قدرتمندترین «ملکه‌ها» در دنیای حیوانات؛ از مورچه تا نهنگ قاتل

فرادید| همه ما شنیده‌ایم که شیر پادشاه جانوران است، اما به نظر می‌رسد این عنوان را در اصل باید به ملکۀ شیرها یا همان شیرهای ماده داد. کفتارهای خالدار ماده نیز از خشن‌ترین ملکه‌های طبیعت هستند. آن‌ها نه تنها بزرگ‌تر و اغلب تهاجمی‌تر از همتایان نر خود هستند، بلکه قبیله‌ای از شش تا ۹۰ عضو را رهبری می‌کنند و بیشتر از هر شکارچی آفریقایی دیگری از بچه‌های خود مراقبت می‌کنند. 

به گزارش فرادید، اما آن‌ها تنها ملکه‌های نیرومند طبیعت نیستند. قلمروی حیوانات پر از جوامع تحت رهبری زنان است. از یکی از بزرگترین حیوانات خشکی گرفته تا یکی از قدرتمندترین حیوانات دریاها و حتی برخی از کوچکترین حشرات جهان، گونه‌های متعددی به لطف رهبران قدرمند ماده زنده می‌مانند و رشد می‌کنند. این رهبران ماده مهارت‌های بقا را آموزش می‌دهند، درگیری‌ها را برطرف می‌کنند و حتی بدنشان را به نفع گروه قربانی می‌کنند. 

فیل‌های بیشه‌ی آفریقایی

میان فیل‌های بیشه‌ی آفریقایی، مسن‌ترین و بزرگ‌ترین ماده‌ها، مانند کوهی از خرد و دانایی هستند. بسیاری از فیل‌ها تمام عمرشان را کنار مادر و مادربزرگ خود می‌گذرانند. اما این مادرسالاران خودکامه نیستند و به نظر می‌رسد در هدایت گروه به خواسته‌های سایر اعضا توجه می‌کنند.

ماده‌های جوان این مهارت‌های رهبری را با نگهداری از بچه‌فیل‌ها، واکنش به گریه‌های نوزادان و کمک به نوزادان تازه متولدشده برای یادگیری ایستادن، راه رفتن و شنا می‌آموزند.

مورچه‌های برگ‌بر

کلنی مورچه‌های برگ‌بر از هشت میلیون مورچه تشکیل شده که همه آن‌ها به یک ملکه گزارش می‌دهند. ملکه بر کارگران خود در اتاق‌های پیچیده و زیرزمینی به عرض ۱۵ متر و عمق ۴.۸ متر حکومت می‌کند. 

یک مورچه ملکه‌ی برگ‌بر می‌تواند تا ۲۰ سال عمر کند و در طول عمر خود ۲۰۰ میلیون فرزند تولید کند و بقیه کلنی را موظف به مراقبت و تربیت آن‌ها کند. 

کلنی‌های مورچه‌های برگ‌بر توسط یک ملکه اداره می‌شوند، مانند ملکه‌ای که در تصویر بالا روی یک برگ نشسته است. او به کلنی دستور نمی‌دهد اما بین آن‌ها تنها کسی است که تولیدمثل می‌کند.

بونوبوها

جوامع میمون‌های بونوبو نیز توسط ماده‌ها رهبری می‌شوند. ماده‌ها دوستی‌های قوی برقرار می‌کنند و عمدتاً صلح‌جو هستند. آن‌ها بیشتر وقت‌شان را صرف نظافت، غذا خوردن و معاشرت می‌کنند. 

با این حال، وقتی یک نر یک ماده را اذیت می‌کند و جامعه هماهنگ آن‌ها را تهدید می‌کند، گروهی از ماده‌ها ممکن است با هم متحد شوند و به مجرم حمله کنند. 

یکی از بازی‌های مورد علاقه والدین بونوبو با بچه‌هایشان این است که آن‌ها را روی پاها و دست‌هایشان متعادل کنند و گاهی آن‌ها را قلقلک بدهند.

نهنگ‌های قاتل

در گله‌ی نهنگ‌های قاتل یا اورکاها، مادربزرگ بیشتر از همه می‌داند. حضور او ضامن بقای بچه اورکاها است. مرگ یک مادربزرگ تأثیر بزرگی بر کل خانواده او می‌گذارد. در واقع، تحقیقات نشان داده که تا دو سال پس از مرگ مادربزرگ اورکاها، خطر مرگ اورکاهای جوان به اندازه چشمگیری افزایش می‌یابد. 

مادربزرگ تا سال‌ها پس از دوران تولیدمثل خود زنده می‌ماند و به این ترتیب یکی از معدود گونه‌هایی است که یائسه می‌شود. اگرچه تولیدمثل اورکاهای ماده در حدود ۴۰ سالگی متوقف می‌شود، اما آن‌ها می‌توانند تا ۹۰ سال زندگی کنند، در حالی که همتایان نر آن‌ها فقط حدود ۵۰ سال زندگی می‌کنند. 

دانشمندان در حال یادگیری بیشتر درباره نقش حیاتی اورکاهای ماده به ویژه مادربزرگ‌ها در ایمن نگه داشتن اورکاهای جوان هستند.

مترجم: زهرا ذوالقدر