(عکس) ساختمان قماش اثر معمار «مارسل دوبرل» کجاست؟

ساختمان قماش اثر معمار فرانسوی «مارسل دوبرل» که در ضلع شمال غربی میدان راه‌آهن تهران قرار گرفته اواخر دوره پهلوی اول در قالب سبک مدرن طراحی و ساخته شده است.

انبار پارچهٔ شرکت قماش معروف به ساختمان قماش بنایی است که «دوبرول» در سال ۱۳۱۷ طراحی کرد و مهندس شقاقی جزو محاسبانش بود. سال بعد شرکت مقاطعهٔ به سرپرستی «اصغر پناهی» از پیمانکاران فعال دورهٔ پهلوی اول آن را ساخت.

ساختمان قماش تهران؛ میراث معماری مدرن شهر تهران حال و روز خوبی ندارد بعد از چندین سال متروکه بودن که خود باعث آسیب به بنا شده حالا شواهدی از تخریب در قسمت‌های مختلف بنا کاملا آشکار است.

به نظر می‌رسد این بنا تحت مالکیت اداره راه‌آهن است و امیدواریم هر چه سریع‌تر مسئولان مربوطه نسبت به ثبت این اثر در میراث ملی کشور اقدام کنند و از تخریب‌های آتی جلوگیری شود.

دکتر«مصطفی بهزاد فر» استاد دانشگاه علم و صنعت و صاحب تالیفات گوناگون در زمینه معماری در مورد طراحی خلاقانه و ظهور بناهای ماندگار از جمله ساختمان قماش تهران می‌گوید:«معماری عصر پهلوی اول تلفیقی از گذشته و حال است و از برداشت‌های مختلفی قابل تحلیل است. یک برداشت این است که بعد از گذشت ٢٠٠ سال تاخیر نسبت به اروپا این شیوه معماری در ایران شکل گرفت. برداشت دیگر هم وجود عنصر استحکام در این آثار است. نکته دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، این است که برخی از این معماری‌ها، فارغ از زشتی‌ها و زیبایی‌ها نماد حضور مدرنیته در ایران هستند؛ برای مثال ساختمان قماش در شمال میدان راه‌آهن در زمره این ساختمان‌هاست.

این بنا ممکن است زیبا ساخته شده باشد اما نخستین ساختمان مدرن ایران بوده و حس دل‌اندوهی (نوستالژی) را برمی‌انگیزد. واقعیت این است که بسیاری از طراحان و شهرسازان این بنا را با دل اندوهی می‌نگرند.

در واقع طراحی کار خلاقانه‌ای است و بسیاری از طراحان، مدت‌هاست که آثار برجسته و بناهای زیبایی در کشور ندیده‌اند. با این تلقی که آثار ماندگار در طول دهه‌ها و قرن حاضر آنگونه که باید شکل نگرفت، آثار دوره پهلوی اول آثاری مطلوب است. شاید این سخن را باید بپذیریم که در نبود هیچ نظر خلاقانه‌ای، این بناها خیلی باارزش هستند.»

چند نمای دیگر از ساختمان قماش تهران

منبع: همشهری