چرا بازنشستگان ژاپنی می‌خواهند به زندان بروند؟

فرادید | توشیو تاکاتا ۶۹ ساله است. او به تازگی از زندان آزاد شده و حالا در یکی از مراکز بازپروری زندانیان تازه آزاد شده در شهر هیروشیما اوقاتش را سپری می‌کند. این مرکز برای کمک کردن به زندانیان آزاد شده از بند است تا بتوانند برای ورود به جامعه آماده شوند.

توشیو می‌گوید، به دلیل فقر قانون را نقض کرده است. او می‌خواست در جایی زندگی کند که لازم نباشد هزینه پرداخت کند و برایش فرقی نداشت که آن جا پشت میله‌های زندان باشد.

«من مستمری بگیر شدم و بعد پول کم آوردم؛ بنابراین به ذهنم رسید برای اینکه بتوانم رایگان زندگی کنم باید کاری کنم که به زندان بیفتم؛ بنابراین یک دوچرخه دزدیم و با آن به ایستگاه پلیس رفتم و فریاد زدم: نگاه کنید، من این را دزدیم.»

نقشه جواب می‌دهد. با آنکه این نخستین جرمی است که توشیو در سن ۶۲ سالگی مرتکب می‌شود، اما از آنجا که قوانین ژاپن برای برخورد با دزدی بسیار سختگیرانه است، توشیو به یک سال زندان محکوم می‌شود.

پیرمرد ریز نقش و لاغراندام هیچ شباهتی به یک مجرم حرفه‌ای ندارد. چه برسد به اینکه بخواهد با چاقو زنان را تهدید کند. اما این دقیقا کاری است که بعد از آنکه از زندان آزاد می‌شود، انجام می‌دهد.

«به پارک رفتم و شروع کردم به تهدید زن ها. نمی‌خواستم کسی آسیبی ببیند. فقط می‌خواستم چاقویم را نشانشان دهم به این امید که یکی به پلیس تلفن کند؛ و بالاخره یکی تلفن زد.»

توشیو رویهم رفته نیمی از ۸ سال گذشته را در زندان بوده است.

توشیو، 69 ساله است. او نیمی از 8 سال گذشته را در زندان سپری کرده است.

وقتی از او می‌پرسم که آیا واقعا دوست دارد در زندان باشد، می‌گوید این کار برایش سود زیادی دارد، زیرا حتی وقتی در زندان است همچنان حقوق بازنشستگی اش را دریافت می‌کند.

«موضوع علاقه داشتن نیست. موضوع این است که من در زندان رایگان زندگی می‌کنم؛ بنابراین می‌توانم همه‌ی حقوق بازنشستگی ام را جمع کنم و وقتی از زندان بیرون می‌آیم، به اندازه کافی پول دارم. بنابراین، چندان هم زجرآور نیست.»

توشیو نماینده‌ی موجی رو به افزایش از ژاپنی‌هایی است که در سنین بالا کار‌های مجرمانه می‌کنند. در جامعه‌ای که به شدت به قوانین پای بند است، بخش زیادی از جمعیت افراد بالای ۶۵ سال انواعی از جرم‌ها را مرتکب می‌شوند.

در سال ۱۹۹۷ از هر ۲۰ مجرم فقط ۱ نفر متعلق به این گروه سنی بود، اما ۲۰ سال بعد آمار‌ها نشان می‌دهد این رقم به ۵ نفر در هر ۲۰ نفر افزایش یافته است.

درست مانند توشیو، بسیاری از قانون شکنان سپیدموی ژاپنی بیش از یک بار مرتکب جرم شده اند. از ۲۵۰۰ نفر فرد بالای ۶۵ سال که در سال ۲۰۱۶ دستگیر شدند، بیش از یک سوم بیش از ۵ مورد سابقه‌ی مجرمیت داشتند.

یکی دیگر از این افراد کیکو است. زنی ۷۰ ساله، کوچک اندام و مرتب که علت اعمال خلافش را فقر اعلام می‌کند.

«نمی توانستم با همسرم زندگی کنم. ولی جایی برای زندگی و مکانی برای ماندن نداشتم؛ بنابراین این تنها راهی بود که پیش رویم داشتم: اینکه دزدی کنم».

کیکو می‌گوید: «حتی زنان ۸۰ سال به بالا که توان راه رفتن ندارند دست به جرم می‌زنند. به این علت که غذا و پول ندارند.»

با کیکو چند ماه قبل مصاحبه کردیم. او تازه از زندان آزاد شده بود. اما بلافاصله بعد از آزادی از مغازه دزدی می‌کند و دوباره به زندان می‌افتد.

دزدی، و به طور خاص دزدی از مغازه ها، سنگین‌ترین خلاف مجرمان سالمند ژاپنی است. آن‌ها اغلب غذایی به ارزش کمتر از ۳۰۰۰ یوآن می‌دزند و اغلب هم از یک مغازه مشخصی دزدی می‌کنند.

مایکل نیومن، یک جمعیت نگار اهل استرالیا که با یک مرکز تحقیقاتی در توکیو همکاری می‌کند می‌گوید، حقوق بازنشستگی در ژاپن به طرز مضحکی پایین است به طوریکه افراد نمی‌توانند از عهده مخارج خود بربیایند.

نیومن در مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۶ به چاپ رساند، نوشت: هزینه‌های مربوط به اجاره بها، غذا و مراقبت‌های بهداشتی باعث می‌شود افرادی که منبع درآمد دیگری جز حقوق بازنشستگی ندارند، تا گردن مقروض شوند. این هزینه‌ها بدون محاسبه‌ی هزینه‌های مربوط به پوشاک و وسایل گرمایشی است.

توشیو در زندان نقاشی می کند.

در گذشته در ژاپن رسم بر این بود که فرزندان از والدینشان مراقبت می‌کردند. اما در استان‌هایی که فرصت‌های اقتصادی برای جوانان وجود ندارد، بخش زیادی از جمعیت جوان به شهر‌های دیگر مهاجرت کرده اند و پدر و مادر‌ها را به حال خود گذاشته اند.

نیومن می‌گوید: «مستمری بگیران نمی‌خواهند باری بر شانه‌های فرزندانشان باشند و فکر می‌کنند وقتی حقوقشان کفاف زندگی را نمی‌دهد، بهترین روشِ زنده ماندن بدون آنکه سربار کسی باشند، این است که سر از زندان در بیاورند.»

او می‌گوید، تکرار اعمال مجرمانه راهی برای بازگشت مکرر به زندان است، جاییکه فرد سه وعده غذای گرم دارد و لازم نیست قبض پرداخت کند.

نیومن همچنین تاکید می‌کند که خودکشی، به عنوان یکی دیگر از راه‌های حذف خود از جامعه، در میان افراد سالمند رو به افزایش است.

مدیر مرکز توان بخشی «با هیروشیما» که توشیو تاکاتا در آن زندگی می‌کند، معتقد است که تغییراتی که در خانواده‌های ژاپنی اتفاق افتاده به افزایش تعداد سالمندان مجرم در ژاپن دامن می‌زند. او معتقد است دلیل اصلی ارتکاب جرم توسط سالمندان مسائل روانی است تا مالی.

کانیچی یامادا اکنون ۸۵ سال دارد. او یکی از بازماندگان بمباران شیمیایی هیروشیما است که از زیر آوار خانه اش زنده بیرون آمد. او می‌گوید: «روابط بین مردم تغییرات زیادی کرده است. مردم بیش از گذشته منزوی شده اند. آن‌ها جایگاهی برای خود در این اجتماعی پیدا نمی‌کنند. آن‌ها نمی‌تواند با تنهایی خود کنار بیایند.»

او ادامه می‌دهد: «در میان افراد سالمندی که مرتکب جرم می‌شوند، هستند افرادی که نخستین جرائم خود را در سنین میان سالی و به دنبال از دست دادن همسر یا فرزندشان مرتکب شده اند. آن‌ها نمی‌توانستند با این فقدان‌ها کنار بیایند. مردم اگر کسی را داشته باشند که از آن‌ها مراقبت کند به سراغ کار‌های خلاف نمی‌روند.»

یامادا می‌گوید، افرادی مثل توهیو که می‌گویند به خاطر فقر دست به دزدی زده اند، در واقع فقط «بهانه» می‌آورند. دلیل اصلی مشکلات مالی و فقر نیست بلکه تنهایی است. افراد مرتکب جرم می‌شوند تا به زندان بیفتند و با همقطاران و همسن هایشان اوقات بگذارنند.

یامادا می‌گوید، توهیو به معنای واقعی کلمه تنهاست. والدینش مرده اند، ارتباطش با دو برادرش که حتی تلفنش را جواب نمی‌دهند، قطع است. دو بار ازدواج کرد، اما هر دو همسرش را طلاق داده و سه فرزند دارد.

از توهیو می‌پرسم اگر همسری داشت آیا دست به دزدی می‌زد؟ و او جواب می‌دهد به احتمال زیاد نه. «اگر کسی باشد که از من مراقبت کنم دست به دزدی نمی‌زنم.»

مایکل نیومن می‌گوید دولت ژاپن ظرفیت زندان‌ها و تعداد زندان بانان زن را-به دلیل افزایش تعداد مجرمان زن بالای ۶۵ سال-افزایش داده است. همچنین آمار‌ها نشان می‌دهد هزینه‌های مربوط به مراقبت‌های بهداشتی از مجرمان سالمند در زندان‌ها افزایش یافته سات.

نیومن می‌گوید، یک سوم زندانیان در فوچو، حومه‌ی شهر توکیو، مجرمان بالای ۶۰ سال هستند. آن‌ها گاهی انقدر فرسوده و پیر هستند که حتی نمی‌توانند به درستی راه بروند.

ماساتسوگو یازاوا، رئیس مرکز آموزش زندان می‌گوید: «ما مجبور شده ایم که شرایط زندان را برای استفاده از سالمندان بهبود ببخشیم. روی دیوار‌ها میله نسب شده که سالمندان بتوانند تعادل خود را حفظ کنند. همچنین توالت‌های مخصوصی برایشان تهیه شده است. سالمندان همچنین می‌توانند در کلاس‌های متعددی شرکت کنند.»
یکی از این کلاس ها، کلاس آواز است.

زندانیان سالمند در کلاس های زندان شرکت می کنند تا بیاموزند شادی را باید خارج از زندان جستجو کنند.

یاوازانا می‌گوید: «ما برایشان آواز می‌خوانیم که نشان دهیم زندگی واقعی بیرون از زندان جریان دارد و اینکه شادی را در آنجا باید پیدا کنند. اما آن‌ها همچنان فکر می‌کنند که زندگی در زندان بهتر از بیرون از زندان است و برای همین مرتب به زندان بر می‌گردند.»

نیومن می‌گوید، بسیار مقرون به صرفه‌تر و بهتر است که مراقبت از سالمندان بدون پرداخت هزینه‌های دادگاه و زندان صورت گیرد.

او می‌گوید: «ما هزینه‌های زیادی برای تاسیس یک دهکده‌ی بازنشستگی کرده ایم، برای اینکه مردم بتوانند با گذشتن از نیمی از حقوق بازنشستگی شان غذای رایگان، و معاینات پزشکی دریافت کنند و با هم آواز بخوانند. این کار می‌تواند بدون طی کردن پروسه‌ی دادگاه و زندان انجام شود.»

او همچنین می‌گوید تمایل دادگاه‌های ژاپنی برای صدور رای‌های سنگین برای جرائم ناچیز بسیار عجیب است.

«اگر فردی یک ساندویچ ۲۰۰ یوآنی را بدزد باید یک مالیات ۸.۴ یوآنی پرداخت کند و دو سال به زندان برود».

ماسایوکی شو، از دفتر خدمات زندان‌های ژاپن می‌گوید: «حتی دزدیدن یک قرص نان هم جرایم سنگینی دارد که فرد باید پرداخت کند. اما باید به سالمندان اموزش داده شود که بدون ارتکاب جرم در اجتماع زندگی کنند.»

توشیو می‌گوید، دیگر دوست ندارد جرمی مرتکب شود.

«به زودی ۷۰ سالم می‌شود و آنقدر پیر می‌شوم که دیگر نمی‌توانم کاری بکنم. دوست ندارم دوباره جرمم را تکرار کنم.»

منبع: BBC
ترجمه: سایت فرادید