روند بهای دلار در بازار آزاد و صرافی

بازارساز در تعقیب دلار بازار آزاد به کانال ۲۲ هزار تومانی وارد شد. روزچهارشنبه پس از اینکه قیمت دلار در بازار آزاد از مرز ۲۲ هزار تومانی عبور کرد، نرخ این ارز بر تابلوی صرافی‌های منتخب نیز از مرز یاد شده فراتر رفت.

بررسی رفتار قیمت‌گذاری صرافی ملی از ابتدای هفته جاری نشان می‌دهد که بازارساز تاکتیک تازه‌ای را در پیش گرفته و در پنج روز اخیر سعی کرده است با نزدیک کردن قیمت به بازار آزاد، مانع از ورود تقاضای آربیتراژی به معاملات شود. برخی فعالان حدس می‌زنند، هدف بازارساز از پیگیری این تاکتیک، فروش از قیمت‌های بالا باشد.

در واقع آنها، باور دارند، بازارساز می‌خواهد زمانی که با کاهش نسبی تقاضا در بازار مواجه شد، با فروش از سقف قیمتی، نوسان‌گیران را دچار ضرر سنگین کرده و با خرید در قیمت‌های پایین‌تر از منابع خود صیانت کند. با این حال عده‌ای از کارشناسان به بازارساز هشدار می‌دهند، تنها نزدیک کردن قیمت‌ها برای مدیریت نوسان کافی نیست.

از نگاه آن‌ها بازار در سطوح مقاومتی مهمی قرار گرفته است و بازارساز بهتر است در کنار نزدیک کردن قیمت‌ها، تزریق در سمت حواله را افزایش دهد. به باور آنها، تنها تقویت عرضه حواله درهم همزمان با نزدیک کردن قیمت‌هاست که می‌تواند منجر به ریزش سنگین ابتدایی و در مرحله بعدی مدیریت نوسانات شود.

به گفته آنها، ضرورت مداخله حواله‌ای از آنجا بیشتر مشخص می‌شود که همواره در هفته‌های اخیر قیمت درهم نسبت به دلار در بازار داخلی در سطح بالاتری مورد معامله قرار گرفته است؛ روز گذشته نیز از این قاعده مستثنی نبود و با توجه به عبور درهم از مرز ۶ هزار و ۲۰۰ تومانی، ارزش دلار در بازار داخلی می‌توانست حداقل به بالای ۲۲ هزار و ۷۰۰ تومان برود.

در کنار این ارزش دلار در کشور‌های همسایه مانند ترکیه نیز بالا رفته است و اختلاف قیمت‌های حواله‌ای با بازار اسکناس زمینه‌سازی برای قاچاق ارز و خروج آن از کشور را فراهم کرده است.

در این راستا، بازارساز می‌تواند با مداخله در سمت حواله تا حدی این اختلاف‌ها را کاهش دهد. علاوه بر این ها، صادرکنندگانی که در ایام اخیر رفع تهاتر نکردند نیز یکی از عوامل نوسان بازار به شمار می‌روند. اکنون برخی از صادرکنندگان ناچار به تهیه ارز از بازار شده اند تا در موعد مقرر، ارز صادراتی را برگردانند. این مسئله خود بر فشار تقاضا افزوده است.

بازارساز با نزدیک کردن قیمت صرافی‌های منتخب و بازار آزاد دو گام مهم خروج تقاضای آربیتراژی و حراست از منابع را با موفقیت برداشته است، ولی برای مدیریت نوسانات کنونی به استراتژی‌های برون‌مرزی نیز نیاز است. مضاف بر اینکه برای شرایط اقتصاد کلان و نگرانی‌های مردم نسبت به تورم و رشد نقدینگی نیز باید برنامه‌ریزی‌های دقیقی صورت بگیرد.

فعلا در اولین گام به نظر می‌رسد، تقویت ارز در سمت حواله، می‌تواند در کوتاه‌مدت بازار را تا حدی در برابر شوک ارزی ایمن کند و اگر درباره این مساله دیر اقدام شود، تقاضا‌های ناشی از هراس از دست دادن ارزش پول، بیشتر به خیابان فردوسی روانه می‌شوند.

جسارت بازارساز در قیمت‌گذاری
در همان ابتدای روز چهارشنبه قیمت دلار در بازار آزاد از مرز ۲۲ هزار تومان عبور کرد و به دنبال آن، صرافی‌های منتخب بازارساز که نرخ شروع خود را ۲۱ هزار و ۹۰۰ تومان درج کرده بودند، قیمت را به کانال بالاتر بردند. حدود ساعت ۴ بعدازظهر، دلار در بازار آزاد با قیمت ۲۲ هزار و ۵۰۰ تومان معامله می‌شد و بر تابلوی صرافی‌های منتخب ۲۲ هزار و ۲۰۰ تومان قیمت خورده بود.

قیمت در بازار آزاد نسبت به روز پیش، ۵۲۰ تومان رشد کرده بود و تابلوی صرافی‌ها نیز خبر از افزایش ۴۵۰ تومانی می‌داد. بازارساز با این نوع قیمت‌گذاری نشان داد که حاضر نیست به بهای رشد قیمتی، زمینه‌ساز ورود تقاضای آربیتراژی به معاملات شود.

درست همین یک هفته پیش بود که فاصله بین قیمت بازار آزاد و صرافی‌های بانکی به نزدیک ۲ هزار تومان رسید و افراد زیادی برای کسب سود حاصل از این اختلاف به سوی صرافی‌ها شتافتند. به نظر می‌رسد چنین تجربه‌ای موجب شد که بازارساز سیاست تعقیب قیمت بازار آزاد و سعی در شکار آن را در پیش بگیرد.

رفتار بازارساز در تیرماه
بررسی روند قیمت دلار در صرافی‌های منتخب نشان می‌دهد که بازارساز در تیرماه رفتار‌های متناقضی داشته است. در روز‌های ابتدایی تیرماه، بازارساز تمایل به پذیرش کانال ۱۹ هزار تومانی نداشت و همین عامل موجب شده بود که بین بازار آزاد و صرافی‌ها یک گپ حدودا هزار تومانی ایجاد شود.

از ۳ تیرماه، تاکتیک بازارساز تغییر می‌کند و قیمت صرافی‌ها به کانال ۱۹ هزار تومان می‌رود و فاصله قیمتی با بازار آزاد کاهش پیدا می‌کند. با این حال این کاهش فاصله پایدار نیست، چرا که قیمت در معاملات خیابان فردوسی از کانال ۲۰ هزار تومانی عبور می‌کند و بازارساز به راحتی نمی‌تواند عبور دلار از چنین مرز مقاومتی را بپذیرد.

از تاریخ ۵ تیر تا ۱۲ تیر قیمت دلار بر تابلوی صرافی‌های بانکی عمدتا بین ۱۸ هزار و ۸۰۰ تا ۱۹ هزار و ۵۰ تومان در حال نوسان اندک بود، حال آنکه در همین فاصله زمانی بهای این ارز در بازار آزاد به آستانه کانال ۲۱ هزار تومانی رسیده بود. اوج فاصله قیمت صرافی‌ها و بازار آزاد در همان ۱۲ تیر رقم خورد که به هزار و ۸۰۰ تومان رسید.

از ابتدای هفته جاری رفتار بازارساز در یک چرخش ۱۸۰ درجه‌ای، به این سو رفت که قیمت خود را به بازار آزاد نزدیک کند. در اولین گام در روز شنبه قیمت دلار بر تابلوی صرافی ملی هزار و ۹۵۰ تومان بالا کشیده شد و با عبور از کانال ۲۰ هزار تومانی به عدد ۲۰ هزار و ۹۰۰ تومان رسید.

واکنش بازار آزاد به چنین رشد عجیبی، تنها افزایش ۵۵۰ تومانی بود. در روز‌های بعد کمی از شدت تغییرات بازار کاسته شد و حتی یک روز دلار پس از ۸ افزایش متوالی کاهش قیمت را تجربه کرد؛ با این حال در دو روز گذشته به مسیر افزایشی بازگشت و هزار تومان رشد را در مجموع به ثبت رساند.

بازارساز هم سعی کرد قیمت‌های خود را همگام با بازار آزاد افزایش دهد، ولی تجربه این دو روز حداقل نشان می‌دهد که این کاهش فاصله تنها برای مدیریت قیمت کافی نیست، هر چند که گامی بسیار صحیح در مدیریت نوسانات بوده است. بازارساز برای موفقیت در جهت مدیریت نوسان، نیاز دارد که در سمت حواله نیز مداخلات بیشتری را از خود نشان دهد.

سکه در میانه کانال ۱۰ میلیونی
روز گذشته سکه تمام بهار آزادی ۳۰۰ هزار تومان رشد را به ثبت رساند و به بهای ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسید. سکه در همین هفته نیز چنین قیمت‌هایی را به خود دیده بود، ولی پس از یک بازگشت به کانال ۹ میلیون تومانی بار دیگر به سوی سقف‌های پیشین بازگشت.

جدا از رشد قیمتی دلار که محرک اصلی افزایش بهای سکه محسوب می‌شد، دیروز طلای جهانی نیز از مرز هزار و ۸۰۰ دلاری عبور کرد و انتظارات افزایشی سکه‌بازان را بالاتر برد.