مار «دوبوآ»؛ جانوری سمّی در عمق 80 متری اقیانوس
دوبوآ یکی از سمی‌ترین مارهای دنیا است که اغلب عمرشان را در اقیانوس می‌گذرانند. آنها در عمق ۸۰ متری در صخره‌های مرجانی و شن و ماسه زندگی می‌کنند که می‌تواند برای آنها پناهگاه و محل شکار طعمه باشد. این مار از ماهی‌ها و مارماهی‌ها و همچنین بی‌مهرگان کوچکی که کف اقیانوس زندگی می‌کنند تغذیه میکند.
فرادید| استرالیا مجموعه کاملی از کشنده‌ترین حیوانات سمی را در تمام دنیا در خود جای داده است که یکی از آنها یک مار دریایی به نام دوبوآ است.
به گزارش فرادید، دوبوآ یکی از سمی‌ترین مارهای دنیا است که اغلب عمرشان را در اقیانوس می‌گذرانند. آنها در عمق ۸۰ متری در صخره‌های مرجانی و شن و ماسه زندگی می‌کنند که می‌تواند برای آنها پناهگاه و محل شکار طعمه باشد. این مار از ماهی‌ها و مارماهی‌ها و همچنین بی‌مهرگان کوچکی که کف اقیانوس زندگی می‌کنند تغذیه میکند.
به طور کلی، مار دریایی دوبوآ طبیعت غیرتهاجمی دارد، اما در صورت تحریک شدن حمله میکند. در مواجهه با این مارها به جای ترس از آنها، باید به آنها به عنوان مارهای دریایی بسیار سازگار و واقعی احترام بگذارید که جایگاهشان را در اکوسیستم‌های صخره‌ای شمال استرالیا به دست آورده‌اند.
1. آنها برای زندگی در اقیانوس مجهز هستند
بسیاری از گونه‌های مار شناگران قوی هستند و در آب بسیار راحت هستند، اما یک مار آبزی واقعی سازگاری‌های خاصی با محیط خود دارد. نخست اینکه، انتهای دم به دلایل واضح صاف و پارو مانند است. سوراخ‌های بینی معمولاً روی سطح بالا و پشت سر قرار دارند و می‌توان آنها را از داخل بسته نگه داشت.
اگر اکسیژن کافی در آب وجود داشته باشد، آنها حتی می‌توانند از طریق پوست نفس بکشند و می‌توانند نمک را دفع و تف کنند، همانطور که بسیاری از مهره‌داران دریایی نیاز به انجام این کار دارند تا از تجمع آن در بدنشان تا سطوح خطرناک در اثر غذاهایی که می‌خورند، جلوگیری کنند.
یکی دیگر از راه‌های تشخیص مار دریایی است اینست که بینی‌اش را با انگشتان خود بپوشانید و ببینید آیا می‌ترسد یا نه. این مار می‌تواند تا دو ساعت نفس خود را نگه دارد، بنابراین زیاد نگران نمی‌شود اگر بینی‌اش را بگیرید، هرچند توصیه می‌کنیم این کار را نکنید، چون خطرات خودش را دارد!
2. آنها کاملاً سمی هستند
این مار سمی‌ترین زهر را بین مارهای دریایی ثبت‌شده دارد. محققان به پشتوانه کمک‌های مالی مختلف برای آزمایشگاه‌های مملو از خرگوش و موش برای تزریق زهر به آنها به این نتیجه رسیدند.
آنها با کاهش دوز تا زمانی که فقط نیمی از حیوانات آزمایشگاهی خود را بکشند، می‌توانند معیاری از کشندگی به نام LD50 را شناسایی کنند، مقدار سمی که برای ۵۰ درصد احتمال مرگ لازم است.
این آزمایش‌ها ما را به درک چگونگی عملکرد سم‌ها و به‌ویژه نحوه عملکرد آنها در انواع مختلف حیوانات سوق می‌دهد. خرگوش‌ها دو برابر موش‌ها نسبت به سم این مار حساس هستند. شاید تعجب‌آور نباشد که ماهی‌ها و قورباغه‌ها، حساس‌ترین هستند. موش‌ها معمولاً از نظر LD50 نزدیک‌ترین همبستگی را با انسان دارند و در موش‌ها مشخص شد سم این مار دارای کشندگی ۰.۰۴۴ میلی‌گرم/کیلوگرم است، معادل حدود ۳.۳ میلی‌گرم در یک انسان ۷۵ کیلوگرمی.
3. کشندگی آنها در قیاس با سمی بودنشان
عوامل زیادی در کشنده بودن سم حیوان نقش دارند. LD50 مزایا و معایب خودش را دارد، اما اگر کیسه‌های سم آن فقط ۱ میلی‌گرم زهر در یک زمان داشته باشند چه؟ یا اگر دندان‌هایش برای سوراخ کردن پوست خیلی کوچک باشند چه؟ برخی از مارها «نیش خشک» (نیش بدون زهر) می‌زنند تا تهدیدی را بدون هدر دادن سم ارزشمندی که برای کشتن غذا به آن نیاز دارند، بترسانند.
عنصر دسترسی را هم باید در نظر گرفت. اگر ماری تمام مدت در آب شنا کند، پا گذاشتن تصادفی روی آن یک احتمال ضعیف است چون مردم زمان زیادی را در اقیانوس سپری نمی‌کنند. دسترسی به پادزهر به طور چشمگیری احتمال مرگ یک فرد بر اثر گازگرفتگی را تغییر می‌دهد. در نهایت، نگرش خود حیوان هم دخیل است. بعضی از مارها نمی‌خواهند شما را نیش بزنند.
4. به نظر نمی‌رسد هنوز کسی را کشته باشند
این مار با وجود اینکه سمی‌ترین مار دریایی و دومین مار سمی است، ترکیب بسیاری از این عوامل با هم سبب می‌شود اساساً در بیشتر موارد بی‌ضرر باشد. در استرالیا، تنها یک مورد مرگ و میر ناشی از نیش مار دریایی (مشخص‌نشده) از دهه ۳۰ وجود داشته و احتمالاً تعداد انگشت‌شماری از آنها تا به حال گزارش شده است.
در حالی که مار دریایی دوبوآ به طور بالقوه می‌تواند برای کشتن یک فرد به ویژه کوچک و بدشانس سم کافی تزریق کند، هیچ گزارشی وجود ندارد که نشان دهد این اتفاق در واقعیت افتاده است و نیش مارهای دریایی به طور کلی زمانی اتفاق می‌افتد که تور ماهیگیران برای این مارها مزاحمت ایجاد کند و دور آنها بپیچد.
دندان نیش دوبوآ کمتر از ۲ میلی‌متر طول دارد و میزان زهر آن معمولاً ۰.۴۳ میلی‌گرم است که برای بیشتر مردم بسیار کمتر از LD50 است (مثلاً تایپان، سمی‌ترین مار، می‌تواند بیش از ۱۰۰ میلی‌گرم را در یک گزش متوسط تا حداکثر ۴۰۰ میلی‌گرم تولید کند، با این حال، هیچ گونه گزارش نیش کشنده‌ای از این گونه تأیید نشده است).
5. مارماهی‌خوار هستند
این مار برای انسان خطرناک تلقی نمی‌شود، اما در مورد مارماهی‌ها اینطور نیست. این مار ماهی‌خوار است و یکی از غذاهای مورد علاقه او، مارماهی بزرگ مورِی است. مورِی‌ها به طور کلی در برابر بسیاری از اثرات مخربی ماهیگیری روی صخره‌ها مصون هستند و به همین دلیل در زیستگاه مار دوبوآ فراوان هستند. با این حال، آنها مطیع نیستند و آرواره‌های قوی و کشدار و بدن عضلانی دارند. همچنین برای ماری به این اندازه، طعمه بسیار بزرگی هستند و به همین دلیل دوبوآ تکامل یافته و از سم عصبی قدرتمندی برخوردار شده است.
6. زنده‌زا هستند
آخرین چیزی که ارزش تکرار دارد، اینست که اینها مارهای دریایی واقعی هستند، به این معنا که زندگی در دریا را کاملا پذیرفته‌اند و هرگز به خودشان زحمت نمی‌دهند که به خشکی بیایند. در حالی که اجداد این مار در خشکی می‌زیستند، این گونه اشتراکات کمی با پسرعموهای زمینی خود دارد و در واقع فقط در نیاز به تنفس هوایی با آنها اشتراک دارد.
به این ترتیب، آنها می‌توانند بیشتر عمرشان را تا عمق ۸۰ متری روی صخره زندگی کنند و تمام سیستم‌های آنها باید زیر دریا کار کنند. آنها به قدری در اقیانوس راحت هستند که اغلب با جلبک‌ها و کرم‌های چندشاخه پوشیده شده‌اند.
از آنجا که تخم‌ها ممکن است گرمای لازم برای جوجه شدن در آب را دریافت نکنند، مارهای دریایی طوری تکامل یافته‌اند که زنده‌زایی کنند. دوبوآ حدود ۴ تا ۵ نسخه کوچک از خودش را به دنیا می‌آورد.
مترجم: زهرا ذوالقدر
