بلوای مخالفان و موافقان بر سر واکسن ایرانی

گرچه در طول یک سال اخیر مخالفان و موافقان بر سر اعتماد به واکسن ایرانی به مجادله می‌پردازند. اما پس از اعلام صدور مجوز اضطراری مصرف واکسن ایرانی برکت از سوی وزارت بهداشت، سطح اختلافات و تنش‌ها افزایش یافت. بخشی از منتقدان واکسن ایرانی معتقدند که تولید واکسن داخلی صرفا جهت بهره برداری سیاسی بوده است. آن‌ها می‌گویند که این واکسن‌ها فاقد کارایی فنی و بهداشتی هستند.

این دسته از منتقدان در طول روز‌های اخیر به عدم انتشار مطالعات علمی واکسن‌های ایرانی اشاره کرده و گفته اند که بدون انتشار مقالات علمی نمی‌توان به هیچ پروژه‌ای در دنیا اعتماد کرد.

در این میان دسته‌ای دیگر نیز صدور مجوز مصرف اضطراری واکسن‌های ایرانی پیش از انتخابات را دلیل بی اعتمادی خود عنوان می‌کنند. آن‌ها مدعی اند که مراحل مطالعه واکسن به دلیل بهره برداری‌های سیاسی ناقص شده است.

این دسته از منتقدان برای اثبات ادعای خود به صحبت‌های رئیس سازمان غذا و دارو و فشار‌های موجود برای صدور مجوز مصرف اضطراری واکسن‌های ایرانی اشاره کرده اند.

علی تاجرنیا، معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان نظام پزشکی در این رابطه می‌گوید: «آنچه مسلم است، این است که یک اراده‌ای وجود دارد که واکسن‌های داخلی را هرچه زودتر در عرصه عمومی توزیع کنند و واکسیناسیون عمومی را با آن‌ها انجام دهند که یک بخشی از آن ناشی از این نگاه است که ما نیازمند واکسن خارجی نیستیم و می‌خواهند، چنین نگاهی را تقویت کنند، بخش دیگر هم ناشی از این است که به دلیل عدم ورود واکسن به کشور و در تنگنا قرار گرفتن شرایط، افراد را به این سمت سوق می‌دهند.»

محمدرضا شانه ساز دراین رابطه گفته بود که «ممکن است فشار‌های زیادی برای صدور مجوز تزریق عمومی واکسن‌های داخلی وجود داشته باشد، اما به هیچ عنوان این فشار‌ها را نمی‌پذیریم و بر اساس روش‌های علمی کار را انجام می‌دهیم.».

اما در مقابل موافقان واکسن‌های ایرانی معتقدند که مخالفان تولیدات داخلی مصداق ضرب المثل «مرغ همسایه، غاز است» هستند. آن‌ها می‌گویند که مخالفان توانمندی داخلی را نادیده می‌گیرند. این در حالی است که سبقه تولید واکسن در ایران به حدود یک قرن می‌رسد.

موافقان واکسن ایرانی، تولید واکسن داخلی را نشان دهنده اقتدار ملی، خود کفایی و اعتماد به دانش بومی برشمرده اند.

پس از بالاگرفتن انتقاد‌ها و موج بی اعتمادی به از واکسن‌های ایرانی، برخی از مجریان و محققان حاضر در تولید واکسن ایرانی به موضع گیری در برابر مخالفان پرداختند. البته احتمالا مهم‌ترین واکنش متعلق به مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته علمی ستاد ملی کرونا است؛ که خود او نیز در جریان کارآزمایی‌های بالینی واکسن برکت حضور داشته است.

او معتقد است که عده‌ای ضد واکسن هستند و عده‌ای هم تمایل دارند که واکسن را از خارج وارد کشور کنند و ... تمام این گروه‌ها یک مقداری ذهن مردم را دائم دچار تردید می‌کنند.

محرز مخالفان را به مناظره علمی برسر کارایی واکسن‌های ایرانی دعوت کرده است.

در این میان سازندگان واکسن برکت نیز برای اثبات کارایی این واکسن، خلاصه جزئیات سه فاز مطالعه بالینی واکسن کرونای برکت و نتایج آن را منتشر کردند.

محمدرضا صالحی، مجری مطالعات بالینی واکسن ایرانی کرونا نیز در پاسخ به انتقاد‌ها درباره صدور زودهنگام مصرف اضطراری گفته که «هیچکدام از این کشور‌های دنیا صبر نکردند که اول مقالات درباره واکسنشان منتشر بشود و بعد آن را تزریق کنند. اگر حساسیت موجود در کشور ما در دیگر کشور‌ها وجود داشت، شاید تاکنون هیچ کسی در دنیا واکسن فایزر یا مدرنا تزریق نکرده بود.»

او همچنین می‌گوید: «بحث اعلام ژورنالی نیاز به ثبت کردن اطلاعاتی به عنوان مقاله، مطالعه آن توسط داور‌ها و ... دارد. این فرایند چند ماه طول می‌کشد و در این مدت ممکن است که افراد زیادی فوت شوند. به همین دلیل نتایج مطالعات را برای متخصصان سازمان غذاودارو در کشور‌های مختلف می‌برند و این متخصصان نسبت به ارائه مجوز اضطراری تصمیمی می‌گیرند و ارائه مجوز کار کسانی که مقالات را می‌نویسند یا می‌خوانند نیست.»