بلوای مقاله ارتباط مصرف تریاک با ابتلا به کرونا؛ ماجرا چیست؟

برخی از کاربران هم اعتبار علمی مقاله را زیرسوال برده و گفته اند که این تحقیق بسیاری از نکات پژوهشی را نادیده گرفته است.

اما مهم‌ترین واکنش را دانشگاه علوم پزشکی بم نشان داده و طی یک بیانیه و نامه رسمی اعلام کرده است که به این کار هیچ کد اخلاقی داده نشده و قطعا نویسندگان مقاله در برابر نهاد‌های قانونی به خصوص کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه و کمیته ملی اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت که بر اساس قانون، نهاد اصلی رسیدگی‌کننده به این موضوع است، پاسخگو خواهند بود.

در ادامه این واکنش ها، دبیر کارگروه اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت هم به این موضوع پرداخته و گفته است: "بر اساس استاندارد‌های اخلاق در پژوهش، هر فردی هنگامی که بخواهد پژوهشی را انجام دهد، باید از کمیته‌های اخلاق اجازه بگیرد. این مقاله‌ای، به صورت نامه به سردبیر منتشر شده است؛ یعنی یک پژوهش اصیل که مبتنی بر کار پژوهشی از قبل طراحی شده باشد، نبوده است. "

دکتر احسان شمسی گوشکی با اشاره به اینکه نویسنده هر مقاله علمی نسبت به محتوای مقاله خود کاملا مسئول است، گفته "از آن جایی که این مقاله به جمعیت قابل توجهی از ساکنان دو استان کشور و به خصوص استان کرمان انگ می‌زند و اعتیاد به مواد مخدر را موضوعی نرمال و سنتی تشریح می‌کند، به نظر می‌رسد مرتکب تخلف پژوهشی واضح شده است؛ البته این نظر شخصی من است و اظهارنظر نهایی در این مورد بر عهده کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی بم و یا کمیته ملی اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است. "

او همچنین گفته است که " بر اساس قوانین، قرار است کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی بم تشکیل جلسه دهد و این موضوع را بررسی کند. ما باید منتظر نتیجه بررسی‌های دانشگاه بمانیم. در صورتی که لازم باشد، نتیجه بررسی‌های دانشگاه علوم پزشکی بم در کمیته ملی اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد و اگر اقدام بیشتری لازم باشد، توسط وزارتخانه انجام می‌شود. "

دبیر کارگروه اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت، برخی ایرادات علمی هم به این مقاله وارد دانسته و گفته "نظر کارشناسی خود من این است که در نوشتن این مقاله بسیار بی‌دقتی شده است و محتوای آن باعث آزرده شدن بسیاری از ساکنان دو استان کشور شده است. متاسفانه این مقاله فاقد استاندارد‌های فنی علمی لازم است و چیزی که در آن به عنوان حقیقت علمی بیان شده است، از لحاظ علمی مورد قبول نیست. این مقاله از لحاظ روش‌شناسی هم دچار مشکلات جدی است و داده‌های آن مورد قبول نیست. "

با این حال، ادعای نویسندگان این مقاله در شرایطی است که بسیاری از محققان جهان معتقدند که مصرف مواد مخدر و دخانیات می‌تواند احتمال ابتلای افراد به ویروس کرونا را افزایش دهد. البته ماه‌های گذشته هم دکتر رضا ملک زاده، معاون تحقیقات وفناری وزارت بهداشت در این رابطه گفته بود که مصرف تریاک به دلیل تضعیف سیستم ایمنی و ابتلا به بیماری‌های تنفسی، ریوی و ...، افراد را بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های عفونی از جمله کرونا قرار می‌دهد.