کرونا با ثروت جهان چه کرد؟

اگر کرونا نبود ثروت سرانه براساس پیش‌بینی‌های سال گذشته افزایش می‌یافت. با این حال، کرونا آمد و ثروت را نیز مانند دیگر ابعاد زندگی‌مان تغییر داد؛ حتی ثروت حداقل ۳۰ میلیون دلاری اَبَر میلیونر‌ها نیز تحت تأثیر همه‌گیری این ویروس قرار گرفته است.

مؤسسه پژوهشی کردیت سوئیس ثروت خانوار را این‌گونه تعریف می‌کند: ارزش دارایی‌های مالی و دارایی‌های حقیقی مانند مسکن منهای بدهی. این تعریف ثروت خالص یا به‌طور خلاصه ثروت خانوار است که مانند دیگر ابعاد زندگی‌مان در طول حدود یک سال گذشته، تحت تأثیر همه‌گیری کرونا قرار گرفته است.

مؤسسه پژوهشی کردیت سوئیس برای یازدهمین سال متوالی، گزارش ثروت جهانی را منتشر کرد. در گزارش امسال این مؤسسه، اثر کرونا بر ثروت و توزیع آن مورد بررسی قرار گرفته است.

ثروت، دارای نقش اساسی در تاب‌آوری مالی خانوار‌ها و مبنای توسعه اقتصادی به‌ویژه در دوره‌های بحرانی است. سال گذشته میلادی، سالی استثنایی برای خلق ثروت بود که در آن ثروت کل در جهان تا ۳۶.۳ تریلون دلار افزایش یافت.

تغییرات ثروت خانوار در طول سال ۲۰۱۹ به تفکیک منطقه

همه‌گیری کرونا موجب کاهش ۱۷.۵ تریلیون دلاری ثروت از ژانویه مارس ۲۰۲۰ شد. با این حال، کاهش نرخ بهره و افزایش اعطای اعتبارات به عنوان اقداماتی برای مقابله با همه‌گیری کرونا در بازگشت بازارها، حفظ قیمت سهام و ارزش مسکن، موفق عمل کردند و بازگشت بازار سهام و افزایش قیمت مسکن در ماه مارس موجب شد بار دیگر ثروت کل افزایش پیدا کند و در پایان نیمه اول سال ۲۰۲۰، کمی بالاتر از سطح سال گذشته قرار گیرد.

نقشه ثروت جهان در سال ۲۰۱۹

در میانه سال جاری میلادی، ثروت کل در جهان ۰.۲۵ درصد بالاتر از سطح سال گذشته ایستاده، اما رشد آن از رشد جمعیت بزرگسال جا مانده؛ بنابراین ثروت متوسط، ۰.۴ درصد کاهش یافته است.

اگر کرونا نبود، ثروتمان چقدر بیشتر می‌شد؟
برآورد‌ها نشان می‌دهد اگر کرونا نبود، ثروت سرانه یا ثروت به ازای هر بزرگسال از ۷۷ هزار و ۳۰۹ دلار در ابتدای سال ۲۰۲۰ به ۷۸ هزار و ۳۷۶ دلار در پایان ماه ژوئن می‌رسید. اما این بیماری موجب شد ثروت متوسط به ۷۶ هزار و ۹۸۴ دلار کاهش یابد.

در واقع کرونا موجب از دست رفتن ۷.۲ تریلیون دلار از ثروت کل یا ۱۳۹۱ دلار ثروت از متوسط، در مقایسه با پیش‌بینی‌های گذشته برای سال جاری و بدون در نظر گرفتن همه‌گیری شده است.

ثروت سرانه از ژانویه تا ژوئن ۲۰۲۰

با این حال رشد ۸.۵ درصدی ثروت کل در سال ۲۰۱۹ نسبت به سال ۲۰۱۸ به معنای آمادگی بیشتر برای مواجهه با پیامد‌های منفی همه‌گیری کروناست. علاوه بر این، همه‌گیری کرونا موجب کنار گذاشتن پیش‌بینی‌ها درباره رشد ثروت در آمریکای شمالی شد و کاهش پیش‌بینی‌ها در دیگر مناطق، به‌جز چین و هند شد.

بیشترین تأثیر منفی کرونا بر ثروت، در آمریکای لاتین دیده می‌شود؛ منطقه‌ای که در آن کاهش ارزش پول ملی و کاهش تولید ناخالص داخلی در کنار هم موجب کاهش ۱۲.۸ درصدی ثروت کل شد.

یکی از تحولات قابل توجه امسال، افزایش نرخ پس‌انداز است. افزایش نرخ پس‌انداز به دلیل محدودیت‌های ناشی از کرونایی رخ داد که مصرف را کاهش و پرداخت وام‌های مسکن و اجاره را به تعویق انداخت و کاهش بیشتر مصرف در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ را به‌دنبال داشت.

با این حال به نظر می‌رسد تأثیر افزایش نرخ پس‌انداز و کاهش مصرف در بلندمدت اندک باشد، زیرا انتظار نمی‌رود محدود شدن مخارج مصرفی در بلندمدت ادامه یابد.

تأثیر کرونا بر قیمت دارایی‌ها
یکی از نخستین پیامد‌های کرونا بر اقتصاد، تأثیر آن بر قیمت دارایی‌ها بود تا جایی که توانست خالص ثروت خانوار‌ها را با کاهش ۴.۴ درصدی در طول ماه‌های ژانویه تا مارس به ۱۷.۵ تریلیون دلار برساند. با این حال، اقدامات دولت‌ها و بانک‌های مرکزی در سراسر جهان سبب شد این روند معکوس شود تا جایی که در ماه ژوئن ثروت کل یک میلیون بیشتر از سطح ابتدای سال بود.

از طرف دیگر، آسیب‌های بلندمدت کاهش تولید ناخالص داخلی و افزایش بدهی، به احتمال زیاد رشد ثروت در طول دو سال آینده و حتی سال‌های پس از آن را کاهش خواهد داد.

کرونا و توزیع ثروت
با وجود زیان‌هایی که کرونا برای تولید ناخالص داخلی در کشور‌های مختلف داشته، تأثیر آن بر توریع ثروت اندک بوده است. همچنین شواهد کافی وجود ندارد تا نشان دهد اثر کرونا بر گروه‌های ثروتمندتر بیشتر بوده یا فقیرتر. در واقع ما به زمان بیشتری به بررسی کامل اثر کرونا بر توزیع ثروت نیاز داریم، اما نابرابری توزیع ثروت حداقل در یک کشور کلیدی یعنی آمریکا کاهش یافته است.

علاوه بر این، نابرابری توزیع ثروت به تفاوت‌های بین کشور‌ها نیز بستگی دارد که ارزیابی آن نیاز به اطلاعات بیشتری دارد، اما آسیب‌های آن بر گروه‌های خاصی مانند نیروی کار غیرماهر، زنان، اقلیت‌ها، جوانان و کسب‌وکار‌های کوچک قابل مشاهده است. با این حال به‌طور همزمان، برخی صنایع مانند فناور، از همه‌گیری کرونا بهره‌مند شده‌اند.

آسیب کرونا برای اقلیت‌ها نیز در موضوع بهداشت و درمان و اقتصادی، بیشتر از میانگین جامعه بوده است. به عنوان نمونه در آمریکا نرخ ابتلا و بستری اقلیت‌ها بیشتر از سفیدپوستان بوده و حتی نسبت افرادی که شغل خود را از دست داده‌اند نیز بیش از سفیدپوستان بوده است.

کرونا و رنج مضاعف ۲۰ تا ۴۰ ساله‌ها
پیامد‌های کرونا برای زنان به نسبت متفاوت بوده است. زنان زیادی در کسب‌وکار‌ها و صنایعی مانند رستوران، هتل، خدمات شخصی و خرده‌فروشی فعالیت می‌کنند که به‌شدت از پیامد‌های منفی کرونا مـتأثر شده‌اند.

به همین ترتیب در جوانان نسل هزاره -که اکنون در بازه سنی ۲۰ تا ۴۰ سال قرار دارند- احتمالا بزرگ‌تر‌ها وضعیت خیلی بدی ندارند، اما ثروت جوان‌تر‌ها به ویژه زنان و گروه‌هایی با تحصیلات کمتر، بیشتر از دیگران تحت تأثیر قرار گرفته باشد.

با این حال، کرونا نه تنها رنج مضاعف این نسل است که گروهی از آن‌ها به دلیل بحران مالی سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ در جمعیت بیکاران قرار گرفته‌اند؛ بلکه تکرار تجربه مشابه برای نسل پساکروناست، زیرا در دوره‌ای زندگی خواهند کرد که فعالیت‌های اقتصادی کاهش یافته، فرآیند جهانی‌سازی معکوس شده و سفر‌ها لغو شده‌اند.

آسیب کرونا برای اقلیت‌ها نیز در موضوع بهداشت و درمان و اقتصادی، بیشتر از میانگین جامعه بوده است. به عنوان نمونه در آمریکا نرخ ابتلا و بستری اقلیت‌ها بیشتر از سفیدپوستان بوده و حتی نسبت افرادی که شغل خود را از دست داده‌اند نیز بیش از سفیدپوستان بوده است.

اَبَر میلیونر‌ها و کرونا
اَبَر میلیونر‌ها یعنی افرادی که ثروت خالص آن‌ها از ۳۰ میلیون دلار بیشتر است نیز تحت تأثیر پیامد‌های کرونا قرار گرفته‌اند. در ابتدای سال جاری میلادی، در صدر هرم ثروت ۱۷۵ هزار و ۶۹۰ نفر با ثروت خالص حداقل ۵۰ میلیون دلاری قرار داشتند.

هرم ثروت در سال ۲۰۱۹

تعداد اَبَر میلیونر‌ها در سال ۲۰۱۹ به ۵۱.۹ میلیون نفر در سطح جهان رسید، اما در طول نیمه اول سال ۲۰۲۰ اندکی تغییر کرد. در واقع جمعیت این گروه در سال گذشته میلادی ۱۱ درصد افزایش یافته بود، اما ۱۲۰ نفر به دلیل آثار ناشی از کرونا در نیمه اول سال جاری میلادی از باشگاه اَبَر میلیونر‌ها خارج شدند.