تاکسی هوایی در تهران؟!

هومن دارینی* | بسیاری از شهر‌های جهان اکنون در آستانه یک تحول بزرگ و تاریخی در زمینه حمل‌ونقل درون‌شهری هستند. شماری از شرکت‌های استارت‌آپی در گوشه و کنار جهان رقابت سختی را با یکدیگر آغاز کرده و سرگرم راه‌اندازی و عملیاتی کردن تاکسی هوایی برقی عمودپرواز هستند تا رفاه و آسایش برای مردم خود به ارمغان آورند.

بنابراین، تصور اینکه با پدیدار شدن پرنده‌های نوین در آسمان به زودی شاهد تغییری شگرف در حمل‌ونقل درون‌شهری در جهان خواهیم بود امری دور از ذهن نیست. بی‌گمان بسیاری از ما ـ. هنگامی که در ترافیک سنگین تهران گیر افتاده‌ایم ـ. آرزو کرده‌ایم بتوانیم از بالای خودرو‌ها پرواز کنیم و زود به مقصد برسیم.

پیشگامان فناوری به آن اندیشیده و راهی نوآورانه پیدا کرده‌اند: راه‌اندازی تاکسی هوایی برقی عمودپرواز برای جابه‌جایی مسافر و کالا؛ بنابراین مهم‌ترین هدف از ساخت تاکسی هوایی فراهم آوردن رفاه برای شهروندان و ساخت پرنده‌ای فراتر از هواپیما و هلیکوپتر است تا بی‌نیاز از باند پرواز و صدای گوشخراش ملخ‌ها به جابه‌جایی مسافر بپردازد.

راه‌اندازی تاکسی هوایی برقی عمودپرواز در کلانشهر تهران رویاپردازی نیست. ایده‌ای است که دیر یا زود به یاری خدا محقق خواهد شد. در ایران نیز جوانانی هستند که می‌کوشند این آرزو را به واقعیت تبدیل کنند و آسایش را برای شهروندان به ارمغان آورند. شماری زیادی از شرکت‌ها در جهان مانند «لیلیوم»، «اوبر»، و «ولوکوپتر» سخت می‌کوشند که در این رقابت نفسگیر از یکدیگر پیشی بگیرند و نخستین تاکسی هوایی برقی عمودپرواز را در سال ۲۰۲۰ یا ۲۰۲۱ میلادی راه‌اندازی کنند.

بیشتر تاکسی‌های هوایی عمودپروازی که تاکنون در جهان ساخته شده و در آستانه بهره‌برداری قرار دارند از ویژگی‌های خارق‌العاده‌ای برخوردارند که شماری از آن‌ها را نام می‌برم:

٭ تاکسی‌های هوایی عمودپرواز توانایی بلند شدن و برخاستن از سطح زمین به صورت عمودی را دارند. بنابراین در ایستگاه‌های درون‌شهری می‌نشینند و نیاز به باند فرود ندارند.

٭ بسیاری از آن‌ها ظرفیت کافی برای جابه‌جایی ۲ تا ۵ مسافر (به همراه چمدان‌های آنها) را دارند.

٭ بیشتر آن‌ها ۴ تا ۵ برابر آرام‌تر از یک هلیکوپتر صدا تولید می‌کنند (تقریبا بی‌صدا هستند).

٭ وزن بیشتر آن‌ها کمی کمتر یا بیشتر از ۱۰۰۰ کیلوگرم (کمتر از یک خودرو) است.

٭ تاکسی‌های هوایی از ایمنی بالایی برخوردارند.

٭ برد بیشتر تاکسی‌های هوایی عمودپرواز نزدیک به ۵۰ کیلومتر و سرعت آن‌ها حدود ۱۰۰ کیلومتر است. برخی از آن‌ها ـ. با توجه به گونه و فناوری به‌کار رفته در آن‌ها ـ. برد و سرعت بیشتر یا کمتر دارند.

٭ تاکسی‌های هوایی برقی هستند. پس از نشستن روی زمین، باتری آن‌ها را می‌توان در مدت چند دقیقه شارژ و آماده پرواز کرد. آن‌ها گرما یا گاز گلخانه‌ای تولید نمی‌کنند و هوای شهر‌ها را آلوده نمی‌سازند.

٭ مسافت طی شده در حمل‌ونقل هوایی کمتر از حمل‌ونقل زمینی و زیرزمینی است، چون پیچ و خم‌های موجود در راه‌های زمینی در راه‌های هوایی وجود ندارد.

٭ زمان صرف شده برای سفر هوایی بسیار کمتر از زمان صرف شده برای سفر زمینی و زیرزمینی است. شهروندان زمان بسیار کمی را در تاکسی هوایی می‌گذرانند و وقت آن‌ها هدر نمی‌رود.

٭ نمونه‌های کنونی تاکسی‌های هوایی با خلبان پرواز می‌کنند، اما در آینده تمام اتوماتیک و بدون خلبان پرواز خواهند کرد و تنها از طریق ایستگاه‌های زمینی کنترل و هدایت خواهند شد.

ویژگی‌های بسیار بیشتری را برای تاکسی هوایی می‌توان برشمرد که در این یادداشت نمی‌گنجد. اما سخن این است که آیا شهر تهران از زیرساخت‌های لازم برای پرواز تاکسی‌های هوایی برخوردار است؟ آیا مسوولان شهری پیش‌بینی لازم را کرده‌اند و خواهند توانست امکانات لازم برای پرواز تاکسی‌های هوایی در تهران را برآورده کنند؟

فرآیند صدور مجوز چگونه خواهد بود؟ هماهنگی کنترل ترافیک هوایی و سامانه ارتباطات زمینی چگونه قابل مدیریت خواهد بود؟ بی‌گمان، تاکسی‌های هوایی برای پرواز بر فراز تهران باید استاندارد‌های هوایی در ایران را رعایت کنند.

اما آن‌ها برای نشست و برخاست در شهر (برای جابه‌جایی مسافر و کالا) نیاز به پایانه دارند. این پایانه می‌تواند روی سقف یک ساختمان اداری بلند ایجاد شود یا در فضای باز در روی زمین. تهران در مسیر تبدیل شدن به یک شهر هوشمند است؛ یک شهر نوآور همراه با گسترش کسب و کار‌های فناورانه. در جهان امروز، راه‌اندازی تاکسی هوایی یکی از نشانه‌های یک شهر هوشمند به شمار می‌رود.

در شهر پرجمعیتی مانند تهران ـ. که حمل‌ونقل در آن همراه با ترافیک سنگین، آلودگی هوا، اتلاف وقت فراوان و... است و سامانه‌های حمل‌ونقل عمومی نیز پاسخگوی حجم بالای تردد شهروندان نیستند ـ. راه‌اندازی تاکسی هوایی راهگشا خواهد بود.

پژوهش‌های علمی نشان می‌دهند افرادی که روزانه بیش از ۱۶ کیلومتر در رفت‌وآمد هستند، احتمال ابتلای آن‌ها به فشار خون بیشتر از دیگران است. بنابراین به کارگیری یک سیستم حمل‌ونقل طرفدار محیط زیست در بالا بردن سلامت شهروندان نیز اثرگذار است.

شایسته است شهرداری تهران و مسوولان شهری هم‌اکنون در اندیشه فراهم آوردن زیرساخت‌ها باشند تا جوانان نوآور این مرز و بوم و شرکت‌های استارت‌آپی ـ. که در پی محقق ساختن رویای تاکسی هوایی در تهران هستند ـ. با چالش‌های کمتری روبه‌رو باشند.

*دانشجوی مهندسی هوافضا ـ. تهران