عوامل لکنت زبان در کودکان + نشانه

لکنت زبان در کودکان، اختلالی است که موجب نگرانی خانواده ها و کودکان می شود. تقریباً بین 5 تا 10 درصد کودکان از این اختلال رنج می برند. طبق آماری که انجمن ناشنوایان و سایر بیماری های ارتباطی منتشر کرده اند، یک چهارم کودکانی که به موقع درمان نشده اند در بزرگسالی هم دچار این اختلال خواهند شد. خوشبختانه لکنت زبان با اقدام به موقع قابل درمان است و این افراد در بزرگسالی مشکلی نخواهند داشت. در ادامه به علل و نشانه های لکنت زبان و زمان مناسب برای درمان خواهیم پرداخت.

علل لکنت زبان در کودکان چیست؟

لکنت زبان اختلالی است که در گفتار با توقف، تکرار و یا کشیدن صداها، هجاها یا کلمات شناخته می شود. فراموش نکنید این اختلال در افراد با هر رده سنی می تواند رخ بدهد و البته علل و نشانه های مختلفی هم دارد. به صورت ریشه ای هنوز دلایل بروز این نقص در کودکان مشخص نشده است. اما می توان علت بروز لکنت زبان در کودکان را در موارد زیر خلاصه کرد:

ژنتیک: یکی از عوامل ابتلا به این اختلال، سابقه خانوادگی لکنت زبان است. مطالعات نشان داده است ژن هایی در بروز لکنت زبان در کودکان نقش دارند.

حملات عصبی: حمله عصبی در کودکان، گاهی علت لکنت زبان ناگهانی است. به عنوان مثال، پس از یک تجربه ناگهانی مانند تصادف، بیماری حاد و یا آسیب دیدگی، کودک مبتلا به لکنت زبان می گردد.

سرعت غیر طبیعی در هنگام صحبت کردن: برخی از افراد به صورت ذاتی با سرعت بالا صحبت می کنند. این عدم هماهنگی می تواند پردازش ذهنی و تولید گفتار را دچار اختلال و کودک را به لکنت بیاندازد.

آسیب دیدگی مغزی: اگر به بخش هایی از مغز که مسئول کنترل گفتار است آسیب وارد شود، منجر به به لکنت زبان در کودک می گردد.

اختلالات ذهنی: اوتیسم و سندرم داون و برخی اختلالات دیگر می توانند با لکنت زبان همراه باشند.

استرس و اضطراب: استرس زیاد می تواند علائم لکنت زبان را تشدید کند.

آسیب های احساسی و عاطفی: تروما و تجربیات در کودکان و بیماری های سخت مانند سکته مغزی می تواند در بزرگسالان منجر به لکنت زبان شود. حتی به این نکته توجه داشته باشید این موارد می توانند قدرت تکلم را از افراد بگیرند. زمان برگشت تکلم در سکته مغزی و آغاز بهبود اختلال تکلم به میزان آسیب وارده بستگی دارد.

نشانه ها و علائم لکنت زبان در کودکان

ممکن است کودک در سنین بین 18 تا 24 ماهگی اولین نشانه های لکنت زبان را از خود بروز دهد. توجه داشته باشید که در این سنین کودکان در حال یادگیری حرف زدن بوده و جمله سازی را تمرین می کنند. البته لکنت در این سنین کاملاً طبیعی است و نباید با دیدن آن مایوس و ناامید شوید.

در ادامه به نشانه های واقعی در لکنت زبان می پردازیم:

• کودک بعضی از هجاها، کلمات و عبارات را تکرار می کند.
• به جای برخی از هجاها صدا درمی آورد.
• بعضی حروف را کش می دهد مانند پ.پ.پ.پ- پنیر بده.
• به جای برخی حروف از صداهایی غیر مربوط استفاده می کند.

توجه داشته باشید که لکنت می تواند بین چند هفته تا چند ماه طول بکشد. در این موارد هنوز هم جای نگرانی نیست و این لکنت زبان تا قبل از پنج سالگی بهبود یافته و از بین می رود. اما اگر لکنت با حرکات غیرطبیعی بدن همراه باشد حتماً توصیه می کنیم تا قبل از 3 سالگی به پزشک متخصص مراجعه کنید و از گفتاردرمانی لکنت استفاده نمایید. لازم به ذکر است که کودکان چون مهارت های ارتباطی را پس از ورود به مدرسه می آموزند حتماً تا قبل از 5 سالگی برای این اختلال کاری انجام دهید. گفتاردرمانگر می تواند با کودک در ارتباط بوده و اعتماد به نفس کودک را به کودکی که مبتلا به لکنت زبان است برگرداند تا در محیط مدرسه و در جمع دوستان خجالت زده نشود.

زمان مناسب برای کمک گرفتن از گفتاردرمانگر برای لکنت

اگر لکنت زبان کودک تا سن 6 سالگی ادامه پیدا کند بایستی آزمایش های تشخیصی و البته درمان های مناسب توسط مدارس به کودکان ارائه شود. اگر به هر دلیلی با حالت های زیر مواجه شدید می توانید از خدمات کلینیک های توانبخشی و گفتار درمانگر استفاده کنید.

1. اگر تن صدای کودک در هنگام لکنت بیشتر و بیشتر شود.
2. همراه بودن حرکات غیرطبیعی در عضلات همراه با لکنت در گفتار.
3. زمانی که کودک بیش از حد تند صحبت کند.
4. کودک بر روی بعضی کلمات و هجاها گیر کرده و آن ها را تکرار کند.
5. اگر کودک به خاطر استرس یا خجالت از حرف زدن در جمع خودداری کند.
6. کودک گاهی اوقات به خاطر ترس و اجتناب از لکنت زبان کلمات خود را عوض کند.
7. اگر کودک همزمان با لکنت، واکنش های غیرارادی دیگری در صورت و بدن خود داشته باشد.

راه های موثر برای درمان لکنت زبان کودکان

توصیه می کنیم این مراحل را برای کمک کردن به کودک خود برای بهبود و درمان لکنت زبان امتحان کنید:

• هرگز از کودک خود نحواهید بدون لکنت صحبت کند. این راهی موثر و لذت بخش برای حرف زدن کودک است.
• در هنگام غذا خوردن فرصت های گفتگو را مغتنم بشمارید.
• از تاکید بر جملاتی مانند نفس عمیق بکش و یا مکث کن خودداری کنید.
• همواره شمرده و آرام صحبت کنید.
• بگذارید حرف کودکتان تمام شود و پس از این که سوال یا حرف خود را تمام کرد جواب دهید.
• هرگز به کودک خود توصیه نکنید قبل از حرف زدن خوب فکر کند.

کلام آخر

اختلال گفتار در کودکان بسیار شایع است و می تواند بر اعتماد به نفس و حتی روابط اجتماعی کودک تاثیر منفی بگذارد. اما صبر و حوصله، حمایت و راهنمایی درست به این کودکان کمک می کند تا بر لکنت خود غلبه کنند و بسیار موثر و روان صحبت کنند. تا امروز علت دقیق و مکانیزم روشنی از بروز لکنت زبان در کودکان به دست نیامده است. اما آن چه مسلم است شکیبایی، صبر و درک شما نقش مهم و اساسی در کمک به این کودکان دارد.