بازگشت به برجام نزدیک است؟
گرچه برخی از تحلیلگران سیاسی به بازگشت آمریکا و احیای دوباره برنامه جامع اقدام مشترک خوش بین نیستند، اما موضع گیری‌های و رایزنی‌های پیدا و پنهان روز‌های اخیر نشان می‌دهد که قدم‌هایی برای بازگشت طرفین به برجام برداشته شده است. در این میان آمریکا در اولین گام با ارسال نام‌های به شورای امنیت، درخواست فعال سازی مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را پس گرفت.
کد خبر :
۹۰۸۴۷
بازدید :
۴۹۶۵
فرادید | بررسی موضع گیری‌های اخیر طرفین برنامه جامع اقدام مشترک و رایزنی‌های پیدا و پنهان میان اعضای ۱+۵ نشان می‌دهد که بازگشت آمریکا به برجام و لغو تحریم‌های ایرانی وارد مرحله جدیدی شده است. هرچند این مسیر ممکن است به سادگی و زودهنگام تحقق نیابد، اما ناظران می‌گویند که گام‌هایی محکمی برای زنده شدن برجام برداشته شده است.
البته عراقچی معاون وزارت امورخارجه برای کاهش حساسیت‌های جهانی به تازگی گفته است که «توقف قرارداد الحاقی به معنای خروج از برجام نیست؛ بازرس‌ها از ایران اخراج نمیشوند بلکه دامنه بازدید‌های آن‌ها ٣٠-٢٠ درصد کاهش می‌یابد.»
با این وجود دولت جو بایدن همچنان می‌گوید که ایران باید تعهدات مقرر در برجام بازگردد تا در مقابل ایالات متحده به برنامه جامع اقدام مشترک برگردد، اما ایران معتقد است که آمریکایی‌ها برخلاف تعهدنامه از برجام خارج شده اند و باید مورد راستی آزمایی قرار گیرند.
ایران می‌گوید دولت جدید آمریکا باید برای ایجاد اعتماد طرفین باید تمامی تحریم‌های اعمال شده در زمان دولت دونالد ترامپ را لغو کند.
چنانچه رهبری انقلاب در این باره روز‌های اخیر گفته بودند که «حرف‌هایی زده می‌شود، وعده‌هایی داده می‌شود. من می‌خواهم امروز فقط همین یک کلمه را بگویم؛ بگویم ما حرف و وعدهی خوب خیلی شنیده ایم که در عمل، آن حرف‌ها و وعده‌ها نقض شده و ضدّش عمل شده. حرف فایده ندارد، وعده فایده ندارد؛ این دفعه فقط عمل، عمل؛ عمل از طرف مقابل را ببینیم، ما هم عمل خواهیم کرد. با حرف و وعده و اینکه "ما این کار را خواهیم کرد، آن کار را خواهیم کرد" جمهوری اسلامی این دفعه قانع نخواهد بود، مثل گذشته نخواهد بود.»
به گزارش فرادید؛ هرچند دولت براساس مصوبه اخیر مجلس موظف است روز سه شنبه دسترسی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی را در ایران محدود کند، اما سیگنال آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها نشان می‌دهند که هنوز بر سر بازگشت تمامی طرفین به تعداد تعیین شده در برجام اصرار دارند.
البته عراقچی معاون وزارت امورخارجه برای کاهش حساسیت‌های جهانی به تازگی گفته است که «توقف قرارداد الحاقی به معنای خروج از برجام نیست؛ بازرس‌ها از ایران اخراج نمیشوند بلکه دامنه بازدید‌های آن‌ها ٣٠-٢٠ درصد کاهش می‌یابد.»
با این وجود دولت جو بایدن همچنان می‌گوید که ایران باید تعهدات مقرر در برجام بازگردد تا در مقابل ایالات متحده به برنامه جامع اقدام مشترک برگردد، اما ایران معتقد است که آمریکایی‌ها برخلاف تعهدنامه از برجام خارج شده اند و باید مورد راستی آزمایی قرار گیرند.
ایران می‌گوید دولت جدید آمریکا باید برای ایجاد اعتماد طرفین باید تمامی تحریم‌های اعمال شده در زمان دولت دونالد ترامپ را لغو کند.
چنانچه رهبری انقلاب در این باره روز‌های اخیر گفته بودند که «حرف‌هایی زده می‌شود، وعده‌هایی داده می‌شود. من می‌خواهم امروز فقط همین یک کلمه را بگویم؛ بگویم ما حرف و وعدهی خوب خیلی شنیده ایم که در عمل، آن حرف‌ها و وعده‌ها نقض شده و ضدّش عمل شده. حرف فایده ندارد، وعده فایده ندارد؛ این دفعه فقط عمل، عمل؛ عمل از طرف مقابل را ببینیم، ما هم عمل خواهیم کرد. با حرف و وعده و اینکه "ما این کار را خواهیم کرد، آن کار را خواهیم کرد" جمهوری اسلامی این دفعه قانع نخواهد بود، مثل گذشته نخواهد بود.»
سیگنال‌های مثبت برای احیای برجام
گرچه برخی از تحلیلگران سیاسی به بازگشت آمریکا و احیای دوباره برنامه جامع اقدام مشترک خوش بین نیستند، اما موضع گیری‌های و رایزنی‌های پیدا و پنهان روز‌های اخیر نشان می‌دهد که قدم‌هایی برای بازگشت طرفین به برجام برداشته شده است.
در این میان آمریکا در اولین گام با ارسال نام‌های به شورای امنیت، درخواست فعال سازی مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را پس گرفت.
البته دولت معتقد است که این گام کافی نیست و باید تمامی اقدامات پیشین علیه ایران لغو شود. اما با این وجود گام اول آمریکا سیگنالی مثبت برای احیای دوباره برجام است.
روز‌های گذشته نیز مسئولان سیاست خارجی و بلندپایه آمریکایی از تمایل ایالات متحده برای حل مشکل برجام سخن به میان آوردند. در این رابطه ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، با صدور بیانی‌های اعلام کرد که ایالات متحده حاضر است که دعوت مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای شرکت در جلسه گروه ۱+۵ با ایران برای یافتن یک راه حل دیپلماتیک را بپذیرد.
پیش از او، وزرای امور خارجه سه کشور اروپایی عضو برجام و آمریکا نیز با صدور بیانی‌های مشترک بر اراده خود برای تقویت برجام تاکید کردند، اما در عین حال هشدار دادند که توقف اقدامات داوطلبانه تحت برجام «فرصت برای دیپلماسی مجدد» را به محاق میبرد.
در این میان، جو بایدن نیز به تازگی اعلام کرده که آماده بازگشت به مذاکرات با ایران در چارچوب ۱+۵ است.
از طرفی نشریه بریتانیایی ساندی تایمز نیز امروز یکشنبه در گزارشی به نقل از یک مقام امنیتی آمریکایی مدعی شد که جو بایدن، رئیس جمهور جدید آمریکا به دنبال آن است که تحریم‌های وضع شده علیه ایران را با هدف حفظ توافق هست‌های ۲۰۱۵ کاهش دهد و این توافق را به مسیر خود بازگرداند.
در این میان آمریکا در اولین گام با ارسال نام‌های به شورای امنیت، درخواست فعال سازی مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را پس گرفت.
البته دولت معتقد است که این گام کافی نیست و باید تمامی اقدامات پیشین علیه ایران لغو شود. اما با این وجود گام اول آمریکا سیگنالی مثبت برای احیای دوباره برجام است.
روز‌های گذشته نیز مسئولان سیاست خارجی و بلندپایه آمریکایی از تمایل ایالات متحده برای حل مشکل برجام سخن به میان آوردند. در این رابطه ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، با صدور بیانی‌های اعلام کرد که ایالات متحده حاضر است که دعوت مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای شرکت در جلسه گروه ۱+۵ با ایران برای یافتن یک راه حل دیپلماتیک را بپذیرد.
پیش از او، وزرای امور خارجه سه کشور اروپایی عضو برجام و آمریکا نیز با صدور بیانی‌های مشترک بر اراده خود برای تقویت برجام تاکید کردند، اما در عین حال هشدار دادند که توقف اقدامات داوطلبانه تحت برجام «فرصت برای دیپلماسی مجدد» را به محاق میبرد.
در این میان، جو بایدن نیز به تازگی اعلام کرده که آماده بازگشت به مذاکرات با ایران در چارچوب ۱+۵ است.
از طرفی نشریه بریتانیایی ساندی تایمز نیز امروز یکشنبه در گزارشی به نقل از یک مقام امنیتی آمریکایی مدعی شد که جو بایدن، رئیس جمهور جدید آمریکا به دنبال آن است که تحریم‌های وضع شده علیه ایران را با هدف حفظ توافق هست‌های ۲۰۱۵ کاهش دهد و این توافق را به مسیر خود بازگرداند.
راه بازگشت به برجام؛ دور یا نزدیک؟
با وجود سیگنال‌های اخیر درباره بازگشت آمریکا به برجام، اما برخی ناظران معتقدند که ایران و آمریکا در بهترین شرایط برای بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک نیازمند توافق مقدماتی خواهند بود تا به صورت مرحله‌ای دو طرف به تعهدات برجامی بازگشته و راستی‌آزمایی‌ها را انجام دهند.
با این وجود تحلیلگران سیاسی می‌گویند به نظر می‌رسد ایران و آمریکا در یک بن‌بست قرار گرفته‌اند؛ به عبارت دیگر، هر دو طرف منتظرند تا طرف دیگر گامی در جهت پیروی از برجام و بازگشت به توافق بردارد.
پاول پاوست، استاد علوم سیاسی دانشگاه شیکاگو در این رابطه گفته است که «مشخص نیست چه کسی گام اول را برمی‌دارد، اما با توجه به بی‌اعتمادی پیش آمده برای ایران، به نظر می‌رسد این ایالات متحده است که باید نخست بخشی از تحریم‌ها را بردارد و سپس دو طرف بصورت تدریجی به برجام و تعهدات خود بازگردند تا در نهایت به وضعیت سال ۲۰۱۵ برگردند.»
این دسته از کارشناسان سیاسی اعتقاد دارند که احیای برجام در میان مدت به نتیجه می‌رسد.
اما دسته دیگری از ناظران می‌گویند که بازگشت به برجام در بلند مدت و در زمانی طولانی اتفاق می‌افتد. رحمان قهرمان‌پور کارشناس مسائل آمریکا معتقد است که بازگشت آمریکا به برجام به این راحتی‌ها نخواهد بود.
او می‌گوید: «بسیاری از رسانه‌ها و افرادی که در مورد برجام اظهارنظر می‌کنند به این نکته توجه ندارند که بازگشت آمریکا به برجام بدون راستی آزمایی به زعم خودشان امکان ندارد و این موضوعی است که اهمیت بسزایی دارد، این در حالیست که این کار قضیه را بسیار زمان‌بر و پیچیده خواهد کرد و بر همین اساس مذاکرات به این سادگی‌ها پیش نخواهد رفت.»
با این وجود روز‌های آینده برای برجام سرنوشت ساز خواهد بود. با این حال باید نشست و دید که طرفین برجام برای احیای این برنامه چه اقداماتی را در پیش خواهند گرفت.
با این وجود تحلیلگران سیاسی می‌گویند به نظر می‌رسد ایران و آمریکا در یک بن‌بست قرار گرفته‌اند؛ به عبارت دیگر، هر دو طرف منتظرند تا طرف دیگر گامی در جهت پیروی از برجام و بازگشت به توافق بردارد.
پاول پاوست، استاد علوم سیاسی دانشگاه شیکاگو در این رابطه گفته است که «مشخص نیست چه کسی گام اول را برمی‌دارد، اما با توجه به بی‌اعتمادی پیش آمده برای ایران، به نظر می‌رسد این ایالات متحده است که باید نخست بخشی از تحریم‌ها را بردارد و سپس دو طرف بصورت تدریجی به برجام و تعهدات خود بازگردند تا در نهایت به وضعیت سال ۲۰۱۵ برگردند.»
این دسته از کارشناسان سیاسی اعتقاد دارند که احیای برجام در میان مدت به نتیجه می‌رسد.
اما دسته دیگری از ناظران می‌گویند که بازگشت به برجام در بلند مدت و در زمانی طولانی اتفاق می‌افتد. رحمان قهرمان‌پور کارشناس مسائل آمریکا معتقد است که بازگشت آمریکا به برجام به این راحتی‌ها نخواهد بود.
او می‌گوید: «بسیاری از رسانه‌ها و افرادی که در مورد برجام اظهارنظر می‌کنند به این نکته توجه ندارند که بازگشت آمریکا به برجام بدون راستی آزمایی به زعم خودشان امکان ندارد و این موضوعی است که اهمیت بسزایی دارد، این در حالیست که این کار قضیه را بسیار زمان‌بر و پیچیده خواهد کرد و بر همین اساس مذاکرات به این سادگی‌ها پیش نخواهد رفت.»
با این وجود روز‌های آینده برای برجام سرنوشت ساز خواهد بود. با این حال باید نشست و دید که طرفین برجام برای احیای این برنامه چه اقداماتی را در پیش خواهند گرفت.
۰
