پرونده‌های فساد اقتصادی مشهور بعد از انقلاب

سحرگاه چهارشنبه ۲۳ آبان ۱۳۹۷ حکم وحید مظلومین (معروف به سلطان سکه) که به جرم افساد فی‌الارض از طریق تشکیل شبکه فساد، اخلال در نظام اقتصادی و ارزی و پولی کشور با انجام معاملات غیرقانونی و غیرمجاز و قاچاق عمده و کلان ارز و سکه به اعدام محکوم شده بودند، به اجرا گذاشته شد .

به این مناسب نگاهی داشتیم به چند پرونده مشهور فساد اقتصادی بعد از انقلاب:

برادران کردبچه؛ اولین پرونده بزرگ فساد اقتصادی سال ۱۳۶۸

اولین پرونده بزرگ فساد اقتصادی و مالی که جنبه رسانه‌ای به خود گرفت در دهه ۶۰ اتفاق افتاد و برای اولین بار رسیدگی به پرونده اخلال در نظام اقتصادی کشور جنبه عمومی به خود گرفت.

ماجرا از این قرار بود که دو برادر با تاسیس شرکت سحر و الیکا در قالب شرکت‌های مضاربه‌ای پول‌های مردم را دریافت می‌کردند و به مردم بهره می‌دادند.

برادران کردبچه که کمتر از ۳۰ سال داشتند پس از شکایت‌های فراوان مردمی که نتوانسته بودند مال خود را دریافت کنند دستگیر شدند. این افراد پس از برگزاری دادگاه علنی، به رد عین مال مردم و چندین سال حبس محکوم شدند.

در آن زمان نیز البته مانند اکثر پرونده‌های فساد، پای یک بانک نیز به ماجرا باز شد. روزنامه کیهان که پیگیر اخبار این فساد مالی بود درباره آن نوشته بود: «یکی از مسئولان بانک تجارت در گفتگو با کیهان، تبانی رئیس بانک تجارت شعبه زرتشت با شرکت سحر و الیکا - که از شرکت‌های مضاربه‌ای است را محرز دانست و بازپرس شعبه ۶ دادسرای عمومی تهران اعلام کرد که رئیس این شعبه ۴۰ میلیون تومان وجوه مشتریان را به این شرکت مضارب‌های سپرده بود.

کارمند بانک تجارت به جرم میلیون‌ها تومان کلاهبرداری محاکمه شد. وی کارمند اداره ضمانت نامه‌های خارجی بانک تجارت بوده و با عد‌های کلاهبردار مشارکت داشته است.

فاضل خداداد؛ اولین مجرم اقتصادی اعدامی. سال ۱۳۷۴
فاضل خداداد لقب اولین مجرم اقتصادی اعدامی را از آن خود کرد. در آن زمان او به اتهام تبانی با کارمندان بانک صادرات ایران و ۱۲۳ میلیارد تومان اختلاس از این بانک (معروف به اختلاس ۱۲۳ میلیارد تومانی) محکوم و محاکمه شد.

این رقم اختلاس به انداز‌های بی سابقه بود که تا مدت‌ها افکار عمومی را به سمت خود جلب کرد. مرتضی رفیق دوست نیز فرد دیگری بود که از او به عنوان عاملان این اختلاس نام برده می‌شد. پس از برگزاری دادگاه‌های مختلف، فاضل به جرم اخلال در نظام اقتصادی کشور مفسد فی الارض و محارب با خدا شناخته و به اعدام محکوم شد.

مرتضی رفیقدوست نیز به حبس ابد محکوم شد. در این پرونده همچنین سه کارمند بانک صادرات به تناسب جرایمشان به حبس ابد و ۱۲ سال و ۱۰ سال زندان محکوم و داماد فاضل خداداد نیز به پرداخت ۵۰۰ میلیون تومان محکوم شد.

برادران افراشته؛ فساد ده‌ها میلیاردی. سال ۱۳۷۵

شرکت‌های برج سازی برادران افراشته نیز از دیگر پرونده‌های پر و سر و صدای آن سال‌ها بود که البته رسیدگی به این پرونده نیز از چند سال قبل آغاز شده بود. در این ماجرا باز هم پای دو برادر به میان آمد.

برادران افراشته که شرکت‌های متعددی در زمینه برج سازی داشتند با عنوان برج سازی ده‌ها میلیارد تومان از بانک صادرات تسهیلات گرفتند. چندین سال پیش روزنامه کیهان درباره این پرونده نوشت: «قاضی در مصاحبه خود اعلام کرده مواردی سراغ داریم که ۳۰ میلیارد تومان اعتبار و تسهیلات بانکی، بدون پرداخت تضمین کافی به یک فرد پرداخت کرده اند و ۶۰ میلیون دلار به برادران افراشته ارز داده شده که جنس در مقابل آن وارد نشده و هنوز بخشی از این ارز در خارج است. مواردی داریم که امروز گشایش اعتبار کردند و در کمتر از ۲۴ ساعت بعد، با تحویل بارنامه حمل به بانک کارگزار، ارز را دریافت کردند.»

دادگاه این افراد نیز به صورت علنی برگزار شد و در نهایت دادگاه، یکی از برادران را به ۲۰ و برادر دیگر را به ۲۵ سال زندان محکوم کرد.

شهرام جزایری؛ مشهورترین پرونده اقتصادی سال ۱۳۸۰

بدون شک پرونده شهرام جزایری یکی از مشهورترین پرونده‌های فساد مالی در ایران است که تا سال‌ها جنجال خبری ایجاد کرد. جزایری تا سال ۱۳۸۰ با سرمایه گذاری در شرکت‌های مختلف و واردات و صادرات شهرت بسیاری برای خود کسب کرده بود، اما پس از آن ورق برگشت و دستگیر شد.

او در دادگاه به اتهام «ایجاد و تاسیس حدود ۵۰ شرکت مختلف بازرگانی، کسب اعتبار موهوم از طریق مانور‌های متقلبانه، برداشت ۳۸ میلیارد و ۱۰ میلیون ریال به دفعات مختلف و پرداخت آن به اشخاص به عنوان رشوه وجعل اسناد، تبانی در معاملات دولتی، اغوای مسئولان بانک ها، دریافت ارز، ایجاد رکود در صادرات، تهیه پیمان نامه‌های غیرقانونی و اخذ مقادیر قابل توجهی از این طریق» متهم و به تحمل ۱۴ سال زندان، ۱۰ سال تبعید، ۱۰ سال محرومیت از فعالیت‌های بازرگانی و تجاری و پرداخت ۱۲۲ میلیون و ۸۴۰ هزار و ۲۰۰ دلار جریمه نقدی محکوم شد.

او پس از دستگیری نیز همچنان خبرساز بود و در سال ۱۳۸۵ در زمان انتقال برای معرفی دارایی هایش در اسفند ۱۳۸۵ اقدام به فرار کرد. ماموران اطلاعاتی البته چند روز بعد او را در کشور عمان بازداشت کردند و برای تحمل دوران محکومیت به ایران بازگشت.

خاوری، فساد ۳ هزار میلیاردی سال ۱۳۹۰

پرونده جنجالی مه آفرید خسروی یک متهم جنجالی دیگر نیز داشت و آن کسی نبود جز رئیس بانک ملی ایران. پس از انتشار اخبار فساد ۳ هزار میلیاردی در شهریورماه سال ۱۳۹۰، محمودرضا خاوری مدیرعامل وقت بانک ملی ایران که در مظان اتهام قرار گرفته بود از کشور فرار کرد و مدیرعامل وقت بانک صادرات نیز از سمت خود کناره گیری کرد.

مه آفرید خسروی در شهریور ۱۳۹۰
او به اختلاس چند هزار میلیارد تومانی (۲۸۰۰ یا ۳۰۰۰ میلیارد تومان) متهم شد که تا آن تاریخ بزرگترین اختلاس تاریخ ایران بود. پس از کش و قوس‌های فراوان و پس از صدور رای دادگاه، در بامداد سوم خرداد ۱۳۹۳ حکم اعدام مه آفرید خسروی اجرا شد.

بابک زنجانی: میلیاردر سوپر استار سال ۱۳۹۲

بابک زنجانی به علت اتهاماتی مانند جعل اسناد بانکی، پرداخت رشوه و زد و بند، عدم واریز وجوه حاصل از فروش نفت به خزانه دولت و پولشویی بازداشت شد.

بابک زنجانی ۴۳ ساله که علاقه فراوانی به مطرح کردن نام خود داشت و در گفتگو‌های مختلف از تمامی اقدامات خود دفاع و آن‌ها را در جهت کمک به دولت برای دور زدن تحریم‌ها و مقابله با تهدیدات اقتصادی دشمن عنوان می‌کرد. او صاحب چندین شرکت تجاری و سرمایه گذاری در ایران و چند کشور دیگر از جمله ترکیه، تاجیکستان، مالزی و امارات متحده عربی بود و مدیریت یک شرکت هوایی، چندین رستوران، سرمایه گذاری در پروژه‌های سینمایی و... را نیز در پرونده خود داشت. از سال ۱۳۹۲ تا حالا او در بازداشت است و حکم اعدامش نیز صادر شده، اما منتظر هستند در ابتدا تمامی اموالی که برده را باز گردانند و سپس حکم را اجرا کنند.

منبع: روزنامه هفت صبح