازم است نسبت به این‌گونه شرکت‌ها احتیاط لازم را داشته باشند. ولی در مقابل برای شرکت‌های صادرات‌محور که از نظر بنیادی شرایط مطلوبی دارند، جای نگرانی وجود ندارد.