(تصاویر)‌ باورتان می شود این روستا را یک زمین تنیس نجات داد؟

یادگار گذشته

هواپیماهایی که از فرودگاه امام خمینی (ره) اوج گرفته‌اند، با سرعت از آسمان صاف و آبی جاده حسن آباد- چرمشهر می‌گذرند و خطوط محو شیری رنگی از خود به‌جا می‌گذارند. تصاویر دلگیر زمین‌های رها شده و پر از خار و گون روستاهای متروکه و خالی از سکنه محمدآباد، خمارآباد، زلف آباد و... که در حریم جاده ردیف شده‌اند، از شیشه‌های خودروهای فراوان و شتابان جاده پیدا است.

وقتی تابلوی آبی رنگ و نونوار روستای خانلق رخ نشان می‌دهد، این تصاویر پرغصه جای خود را به قد و بالای رشید باشگاهی می‌دهند که چند متری بعد از تابلوی روستا خودنمایی می‌کند. در پناه درختان تازه رس و جوانی که تا سرک کشیدن به هره دیواره‌های آجری باشگاه راه درازی دارند، بقایای به‌جا مانده از قلعه تاریخی خانلق قرارگرفته است.

قلعه‌ای ویرانه که از سقف‌های گنبدی خانه‌های فروریخته آن فقط چند قوس باریک به‌جا مانده و چیدن منظم خشت‌های خام دیوارها که از زیرلایه کاهگلی‌شان بیرون زده‌اند، مهارت استاد بنا را نشان می‌دهند. خانه‌های نوساز اطراف قلعه فراوانند و دست به هم دادن مصالحی که با معماری امروزی روی هم سوار شده‌اند، قلعه مخروبه را از همسایگی باشگاه خوب عقب نشانده‌اند. در داخل ساختمان مجلل باشگاه همه‌چیز برای آسوده ورزش کردن تنیسورهای گردشگر فراهم شده است.

بازی بزرگان

شادابی گل و سبزه باشگاه هنر دست آقا محمود است و او، پسر آقا رضا معتمدی و بسیاری از جوانان روستا در آن مشغولند. خانلق زادگاه آقا رضا است و در این‌روستا قد کشیده، ولی در دهه ٦٠ که بی‌آبی کمر کشاورزان خانلق را شکست، زار و زندگی اش را جمع کرد و راهی شهر حسن آباد شد تا در آن جا به‌دنبال لقمه‌ای نان حلال بگردد.

وقتی خانلق به برکت سبز شدن باشگاه در دامن روستا سینه از خاک واکند و نشانه‌های حیات در آن جوانه زدند، آقا رضا هم بار و بندیلش را بست و بعد از سال‌ها دوری از دیار آبا و اجدادی اش به خانلق برگشت و حالا جزء نگهبانان باشگاه است. وسع اهالی خانلق نمی‌رسد که در این باشگاه تنیس بازی کنند و چشم به راهند قطعه زمینی که در سال ١٣٨٦ و به‌دستور دولت وقت برای ساخت ورزشگاه در اختیار سازمان تربیت بدنی قرارگرفته، بالاخره به محلی برای تمرین آنها تبدیل شود تا شاید بتوانند در مسابقات تنیس باشگاه و در رقابت با تنیسورهای حرفه‌ای بخت و اقبال خود را بیازمایند.

سرمایه‌گذاران یکی‌یکی آمدند

تدبیر ریش سپیدان روستا برای باز کردن پای میهمانان بالانشین ایرانی و غیرایرانی به خانلق روی حساب‌وکتاب بوده و رفت‌وآمد گردشگران و تنیسورهای غیربومی در روستا زمینه را برای راه اندازی سایر مراکز و مشاغل هم فراهم کرده است. هتل مجهزی که در همسایگی باشگاه علم شده یکی از این مراکز است که وجود آن مسافران را خاطرجمع می‌کند تا اگر شب را به بازی پرلذت تنیس گذراندند، دغدغه جا و مکان نداشته باشند.

جوانان میهمان‌نواز روستا هم با مشارکت در راست و ریس کردن امور هتل صاحب کسب‌وکاری شده‌اند. بسیاری از اهالی در بازسازی خانه‌های مخروبه روستا سلیقه به خرج داده‌اند و در خانه‌های تازه ساز خانلق هم حوض و هشتی‌های قدیمی آراسته شده با کاشی‌های فیروزه‌ای چشمنوازی می‌کنند. یکی از این خانه‌های قدیمی از دیگر خانه‌های خانلق خوش اقبال‌تر بوده و قرار است به مرکز بوم گردی بدل شود تا حال‌وهوای خوش گذشته‌های روستا را به مسافران و میهمانان روستا منتقل کند.

دیگران کاشتند و ما خوردیم

اهالی خانلق شاهدند که پاشنه‌های حاج محمود معصومعلی و حسن اسدی برای رسیدگی به روستا همیشه ورکشیده است و از تلاش آنها برای آباد کردن خانلق باخبرند، اما حاج محمود که عضو شورا و اسدی که دهیار جوان و دلسوز روستا است، مجید علی یاری، دهیار پیشین روستا را بانی اتفاقات خوب خانلق می‌دانند.

معصومعلی می‌گوید: «علی یاری جوانی تحصیلکرده و دلسوز است که وقتی روستا تا متروکه شدن و دچار شدن به سرنوشت روستاهای خالی از سکنه همسایه فاصله چندانی نداشت، با همفکری و کمک ریش سپیدان و اعضای شورا تصمیم گرفت با جذب سرمایه‌گذار خارجی حیات ازدست‌رفته روستا را برگرداند.

کمترین سود این بروبیا و رفت‌وآمد سرمایه‌گذاران غیربومی برای اهالی خانلق ارزش افزوده املاک‌شان است که آنها را قانع کرده با وجود کم‌آبی روستا و کم‌رونق بودن کشت و کار به روستای آباء و اجدادی خود برگردند. پس از ساخت باشگاه تنیس بسیاری از جوانان اینجا صاحب شغل شدند و برای ماندن در خانلق انگیزه پیدا کردند.»

٣٠ آبادی در حسرت آبادی خانلق

معصومعلی پس از ٣٠ سال پشت میزنشینی و شغل اداری، در روستا مشغول کشاورزی شده تا جوانان خانلق به دیدن تلاش او برای آباد کردن زمین‌های کشاورزی پدری اش برای بیل به‌دست گرفتن و عرق ریختن بر روی مزارع روستا غیرت به خرج دهند.

دهیاری روستای خانلق تا چند سال پیش به ساختمانی ٩ متری خلاصه می‌شد، اما حالا در فضای وسیع ساختمان دهیاری کتابخانه‌ای با ١۵ هزار جلد کتاب راه اندازی شده و در همسایگی آن فرهنگسرا و بوستانی خانوادگی پا گرفته‌اند. هنوز نوجوانان دبیرستانی خانلق برای تحصیل هر روز راهی شهر حسن آباد می‌شوند، اما با بازسازی تنها دبستان روستا و ساخت دبستانی دیگر در مجاورت بوستان خانواده، کودکان روستا در کلاس‌هایی ایمن و نه‌چندان شلوغ درس می‌خوانند.

اگر چه دستان مهربان مسئولان و ریش سپیدان خلاق و خوشفکر خانلق، این‌روستا را به نگینی درخشان در میان آبادی‌های بخش فشافویه تبدیل کرده، اما اگر این بخت نصیب دیگر روستاهای ری هم شود، آنها هم می‌توانند از خاک بلند شوند. روستاهای فشافویه که ریشه و قدمتی ٧٠٠‌ساله دارند، روزی به برکت و سرسبزی زبانزد مردم طهران بودند و به «ملک زرین ری» و «دشت طلایی» شهرت داشتند، اما حالا از ٣٧ پارچه آبادی این بخش فقط در ٧ روستا نشانه‌های حیات وجود دارد و باقی آنها یا از بین رفته‌اند یا سوت و کور و خالی از سکنه در انتظار دستانی مهربان و کارگشا روزگار می‌گذرانند...

طرحی که قرار بود مرهم باشد

خانلق از معدود روستاهای خوش اقبالی بوده که طرح هادی روستایی در آن اجرا شده و در قالب این طرح بسیاری از خانه‌ها و املاک تجاری فرسوده و لرزان خانلق رخت نو پوشیدند و نوسازی شدند، اما دقیق نبودن و به روز نشدن طرح سبب شده قسمتی از املاک نیمه‌کاره روستا خارج از بافت قرار بگیرد و مالکان و سرمایه‌گذاران برای ساخت‌وساز املاکشان دچار مشکل شوند.

نقایص طرح هادی دامن تنها درمانگاه خانلق را هم گرفته است. ساختمان این مرکز درمانی دنج و جمع‌وجور سال‌ها پیش در زمین‌های حاشیه مزارع کشاورزی خانلق که اهالی به آنها زمین‌های کناره می‌گویند، پا گرفته و سال‌ها مردم روستا را از مراجعه به درمانگاه‌های شهرهای همجوار بی‌نیاز کرده، ولی نقایص اجرای طرح هادی دستاویزی برای به تعطیلی کشاندن درمانگاه شده و از مدتی پیش غیرفعال و راکد مانده است، اگر چه بنیاد مسکن و شهرسازی دست‌به‌کار شده تا با همکاری نخبگان معماری و اساتید دانشگاه تهران به طرح هادی روستای خانلق به‌صورت علمی و کارشناسی سر و سامان دهد تا خانلق پایلوت و نمونه‌ای بی‌نقص از اجرای طرح هادی روستایی باشد، اما تا به ثمر رسیدن این طرح، بلاتکلیفی و تعطیل ماندن تنها درمانگاه روستا اهالی و مسافران خانلق را با تنگناها و مشکلات بسیاری روبرو می‌کند.