مونالیزا؛ اثری فراتر از یک نقاشی

مونا لیزا، مشهورترین و شناخته‌شده‌ترین نقاشی جهان و هنرِ دست لئوناردو داوینچی است. صدها سال است که مردم به مونالیزا عشق می‌ورزند و سالانه میلیون‌ها‌میلیون میهمان و توریست و مسافر از سراسر جهان به پاریس و موزه لوور می‌روند تا این تابلو را ببینند و آن را تحسین کنند!

راز لبخند مونالیزا در چیست که میلیون‌ها انسان را به خودش جذب می‌کند؟ و شاید نسل‌های بعد را هم تحت‌تأثیر و توجه خودش قرار دهد. شاید شما هم اگر گذرتان به پاریس افتاد، برای دیدن مونالیزا به لوور بروید.

١- مونا لیزای ٣٠ اینچی: درست است که مونالیزا یکی از مشهورترین نقاشی‌های دنیاست، اما یکی از کوچک‌ترین‌ها نیز هست! بسیاری از کسانی که از راه‌های دور و دراز برای دیدن مونالیزا به پاریس سفر می‌کنند، انتظار یک تابلوی نقاشی عظیم و پرشور را دارند، اما واقعیت این است که مونالیزا تنها ٣٠ اینچ مربع است که تقریبا می‌شود ٧٧×٥٣ سانتی‌متر!

٢- نام واقعی اثر نقاشی: «مونا لیزا» اسم واقعی این تابلو نیست. بانویی که در نقاشی به تصویر کشیده شده است، لیزا گراردینی، همسر یکی از مردان ثروتمند ایتالیایی است. لئوناردو داوینچی در سال ١٥٠٣ این تابلو را خلق کرده است.

این کار با عنوان مونالیزا شناخته می‌شود، اما اسم واقعی‌اش «بانوی من لیزا» ست که هیچ‌وقت هم توسط داوینچی کامل نشد. لئوناردو داوینچی سال١٥١٦ درگذشت و این نقاشی برای تکمیل به دستیار او داده شد. در کل دقیقا مشخص نیست پرتره‌ای که در این تابلو دیده می‌شود، چهره کیست!

٣- سرقت از موزه لوور: مونالیزا طی سالیان متمادی مالک‌های مختلفی داشته و یک بار هم به سرقت رفته است! این سرقت در بیست‌ویکم آگوست ١٩١١ اتفاق افتاد و مونالیزا از موزه لوور پاریس در فرانسه دزدیده شد! صبح روز بعد مظنون این اتفاق شناسایی شد، اما پیدا کردن محلی که سارق در آن مخفی شده بود، دو‌سال طول کشید.

طی این مدت بسیاری از روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها کمپین‌های بزرگی ایجاد کردند تا مطمئن شوند که مونالیزا و لبخند سحرآمیزش در ذهن مردم حک شده است و چیزی از محبوبیت او کم نمی‌شود. این نقصان تلخ ادامه داشت تا اینکه نوامبر ١٩١٣ مونالیزا در فلورانس پیدا شد. این نقاشی توسط وینچنزو پروگیا به آلفردو گری داده شد و گری نیز این نقاشی را تحویل پلیس داد.

٤- جعبه نامه مخصوص: با اینکه سال‌های زیادی گذشته است، تاکنون افراد زیادی دل‌بسته شخصیت مرموز «مونا لیزا» شده‌اند و توجه زیادی به پرتره او کرده‌اند! شاید باورتان نشود، اما در موزه لوور برای این تابلو یک صندوق پستی شخصی تخصیص داده شده است!

اگرچه نه مونالیزا زنده است و نه لئوناردو داوینچی، اما هنوز هم که هنوز است، کلی یادداشت، خاطره، شعر و گل برای این تابلو فرستاده و آورده می‌شود! در لوور افرادی هستند که برای صندوق دریافت هدایا و نامه‌های مونالیزا یک گالری راه‌اندازی‌کرده‌اند.

٥- دزد قلب‌های عشاق: نقاشی مونالیزا تابه‌حال قلب بسیاری از مردان را مجذوب خود کرده است، حتی بعضی‌ها برای او خودشان را کشته‌اند! ناپلئون این نقاشی را حدود چهار سال به دیوار اتاق خواب کاخش نصب کرده بود! گفته می‌شود که او مونالیزا را آنچنان فریبنده می‌دانست که مأموریتی را برای یافتن یک زن ایتالیایی شبیه او برای ازدواج تدارک دید!

علاقه و محبتی که او به مونالیزا داشت باعث شد با ترزا گوادگنی که از نوادگان لیزا گراردینی بود، ازدواج کند. در دنیا مردان زیادی بوده‌اند که سعی در یافتن چهره‌ای مشابه در میان خویشاوندان و آشنایان لیزا گراردینی داشته‌اند.

در سال ١٨٥٢ لوک ماسپرو، یک هنرمند پاریسی به دلیل عشق به مونالیزا خود را از طبقه چهارم هتلی در پاریس پرتاب کرد. در یادداشت خودکشی او آمده است: «سال‌هاست که من با لبخند او ناامیدم. ترجیح می‌دهم بمیرم.» در سال ١٩١٠ هم مردی در مقابل نقاشی او به خودش شلیک کرد تا به خیال خودش تحسین مردم را برانگیزد!