شیطان مرموز انیمۀ «شیطان کش» کیست؟
نوراریهیون از منشا مبهم تا جایگاهش به عنوان نمادی از اقتدار و قدرت، مظهر شیفتگی ابدی ما به ماوراءطبیعی است.
فرادید| «شیطان‌کش: کیمتسو نو یائیبا»، یک مجموعه مانگای ژاپنی است که نخستین بار سال ۲۰۱۶ منتشر شد و به سرعت به یکی از موفق‌ترین فرنچایزهای رسانه‌ای تا به امروز تبدیل شده است.
به گزارش فرادید، داستان این مجموعه درباره نوجوانی به نام تانجیرو کامادو است که پس از کشته شدن خانواده‌اش به یک شیطان‌کش تبدیل می‌شود و خواهر کوچک‌ترش نزوکو به شیطان تبدیل می‌شود.
در طول سریال، تانجیرو و همراهانش با انواع هیولاها مواجه می‌شوند که بسیاری از آن‌ها شبیه شیاطین یا oni از فولکلورهای ژاپنی هستند. در کانون همه آن‌ها، پادشاه شیطان مرموزی به نام موزان کیبوتسوجی است که مظهری از قدرت، نفوذ، فریب و توانایی‌های تغییر شکل نوراریهیون، یوکای افسانه‌ای (موجود فراطبیعی) است.
جان پاوِل کِهلِن، استاد ادبیات آسیایی دانشگاه سوکا آمریکا، می‌گوید: «یوکای معمولاً منطقه‌ای معنوی جایی بین کامی (خدایان یا ارواح شینتو) و اونی (oni) را اشغال می‌کند. آن‌ها نه در بهشت و نه در جهنم، بلکه در دنیای انسانی زندگی می‌کنند، چون تا حدی تعلقات دنیوی دارند، خواه خشم، وسواس عاشقانه، ولع یا میل به فریب آدمها.»
با اینکه منشا نوراریهیون مبهم است، مانگا و انیمه را در قرن بیست و یکم تحت تاثیر قرار داده است. این شبه‌دیو که در نمایش‌هایی مانند «جی‌جی‌جی نو کیتارو»، «نورا: ظهور قبیله یوکای» و «خونسردی هوزوکی» به نمایش درآمد، نقشی اساسی در رمان‌های گرافیکی مانند «نوه‌ی نوراریهیون» و «کتابفروشی جن‌زده: دروازه‌ای به جهان موازی» نیز ایفا کرد.
چگونه این موجود باستانی از شخصیت‌ها و مضامین الهام‌بخش گرفته تا شکل‌دهی به زیبایی‌شناسی بصری و بافت فرهنگی، همچنان مخاطبان را مجذوب خود می‌کند؟
منشأ نامشخص
تصویر نوراریهیون که معمولاً به شکل یک فرد مسن با سر برجسته و گرد به تصویر کشیده می‌شود، نخستین بار در دوره اِدو ژاپن در «هیاکای زوکان» اثر ساواکی سوشی و «تصویر رژه‌ی شبانه صد دیو» اثر توریاما سکیئن ظاهر شد.
به گفته مایکل دیلن فاستر، استاد زبان‌ها و فرهنگ‌های آسیای شرقی، نوراریهیون معمولاً در فرهنگ عامه به شکل یک یوکای بی‌خطر به تصویر کشیده می‌شود که مخفیانه وارد خانه‌ها می‌شود تا از چای یا سایر امکانات رفاهی در غیاب ساکنان خانه، لذت ببرد.
اما به مرور زمان، این شخصیت به حیله‌گری و فریبکاری شهرت یافت و از مهارت‌های تغییر شکل و دستکاری که داشت برای کلک زدن به انسان‌ها یا سایر یوکای‌ها استفاده کرد. زَک دیویسون، نویسنده و محقق فولکلور ژاپنی، می‌گوید این تغییر شخصیت می‌تواند از داستان کوشوکو هایدوکوسن درباره مردی که عاشق یک روسپی می‌شود، نشات گرفته باشد. در داستان، نوراریهیون به شکل موجودی بی‌چهره از نوع گربه‌ماهی که روح فریب است، معرفی می‌شود.
این روایت موجب ایجاد نظریه‌هایی شد که ارتباط با موجودات دریایی کروی افسانه‌ای در دریای داخلی ستو در استان اوکایاما را مطرح می‌کنند. فاستر می‌گوید این اشکال گرد، تقریباً به اندازه سر انسان، ماهیگیران را دست انداخته و از آن‌ها می‌گریزند و قبل از اینکه به طرز تمسخرآمیزی دوباره ظاهر شوند، از دسترس دور می‌شوند و این می‌تواند نشانه‌ی ماهیت مرموز نوراریهیون باشد.
تصویر میزوکی شیگرو از نوراریهیون در انیمه «جی‌جی‌جی نو کیتارو» نقش مهمی در خلق یوکایی که در فرهنگ پاپ مدرن می‌بینیم ایفا کرد. در نمایش، نوراریهیون فرمانده عالی تمام موجودات ماوراءطبیعی و رهبر رژه شب یوکای است.
به گفته فاستر، فوجیساوا موریهیکویِ فولکلورشناس، تصویری از نوراریهیون را در کتاب خود با عنوان «یوکای نو اویاداما» برچسب‌گذاری کرده که می‌تواند به عنوان «رهبر یوکای» یا «رئیس یوکای» ترجمه شود.
فاستر می‌گوید شیوه‌ای مطرح بودن نوراریهیون در عصر مدرن شاید به دلیل ماهیت منحصربه‌فرد یوکای باشد.
«شاید این نامعلومی فولکلوری نوراریهیون باشد (این واقعیت که او شخصیت جالبی به نظر میرسد اما هیچ ویژگی واضحی ندارد) که به او امکان تبدیل شدن به یک نوع شخصیت قابل‌تغییر را داده که می‌تواند به روش‌های مختلف در مطالب فرهنگی رایج توسعه یابد.»
مترجم: زهرا ذوالقدر
