برف آمد، همه چیز را با خود برد

تمام عکس‌های گیلان سفید شده‌اند؛ درخت‌ها، جاده‌ها، کوچه‌ها، خانه‌ها. برف عکس‌های گیلان را به کارت پستال شبیه کرده است؛ خانه‌ها و روستا‌های این کارت‌پستال‌ها بیشتر از ۲۴ ساعت را بدون برق گذرانده: «بدون برق و بدون آب. اینجا مثل تهران نیست. در همین لنگرود هم فشار آب جوری نیست که بدون پمپ آب کار کند، پمپ که قطع شود آب هم نداریم.» همه این اتفاقات در شرایطی رقم خورد که هشدار‌های هواشناسی، خبر از بارش برف و برودت هوا در گیلان را داده بود.

از زمان آغاز بارش برف مدت زیادی نگذشته بود که شادی‌های خیابان‌های سفیدپوش جایش را به خبر بسته شدن جاده‌ها و در راه‌ماندگی مسافران و بعد قطع برق و اینترنت و خانه‌نشینی‌های اجباری داد. آن‌هایی که دست‌شان به اینترنت می‌رسید در شبکه‌های اجتماعی شروع کردند به توصیف وضعیت: «برف سال ۸۳ سنگین بود، نه آب بود، نه برق فقط گاز داشتیم و با برف آب شده غذا می‌پختیم، گسترش شبکه‌های اجتماعی مثل الان نبود و کسی از عمق فاجعه خبردار نشد. ۱۵ سال گذشت و هنوز دچار همون بحران‌ها هستیم.

خبر‌ها پخش می‌شن، همه از عمق فاجعه باخبرن ولی اوضاع مردم هنوز بهتر نشده.» در این میان وضعیت بحرانی برای کسانی که دچار مشکلات جسمی هستند تبدیل به بحرانی جدی‌تر شده است. یکی از کاربران توییتر نوشت: «مادر من با بیماری ALS توی خونه حبس شده و با قطعی برق، نمی‌تونه از تخت بلند شه؛ پرستارشم به دلیل بسته بودن خیابون‌های رودسر نمی‌تونه بره کمک. تلفن قطعه شارژ گوشیا تموم شده... ۲۴ ساعته نتونستم تماسی باهاش بگیرم.» برق ۲۵۰ هزار مشترک گیلانی همز‌مان با بارش سنگین برق قطع شده بود.

گفتند شما بمانید و گزارش بدهید
از لنگرود آرام آرام و با وصل شدن برق و شارژ شدن گوشی‌ها می‌شود خبر گرفت. دهیار یکی از روستا‌های اطراف لنگرود می‌گوید: «چند روز قبل جلسه گذاشتند و گفتند به هیچ وجه در زمان برف حق ندارید از روستا‌ها خارج شوید و باید به ما گزارش بدهید، اما انگار خودشان آمادگی نداشتند، چون هیچ خبری نیست و راه‌های ارتباطی روستا‌ها همه قطع شده‌اند.»

توضیحی هم که به مردم داده شده بود همان خبر‌های رسمی بود که از بارش برف و کاهش دما می‌گفتند و کسی گمان نمی‌کرد این بارش برف و کاهش دما قرار است در این حد گسترده باشد: «روستا‌ها خیلی زودتر و تقریبا چند ساعت بعد از شروع بارش برف خاموش شدند. بخشی از قسمت‌های شهر هم از ساعت ۱۱ شب برق نداشتند و باقی لنگرود هم از ساعت ۵ صبح روز بعد.» راه‌های روستایی بسته‌اند، تلفن‌ها و موبایل‌ها کار نمی‌کنند، اینترنت قطع است. این‌ها اطلاعاتی است که تا بعدازظهر روز چهارشنبه از حوالی لنگرود می‌رسد، تا همین جا زندگی در خود شهر هم مختل شده: «نانوایی‌ها همه ماشینی کار می‌کنند و برق که نباشد، پخت هم ندارند.

این دو روز لنگرود شهر مرده‌ها شد، همه جا تعطیل بود. ما در پارکینگ خانه یک شیر آب داریم که نیاز به پمپ ندارد و به زحمت می‌توانستیم از آنجا آب برداریم، اما مثلا توی کوچه درست در مرکز شهر دیدم که یک نفر داشت از برف‌های دست‌نخورده جمع می‌کرد تا ببرد خانه و استفاده کند. وقتی برق و آب نداری چاره دیگری نیست.» درست چند دقیقه قبل از اینکه گوشی تلفن را جواب بدهد، لرزش زمین را حس کرده، موجی که از زلزله ۴.۵ ریشتری شهرستان شفت رسیده بود.

خودشان و همسایه‌ها به کوچه رفته بودند، اما برف و سرما دوباره روانه خانه‌شان کرد. همزمان با گیلان، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، مازندران، اردبیل، اصفهان، کردستان و لرستان هم درگیر برف سنگین هستند، برفی که تا این لحظه ۸ قربانی گرفته است که هفت نفرشان در گیلان و یک نفر در اردبیل جان خود را از دست داده‌اند. بنا بر اعلام رییس اورژانس کشور، بر اثر برف و کولاک، سیل، توفان و ریزش کوه، علاوه بر جان‌باختگان، ۱۴۷ مصدوم هم به ثبت رسیده‌اند که باز هم بیشترین تعداد آن‌ها (۹۳ نفر) در استان گیلان بوده است.

پیرحسین کولیوند به ایرنا خبر داده که ۱۰۸ زن باردار از مناطق برف‌گیر و سخت‌گذر استان‌های آذربایجان شرقی، اردبیل، زنجان و گیلان به مناطق امن منتقل شده‌اند.

ستاد بحران تشکیل نمی‌شد هم تفاوتی نداشت
رییس‌جمهور روز گذشته در تماس تلفنی با استاندار گیلان از او خواست تا همه امکانات استان را برای کمک‌رسانی به مردم به‌کار بگیرد. روز گذشته محمدباقر نوبخت و اسماعیل نجار روسای سازمان‌های برنامه و بودجه و همچنین مدیریت بحران به منظور بررسی وضعیت گیلان بعد از بارش برف وارد این استان شدند و قرار است از نقاط مختلف استان دیدن کنند و وضعیت را از نزدیک ببینند.

پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان مدیریت بحران کشور به نقل از نجار نوشته است که پیشنهاد اختصاص ۵۰ میلیارد ریال اعتبار در قالب اعتبار هزینه‌ای به سازمان برنامه و بودجه ارسال شده است. با این وجود، این دیدار‌ها و تماس‌ها و بررسی‌ها واقعیت موجود در مورد ضعف عملکرد در مدیریت بحران به صورت ویژه در استان گلستان را پنهان نمی‌کند.

نقص در مدیریت سبب شده است تا بازرس کل استان گیلان هم بگوید که ارزیابی مثبتی از عملکرد مدیران این استان ندارد. سیف‌الله مسرور به ایسنا گفت: «با مدیرانی که وظایف‌شان را به نحو صحیح انجام نداده‌اند، در چارچوب قانون برخورد می‌کنیم. به عنوان مسوول نظارتی از شرایط موجود گله‌مند هستم و به نظرم اگر ستاد بحران هم تشکیل نمی‌شد، تفاوتی در شرایط موجود ایجاد نمی‌شد.

برخی مدیران هم طی ۲۴ ساعت گذشته در مسیر امامزاده هاشم بوده‌اند که جای تقدیر و تشکر دارد، اما مردم از وضعیت موجود ناراضی هستند و نتایج مطلوبی حاصل نشده است.» بازرس کل استان گیلان معتقد است که بارش برف قرار نبوده چنین وضعیت بحرانی به بار آورد: «با توجه به اینکه وضعیت موجود شرایط خاص بحرانی نبوده و فقط بارش برف داشتیم؛ لذا عملکرد مدیران ارزیابی و علل مشکلات بررسی می‌شود و در آینده نزدیک به اطلاع مسوولان، مردم و اصحاب رسانه می‌رسد.»