معمای ایمنی و تزریق دُز سوم واکسن کرونا

گرچه تحقیقات روی کارکرد و اثر واکسن‌ها پس از تزریق ادامه دارد، اما مطالعات اخیر نشان می‌دهد که تزریق یک دُز واکسن، فرد را در برابر کشندگی کووید ۱۹ محافظت می‌کند. مطالعات دیگری هم نشان داده که پس از تزریق دُز دوم بدن دریافت کنندگان به ایمنی ۸۰ درصدس رسیده است.

داده‌های دانشگاه آکسفورد، که با همکاری دفتر آمار ملی بریتانیا منتشر شده، حاکی از آن است که تزریق فقط یک دوز واکسن آسترازنکا و فایزر احتمال ابتلا به کووید‌ـ‌۱۹ را حدود ۶۰ درصد کاهش می‌دهد. این مساله درباره هر دو گروه سنی سالمند و جوان و همچنین افراد آسیب‌پذیر و سالم صادق است.

نتیجه این تحقیق بر اساس داده‌هایی است که از نمونه‌گیری از گلو و بینی ۳۷۰ هزار داوطلب در بریتانیا، در فاصله دسامبر ۲۰۲۰ و آوریل ۲۰۲۱ و پس از یک بازه زمانی ۲۱ روزه، به دست آمده است. این بازه زمانی سه هفته‌ای پس از تزریق واکسن لازم است تا سیستم ایمنی بدن میزان قابل‌قبولی پادتن تولید کند. نتایج نشان می‌دهد پس از این بازه، نرخ ابتلا تا ۶۵ درصد کاهش داشته است و پس از دریافت دوز دوم، به‌مراتب بیشتر کاهش پیدا می‌کند.

یافته‌های این تحقیق به‌ویژه از این رو مهم است که تاثیر واکسن در پیشگیری از ابتلا به یک گونه جهش‌یافته مسری‌تر ویروس را که نخستین بار در بریتانیا شناسایی شد، نشان می‌دهد.

بر اساس این پژوهش، اثربخشی دو واکسن فایزر و آسترازنکا در کاهش میزان ابتلا به کووید‌ـ‌۱۹ تفاوت آشکاری ندارد. با کاهش میزان ابتلا، نه‌تن‌ها از شمار موارد بستری و مرگ در اثر ابتلا به کووید‌ـ‌۱۹ کاسته می‌شود، بلکه چرخه نیز انتقال قطع می‌شود و بدین‌ترتیب هم‌زمان با کاهش محدودیت‌ها، احتمال بروز موج بعدی شیوع نیز کم می‌شود.

به گفته دکتر کوئن پوولز، پژوهشگر ارشد دانشگاه آکسفورد، شواهد نشان می‌دهد برخی از افراد واکسینه‌شده به کرونا مبتلا شده‌اند و تعداد محدودی از واکسینه‌شدگان همچنان قادر به انتقال ویروس به سایرین بوده‌اند. پوولز در ادامه افزود این موارد نشان می‌دهد برای کاهش احتمال انتقال بیماری، همچنان باید دستورالعمل‌هایی مانند ماسک زدن و فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت کرد.

بنا بر یافته‌های این پژوهش، واکسیناسیون در جلوگیری از بروز گونه علامت‌دار کووید‌ـ‌۱۹ موثرتر بوده و ۷۲ درصد از ابتلا به گونه علامت‌دار و ۵۷ درصد از ابتلا به گونه بی‌علامت کرونا پیشگیری کرده است.

دوز دوم واکسن فایز نیز ابتلا به کووید علامت‌دار را تا ۹۰ درصد و ابتلا به کووید بی‌علامت را تا ۷۰ درصد کاهش می‌دهد. به‌دلیل این‌که واکسن آسترازنکا دیرتر از فایزر تایید شد، چنین اطلاعاتی درباره تاثیر دوز دوم این واکسن هنوز در دست نیست.

همچنین تحقیقات دیگری که توسط وزارت بهداشت و درمان اسرائیل به همراه تولیدکننده واکسن فایز انجام شد، نشان داد که پس از دریافت دومین دوز، ایمنی این افراد به مراتب بالاتر رفته است: دست کم یک هفته پس از دریافت دومین واکسن، خطر ابتلا و خطر بستری شدن در بیمارستان تا بیش از ۹۵ درصد کمتر از کسانی بود که واکسینه نشده‌اند.

نویسندگان این تحقیق تأکید می‌کنند که در مورد مدت زمان اثربخشی دوز اول هنوز اطلاعات کمی در دسترس است. به نوشته آن‌ها دریافت واکسن اول به ویژه در مناطقی که با جهش‌های جدید ویروس دست و پنجه نرم می‌کنند، می‌تواند به معنای یک ایمنی کوتاه مدت باشد.