سقف حداکثری ۱۴ سکه برای مهریه عملی می‌شود؟
برخی از نمایندگان مجلس به دنبال تعیین حداکثر ۱۴ سکه برای مهریه هستند. اما تعدادی از فعالان حقوق زنان و وکلای دادگستری اعتقاد دارند که به استناد قانون، مجلس نمی‌تواند طرح تعیین سقف برای مهریه را تصویب کند.
کد خبر :
۹۸۴۷۲
بازدید :
۵۵۱۲
فرادید | با توجه به شرایط اقتصادی کشور و افزایش دعاوی تقسیط مهریه زنان، تعدادی از نمایندگان مجلس به دنبال تعیین حداکثر ۱۴ سکه برای مهریه هستند. این طرح که موافقان و مخالفان زیادی دارد تا دو هفته دیگر در صحن علنی مجلس مطرح خواهد شد.
به گزارش فرادید؛ سال ۹۸ نخستین باری بود که طرح قانون مهریه ۱۴ سکه مطرح شد. سیده فاطمه ذوالقدر، سخنگوی وقت کمیسیون فرهنگی مجلس، در یک برنامه تلویزیونی گفته بود که صحبت‌هایی در مجلس مبنی بر محدود شدن مهریه تا سقف ۱۴ سکه مطرح شد و با این موضوع مخالفت شد، زیرا نمی‌توان بدون اعطای ضمانت دیگری مهریه را برای بانوان محدود کرد.
اما یکسال بعد درست در سال ۱۳۹۹، طرح اصلاح قانون مهریه مجددا وارد دستور کار کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شد. موافقان این طرح، قصد دارند تا بااین طرح علاوه بر محدودکردن سقف تعداد سکه طلا در مهریه، راهی جز دادگاه‌رفتن برای وصول مهریه و حذف فرایند دادرسی در پرونده‌های این چنینی تعیین کنند.
ابوترابی، از طراحان اصلاح قانون مهریه و موافق این طرح پیش بینی کرده که اگر این طرح تصویب شود، حداکثر ۱۴سکه برای مهریه تعیین می‌شود و از روند افزایشی آن جلوگیری می‌شود.
همچنین به گفته او درصورتی‌که زوجه خواهان دریافت مهر خود باشد با مراجعه به واحد اجرای احکام نسبت به تقاضای خود اقدام کرده و دیگر نیازی به بررسی پرونده در دادگاه نخواهد بود.
اما آیا از نظر حقوقی چنین امری امکانپذیر است و در صورت تصویب شدن موجب تضییع حقوق زنان نمی‌شود؟
به گزارش فرادید؛ سال ۹۸ نخستین باری بود که طرح قانون مهریه ۱۴ سکه مطرح شد. سیده فاطمه ذوالقدر، سخنگوی وقت کمیسیون فرهنگی مجلس، در یک برنامه تلویزیونی گفته بود که صحبت‌هایی در مجلس مبنی بر محدود شدن مهریه تا سقف ۱۴ سکه مطرح شد و با این موضوع مخالفت شد، زیرا نمی‌توان بدون اعطای ضمانت دیگری مهریه را برای بانوان محدود کرد.
اما یکسال بعد درست در سال ۱۳۹۹، طرح اصلاح قانون مهریه مجددا وارد دستور کار کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شد. موافقان این طرح، قصد دارند تا بااین طرح علاوه بر محدودکردن سقف تعداد سکه طلا در مهریه، راهی جز دادگاه‌رفتن برای وصول مهریه و حذف فرایند دادرسی در پرونده‌های این چنینی تعیین کنند.
ابوترابی، از طراحان اصلاح قانون مهریه و موافق این طرح پیش بینی کرده که اگر این طرح تصویب شود، حداکثر ۱۴سکه برای مهریه تعیین می‌شود و از روند افزایشی آن جلوگیری می‌شود.
همچنین به گفته او درصورتی‌که زوجه خواهان دریافت مهر خود باشد با مراجعه به واحد اجرای احکام نسبت به تقاضای خود اقدام کرده و دیگر نیازی به بررسی پرونده در دادگاه نخواهد بود.
اما آیا از نظر حقوقی چنین امری امکانپذیر است و در صورت تصویب شدن موجب تضییع حقوق زنان نمی‌شود؟
ابهامات تعیین سقف سکه برای مهریه
تا قبل از سال ۹۱، هرگاه زوجه یا زن مهریه خود را مطالبه می‌کرد، زوج یا مرد باید تمام و کمال مهریه‌ای را که در عقدنامه ذکر شده بود، پرداخت می‌کرد. در غیر این صورت زوجه می‌توانست به راحتی حکم جلب همسرش را بگیرد و وی را به زندان بیاندازد.
به همین خاطر مجلس قانون جدیدی را وضع کرد تا از تعداد زندانیان بابت بدهی مهریه کم شود.
اولین قانون جدید مهریه به این موضوع اشاره می‌کرد که باید مهریه وجه رایج در نظر گرفته شود و برای پرداخت آن توسط زوج، طبق تغییرات شاخص قیمت سالانه نسبت به زمانی که عقد صورت گرفته، توسط بانک مرکزی محاسبه و تعیین شود.
دومین قانون جدید مهریه هم در سال ۹۹ تصویب شد. برخی دومین قانون را اشتباهی تصور می‌کردند. به نظر آن‌ها اگر مهریه زوجه‌ای مثلا ۵۰۰ سکه طلا بود، مرد فقط باید ۱۱۰ سکه طلا را پرداخت می‌کرد.
اما درواقع با درخواست مهریه توسط زوجه، فقط تا سقف ۱۱۰ سکه طلا، محکومیت مالی داشت و زوجه می‌توانست تا سقف ۱۱۰ سکه حکم جلب همسر خود را بگیرد. اما زوج باید مابقی مهریه را پرداخت می‌کرد.
برای این منظور مرد می‌توانست به صورت قسط بندی مهریه را پرداخت کند و این قسط بندی توسط دادگاه تعیین انجام میشد.
در سال ۹۷ زمانی که سکه با افزایش قیمت روبرو شد، قرار تعداد ۱۱۰ سکه طلا، به تعداد ۵۵ سکه طلا برسد، اما این طرح با مخالفت مجلسیان مواجه شد و درنهایت تصویب نشد.
در سال ۹۹ هم قرار شد تعداد سکه‌ها به ۵ سکه برسد که این طرح نیز ناکام ماند و تعداد سکه‌ها همان ۱۱۰ سکه طلا باقی ماند.
حالا هم که صحبت از تعیین سقف ۱۴ سکه برای مهریه است که به نظر می‌رسد همچون طرح‌های گذشته با مخالفت تعدادی از مجلسیان، افراد حقوقی و فعالان حقوق زنان بازهم به تایید نرسد و همچنان تمامی سکه‌های تعیین شده از قبل باید توسط زوج پرداخت شود.
در همین راستا تعدادی از فعالان حقوق زنان و وکلای دادگستری اعتقاد دارند که به استناد قانون، مجلس نمی‌تواند طرح تعیین سقف برای مهریه را تصویب کند.
مرضیه محبی، فعال حقوق زنان و وکیل پایه یک دادگستری در این‌باره گفته است: «امروز سخن از تعیین سقف و تحدید میزان مهریه است، اما ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی که به روشنی محصول مباحثات تاریخی فقهی و حقوقی درباره مهریه است.»
طبق گفته او تعیین میزان مهر منوط به تراضی طرفین است. در واقع تنها اراده مشترک زن و شوهر در هنگام عقد، می‌تواند در میزان مهر مؤثر باشد، زیرا مهریه یک قرارداد تبعی است که به عقد ازدواج پیوند می‌خورد و طرفین در تعیین میزان، جنس و چگونگی پرداخت آن مخیرند و هیچ قدرتی خارج از اراده طرفین نمی‌تواند در این تصمیم مداخله کند.
به همین خاطر مجلس قانون جدیدی را وضع کرد تا از تعداد زندانیان بابت بدهی مهریه کم شود.
اولین قانون جدید مهریه به این موضوع اشاره می‌کرد که باید مهریه وجه رایج در نظر گرفته شود و برای پرداخت آن توسط زوج، طبق تغییرات شاخص قیمت سالانه نسبت به زمانی که عقد صورت گرفته، توسط بانک مرکزی محاسبه و تعیین شود.
دومین قانون جدید مهریه هم در سال ۹۹ تصویب شد. برخی دومین قانون را اشتباهی تصور می‌کردند. به نظر آن‌ها اگر مهریه زوجه‌ای مثلا ۵۰۰ سکه طلا بود، مرد فقط باید ۱۱۰ سکه طلا را پرداخت می‌کرد.
اما درواقع با درخواست مهریه توسط زوجه، فقط تا سقف ۱۱۰ سکه طلا، محکومیت مالی داشت و زوجه می‌توانست تا سقف ۱۱۰ سکه حکم جلب همسر خود را بگیرد. اما زوج باید مابقی مهریه را پرداخت می‌کرد.
برای این منظور مرد می‌توانست به صورت قسط بندی مهریه را پرداخت کند و این قسط بندی توسط دادگاه تعیین انجام میشد.
در سال ۹۷ زمانی که سکه با افزایش قیمت روبرو شد، قرار تعداد ۱۱۰ سکه طلا، به تعداد ۵۵ سکه طلا برسد، اما این طرح با مخالفت مجلسیان مواجه شد و درنهایت تصویب نشد.
در سال ۹۹ هم قرار شد تعداد سکه‌ها به ۵ سکه برسد که این طرح نیز ناکام ماند و تعداد سکه‌ها همان ۱۱۰ سکه طلا باقی ماند.
حالا هم که صحبت از تعیین سقف ۱۴ سکه برای مهریه است که به نظر می‌رسد همچون طرح‌های گذشته با مخالفت تعدادی از مجلسیان، افراد حقوقی و فعالان حقوق زنان بازهم به تایید نرسد و همچنان تمامی سکه‌های تعیین شده از قبل باید توسط زوج پرداخت شود.
در همین راستا تعدادی از فعالان حقوق زنان و وکلای دادگستری اعتقاد دارند که به استناد قانون، مجلس نمی‌تواند طرح تعیین سقف برای مهریه را تصویب کند.
مرضیه محبی، فعال حقوق زنان و وکیل پایه یک دادگستری در این‌باره گفته است: «امروز سخن از تعیین سقف و تحدید میزان مهریه است، اما ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی که به روشنی محصول مباحثات تاریخی فقهی و حقوقی درباره مهریه است.»
طبق گفته او تعیین میزان مهر منوط به تراضی طرفین است. در واقع تنها اراده مشترک زن و شوهر در هنگام عقد، می‌تواند در میزان مهر مؤثر باشد، زیرا مهریه یک قرارداد تبعی است که به عقد ازدواج پیوند می‌خورد و طرفین در تعیین میزان، جنس و چگونگی پرداخت آن مخیرند و هیچ قدرتی خارج از اراده طرفین نمی‌تواند در این تصمیم مداخله کند.
مخالفان و موافقان چه می‌گویند؟
فاطمه قاسم پور، رئیس فراکسیون زنان مجلس یکی از مخالفان طرح تعیین سقف ۱۴ سکه برای مهریه است. او می‌گوید: «مسئله تعیین میزان سکه مورد نظر نیست. مسائل زنان و خانواده در موازنه حقوق باید توأم با رویکرد اصولی، منطقی و کارشناسی دنبال شود.»
فاطمه رحمانی عضو فراکسیون زنان مجلس هم در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «با برگزاری جلسات کارشناسی بر روی قانون مهریه، پیگیر حفظ "موازنه حقوق" خانواده هستیم. در این بررسی‌ها تعیین حدود مهریه جایی ندارد. اصلاح نگرش جامعه در مورد مهریه راهگشاست».
در مقابل اما فاطمه مقصودی، دیگر عضو هیأت رئیسه فراکسیون زنان مجلس که موافق این طرح است، می‌گوید: «به‌نظر خودم هم با توجه به تورم و مشکلاتی که وجود دارد اگر برای مهریه سقفی درنظر گرفته شود و معین و محدود باشد، شاید پیامد‌های ناشی از مهریه‌های سنگین، قدری تعدیل شود.»
با این حال خلیل بهروزی‌فر، دبیر کمیسیون اجتماعی مجلس نیز معتقد است که برای تصویب این طرح باید دقت بیشتری با نگاه کارشناسان و اهل فن صورت گیرد و شتابزده عمل نشود.
فاطمه رحمانی عضو فراکسیون زنان مجلس هم در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «با برگزاری جلسات کارشناسی بر روی قانون مهریه، پیگیر حفظ "موازنه حقوق" خانواده هستیم. در این بررسی‌ها تعیین حدود مهریه جایی ندارد. اصلاح نگرش جامعه در مورد مهریه راهگشاست».
در مقابل اما فاطمه مقصودی، دیگر عضو هیأت رئیسه فراکسیون زنان مجلس که موافق این طرح است، می‌گوید: «به‌نظر خودم هم با توجه به تورم و مشکلاتی که وجود دارد اگر برای مهریه سقفی درنظر گرفته شود و معین و محدود باشد، شاید پیامد‌های ناشی از مهریه‌های سنگین، قدری تعدیل شود.»
با این حال خلیل بهروزی‌فر، دبیر کمیسیون اجتماعی مجلس نیز معتقد است که برای تصویب این طرح باید دقت بیشتری با نگاه کارشناسان و اهل فن صورت گیرد و شتابزده عمل نشود.
او گفته که ما نباید در زمینه حقوق زنان که نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و در حوزه‌های مختلف در نظام حاکمیتی و غیرحاکمیتی و فرزندپروری دارای نقش بسیار مهم و مؤثری هستند با عجله تصمیم‌گیری کنیم.
علی بابایی کارنامی، نایب‌رئیس کمیسیون اجتماعی هم براین باور است که برای اجرای مهریه، هر تعداد سکه که زن و مرد در زمان عقد توافق کردند، مبنا باشد؛ ولی از طرفی هم با توجه به افزایش قیمت افسارگسیخته سکه در طول زمان، وقتی مهریه به اجرا گذاشته می‌شود، به نرخ سکه در همان روز جاری شدن عقد به اضافه سود بانکی آن محاسبه و پرداخت شود.
از طرفی هم حسن نوروزی، نایب‌رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس می‌گوید که باید زندان در این موضوع به‌صورت کلی حذف شود و موضوع به‌گونه‌ای شود که حکومت اسلامی و دادگاه‌ها گرفتار این امر نباشند. یعنی دیگر تعیین هزار سکه و درگیر کردن دادگاه‌ها معنایی ندارد.
علی بابایی کارنامی، نایب‌رئیس کمیسیون اجتماعی هم براین باور است که برای اجرای مهریه، هر تعداد سکه که زن و مرد در زمان عقد توافق کردند، مبنا باشد؛ ولی از طرفی هم با توجه به افزایش قیمت افسارگسیخته سکه در طول زمان، وقتی مهریه به اجرا گذاشته می‌شود، به نرخ سکه در همان روز جاری شدن عقد به اضافه سود بانکی آن محاسبه و پرداخت شود.
از طرفی هم حسن نوروزی، نایب‌رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس می‌گوید که باید زندان در این موضوع به‌صورت کلی حذف شود و موضوع به‌گونه‌ای شود که حکومت اسلامی و دادگاه‌ها گرفتار این امر نباشند. یعنی دیگر تعیین هزار سکه و درگیر کردن دادگاه‌ها معنایی ندارد.
۰
