تولیدکنندگان داخلی فراموش نشوند

مس از معدود کالا‌هایی است که تقریبا از بدو فعالیت بورس فلزات و در ادامه در بورس کالا عرضه شده و این کالای مادر همواره نوسان‌های زیادی را در قیمت و عرضه تجربه کرده است. مصرف‌کنندگان این محصول نیز نظرات مخالف و موافقی برای عرضه مس در بورس کالا داشتند.

برخی عرضه آن را در بورس انحصاری دانسته و برخی دیگر معتقدند برای رفع انحصار باید برنامه تولید و عرضه را در بورس کالا شفاف اعلام کرد و به این ترتیب امکان برنامه‌ریزی برای صنایع پایین دستی نیز به وجود می‌آید. در چنین شرایطی تولیدکنندگان داخلی دیگر دغدغه تامین مواد اولیه را ندارند و در شرایطی که تولید داخل پاسخگوی نیاز است تولیدکنندگان صنایع پایین دستی نباید دغدغه خوراک اولیه را داشته باشند.

با این حال به گفته فعالان، در بحث زنجیره ارزش مس، کم و کاستی‌هایی وجود دارد که بخش خصوصی با ارائه پیشنهاد‌هایی با بهره‌گیری از ابزار‌هایی نظیر حذف معافیت‌های مالیاتی، تعرفه‌های واردات یا وضع عوارض سعی در حل آن‌ها دارد.

برنامه تولید کوتاه و بلند‌مدت ارائه شود
دکتر بهرام شکوری، درخصوص عرضه مس در بورس کالا معتقد است: در حال حاضر تولید مس در داخل کشور از سوی چند شرکت محدود انجام می‌شود که شرکت ملی مس بیشترین سهم را در تولید و عرضه بر عهده دارد از همین رو امکان اینکه برنامه تولید و عرضه آن‌ها در بورس کالا شفاف و روشن اعلام شود وجود دارد.

رئیس انجمن مس ایران تصریح کرد: با این اقدام شرکت‌های پایین‌دستی دیگر دغدغه‌ای برای تامین مواد اولیه نداشته و می‌توانند برای تولید و ایجاد ارزش افزوده بیشتر برنامه مشخصی طراحی کنند. رئیس انجمن مس ایران با بیان اینکه قیمت در بورس کالا بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، گفت: در حال حاضر قیمت مس در بورس کالا بر اساس پریمیوم نرخ مس در بورس فلزات لندن و بر اساس فرمولی مشخص و با توجه به تقاضا تعیین می‌شود.

رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران با عنوان اینکه صنایع پایین دستی باید بتوانند از ظرفیت‌های بورس کالا در تولید محصولات پایین دستی و تکمیل زنجیره ارزش استفاده کنند، افزود: با ورود عرضه‌کنندگان مس به بورس کالا علاوه بر تامین نیاز مصرف‌کنندگان، روند پرداخت‌ها نیز در چارچوبی مشخص صورت خواهد گرفت.

وی درخصوص راهکار انجمن در تنظیم بازار مس گفت: در سال‌های اخیر تعداد زیادی معادن و صنایع پایین دستی مس به چرخه تولید افزوده شده‌اند که در راستای توسعه و برنامه ریزی برای تنظیم بازار انجمن مس تشکیل شده است. شکوری ادامه داد: متاسفانه مشکلات مالیاتی که برخی شرکت‌ها دارند، باعث شده تا انجمن با مشکل ثبت مواجه شده و قادر به انجام رسالت و وظیفه اصلی خود نباشد.

وی با تاکید بر اینکه بورس کالا بهترین مرجع برای تنظیم بازار و قیمت‌گذاری مس است، گفت: متاسفانه برخی از فعالان صنعت مس هنوز از مزایا و پتانسیل‌های بورس کالا اطلاع کافی ندارند و این در حالی است که برنامه‌ریزی برای تعیین میزان عرضه و تقاضا علاوه بر تنظیم بازار داخلی دریچه‌ای جدید برای حضور در بازار‌های جهانی و تاثیر‌گذاری در روند قیمت‌گذاری محسوب می‌شود.

تدوین بسته پیشنهادی اتاق بازرگانی برای تامین مواد اولیه صنایع پایین دستی
علیرضا کلاهی، مدیرعامل شرکت سیم و کابل ابهر درخصوص عرضه مس در بورس کالا گفت: سال گذشته به دلیل اینکه عرضه‌کننده بزرگ مس در بورس کالا تعهد صادراتی را به تامین بازار ترجیح داده بود وضعیت بازار داخلی مس آشفته بود، اما پس از آن وضعیت رو به بهبود است. وی تصریح کرد: البته مشکل تمایل به صادرات شرکت‌های عرضه‌کننده مواد اولیه به خلأ‌های قانونی برمی‌گردد و با معافیت‌های مالیاتی ایجاد شده، تمایل به صادرات بیشتر است.

وی از تهیه بسته حمایتی برای مصرف‌کنندگان مواد اولیه در اتاق بازرگانی خبر داد و گفت: شرکت‌های تامین‌کننده مواد اولیه از اغلب امتیاز‌ها نظیر برق، گاز و آب با نرخ‌های پایین بهره‌مندند، اما از این امتیاز‌ها در اقتصاد ملی استفاده نمی‌شود. کلاهی ادامه داد: در حالی‌که این شرکت‌ها ملی و تامین‌کننده مواد اولیه کل زنجیره هستند، نگاه به آن‌ها باید ملی باشد و تنها سودآوری شرکت مورد توجه قرار نگیرد.

وی تاکید کرد: اولویت شرکت‌های تامین‌کننده مواد اولیه باید تامین نیازداخل باشد سپس نگاه صادراتی، اما به دلیل معافیت‌های مالیاتی که وجود دارد تمایل بیشتر به صادرات است. نایب رئیس کمیسیون صادرات و تسهیل تجارت اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اینکه ایران با دارا بودن ۶ درصد معادن مس دنیا همچنان در بخش ارزش افزوده از فناوری روز دنیا عقب است، گفت: متاسفانه نتوانسته ایم همپای همسایه خود ترکیه که اصلا معدن مسی ندارد صادرات در حوزه سیم و کابل داشته باشیم.

وی افزود: در حال حاضر ترکیه سالانه بیش از ۲ میلیارد دلار صادرات سیم و کابل دارد در حالی که صادرات سیم و کابل ایران حدود ۱۵۰ میلیون دلار است و این اتفاق در حالی است که میزان تولید مس ایران با مازاد همراه است، اما نتوانسته‌ایم ارزش افزوده را مدیریت کنیم. وی همچنین تصریح کرد: در بسته پیشنهادی اتاق این بحث مطرح شده که میزان مالیات بر ارزش افزوده‌ای که به صادرات باز پرداخت می‌شود متناسب با ارزش افزوده باشد و اگر ارزش افزوده بیشتری در زنجیره ایجاد می‌شود مالیات موثر آن کمتر باشد.

وی همچنین درخصوص چشم‌انداز بازار مس گفت: نوسان نرخ دلار و تاثیر آن در قیمت مس طی یک ماه اخیر طبیعی بوده و ارزیابی می‌شود نرخ دلار از ۵ هزار تومان فراتر نرود و قیمت مس در همین محدوده فعلی بماند.

عرضه و تقاضا منجر به کشف قیمت می‌شود
محمود الهی‌فر، مدیر عامل شرکت کارگزاری سی‌ولکس کالا نیز درخصوص عرضه مس در بورس کالا گفت: حجم عمده مس تولیدی کشور در بورس کالا عرضه می‌شود و قیمت‌ها نیز براساس فرمولی تعیین می‌شود. وی تصریح کرد: فرمول تعیین قیمت پایه کاتد و مس مفتول ۸ میلیمتری در بورس کالا بر اساس متوسط نرخ دلار در ۵ روز قبل از عرضه بورس فلزات لندن بوده و بر اساس نرخ آزاد دلار محاسبه می‌شود.

وی همچنین با بیان اینکه اغلب تولیدات مس در بورس کالا عرضه می‌شود گفت: اغلب محصولات شرکت ملی مس ایران در بورس کالا بوده و نرخ نیز بر اساس فرمول و با تقاضایی که دارد کشف می‌شود. وی در پاسخ به این پرسش که شایعاتی در مورد عرضه مس در خارج از بورس مطرح است، گفت: اغلب محصولات شرکت ملی مس ایران در بورس کالا عرضه می‌شود و این شرکت محصولی را در خارج از بورس نمی‌فروشد.

الهی‌فر تاکید کرد: این کالا از ابتدای عرضه در بورس کالا همواره مخالفان زیادی داشته، چرا‌که با عرضه در بورس و شفافیت‌های قیمتی و حجم عرضه مشکلاتی که در گذشته وجود داشته رفع شده، اما برخی به دنبال شفافیت نیستند و همچنان تمایل دارند تا در خارج از بورس دادوستد‌ها را انجام دهند از این رو هر روز شایعاتی را مطرح می‌کنند.