(تصاویر) 10 فیلم اقتباسی دیزنی که بر اساس کتاب‌های داستانی ساخته شدند

همه می‌دانیم که بسیاری از فیلم‌های اقتباسی دیزنی بر اساس قصه‌های پریان، افسانه‌ها و دیگر داستان‌های کودکانه ساخته شده‌اند. با این حال فیلم‌‌ها و انیمیشن‌های زیادی هم می‌توان مثال زد که همه دوستشان دارند و فرنچایزهای موفقی هم از آن‌ها شکل گرفته‌اند اما ریشه و منبع الهامشان را کسی نمی‌شناسد. در حالی که دیزنی عمدتا درک عمومی از شخصیت‌ها و داستان‌های کلاسیک را در آثارش تقویت کرده است، پرداختن به منابع اقتباس آثاری که شاید کم‌تر به آن‌ها پرداخته شده باشد لطف خودش را دارد.

دیزنی در مجموعه‌ای از فیلم‌های انیمیشن و لایو اکشن خود تعدادی از آثاری که از پیش برای مخاطبان سرگرم‌کننده بودند را به کار گرفته است. بسیاری از اولین فیلم‌های دیزنی، از جمله سفیدبرفی و هفت کوتوله (The Seven Dwarfs)، سیندرلا (Cinderella) و آلیس در سرزمین عجایب (Alice in Wonderland) به‌عنوان بازگویی‌های مهمی از این داستان‌ها شناخته می‌شوند، هرچند که همیشه هم به منبع اقتباسشان وفادار نیستند. با نگاهی به اقتباس‌های آشنا، مشخص می‌شود که روش دیزنی همیشه استفاده از جادو و شگفتی ادبیات کلاسیک بوده است. در ادامه 10 فیلم اقتباسی دیزنی را نام بردیم که بر اساس کتاب‌های داستانی ساخته شدند.

10. کتاب 101 سگ خال‌دار (101 Dalmatians) خوانندگان را وارد ذهن شخصیت‌های اصلی می‌کند

• محصول: 1961
• کارگردان: کلاید جرونیمی، همیلتون لاسک، ولفگانگ رایتمن
• صداپیشه‌ها: بتی لو گرسون، کیت باور، راد تایلر
• امتیاز راتن تومیتوز: 83 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.3 از 10

باور اینکه شخصیتی شیطانی و نمادین مانند کروئلا دویل و رقبای دلیرش، پونگو و پردیتا، مستقیما از ذهن خلاق دیزنی نشات نگرفته‌ باشند دشوار است. در واقع، این شخصیت‌ها و ماجرای پرخطرشان به طرز زیبایی توسط دودی اسمیت در رمانی با عنوان صدویک سگ خال‌دار خلق شده‌اند.

این داستان که در ابتدا سرقت بزرگ سگ‌ها (The Great Dog Robbery) نام داشت و در سال 1956 در مجله وومنز دی منتشر شد، به سرعت محبوبیت پیدا کرد و دیزنی فیلم موفقی بر اساس آن ساخت. رمان و فیلم از یک پیش‌زمینه مشابه پیروی می‌کنند و حتی در دیدگاه نیز موازی هستند. هر دو نشان می‌دهند که سگ‌ها صاحبان خود را مثل حیوانات خانگی می‌بینند. تفاوت‌ها بیشتر در نام‌ و نقش‌ شخصیت‌ها در داستان است تا در خود داستان.

زوجی که در فیلم به‌عنوان آنیتا و راجر می‌شناسیم، در رمان آقا و خانم دیارلی هستند. همسر پنگو هم به‌عنوان میسیز شناخته می‌شود و پردیتا به‌عنوان یک سگ پرستار شیرده که توسط خانم دیارلی برای کمک به تغذیه‌ی 15 توله‌سگ میسیز عمل می‌کند.

البته کروئلا دویل که به طرز افراطی شرور است، به‌عنوان همان زن دیوانه‌ای توصیف می‌شود که زندگی سگ‌های خال‌دار را به هم می‌ریزد و هدفش استفاده از پوست توله‌سگ‌ها برای یک پالتو است. از طریق شیطنت‌های بسیار سرگرم‌کننده، پنگو و میسیز موفق می‌شوند مکان توله‌سگ‌های عزیزشان و همچنین 97 توله‌سگ دیگر را پیدا کنند تا به خانواده‌ی از پیش بزرگشان اضافه کنند. داستان 101 سگ خال‌دار به طور ذاتی کیفیت داستان‌گونه‌ای دارد، به همین دلیل در آخرین جایگاه قرار می‌گیرد.

9. تاک ابدی (Tuck Everlasting) یک رمان رازآلود است که در اواخر قرن نوزدهم اتفاق می‌افتد

• محصول: 2002
• کارگردان: جی راسل
• بازیگران: الکسیز بلدل، بن کینگزلی، سیسی اسپیکس
• امتیاز راتن تومیتوز: 60 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.6 از 10

این فیلم شیرین و جادویی با بازی الکسیس بلدل و جاناتان جکسون تصویری تند و تیز از نوجوانی را با گنجاندن عناصر خیال‌انگیز به تصویر می‌کشد. رمان اصلی که در سال 1975 توسط ناتالی بابی منتشر شده، داستان وینی فاستر، دختری 10 ساله را روایت می‌کند که در کوه‌های آدیرونداک در اواخر دهه 1800 زندگی می‌کند. وینی که شخصیتی کنجکاو دارد و خواهان آزادی از چشمان مراقب خانواده‌اش است، به جنگل‌های نزدیک می‌رود و با جسی تاک ملاقات می‌کند که از چشمه‌ای آب می‌نوشد.

جسی جذب زیبایی وینی شده و به خاطر درخواست عجیب او مبنی بر اینکه از چشمه ننوشد، به زودی متوجه می‌شود که جس و بقیه خانواده‌اش از چشمه‌ای می‌نوشند که همیشه آن‌ها را جوان نگه می‌دارد. در طول رمان، وینی باید با انتخاب‌های دشواری که با دانستن راز خانواده تاک همراه است کنار بیاید و در عین حال ارتباط عمیقی با جس برقرار کند.

فیلم تفاوت‌های چندانی با رمان ندارد، اما فاصله سنی زیاد را بین دو شخصیت اصلی کم می‌کند. انتخاب فیلم برای اینکه وینی به جای 10 ساله، 15 ساله باشد بحثی عمیق‌تر درباره بلوغ را به وجود می‌آورد و تمایل به استقلالی را بررسی می‌کند که در بسیاری از نوجوانان مشترک است آن هم در حالی که هنوز به دوران کودکی خود چنگ می‌زنند.

8. پلی به سوی ترابیتیا (Bridge to Terabithia) از نگاه و تخیل دو کودک به بررسی فقدان پرداخت

• محصول: 2007
• کارگردان: گابور چسوبو
• بازیگران: جاش هاچرسون، آناسوفیا راب، رابرت پاتریک
• امتیاز راتن تومیتوز: 85 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.2 از 10

پلی به سوی ترابیتیا داستانی به شدت دردناک است که بر موضوعاتی چون طبقه اجتماعی، از دست دادن و قدرت تخیل تمرکز دارد. با وجود اینکه این کتاب در سال 1978، یک سال پس از انتشارش، مدال نیوبری را دریافت کرد، در چندین منطقه در دهه‌های 80 و 90 به چالش کشیده و ممنوع شد. به طرز شگفت‌انگیزی، والدین کم‌تر نگران پایان غم‌انگیز داستان بودند و بیشتر از شخصیت‌های رمان که از کلمه‌ی «پروردگار» به‌عنوان یک ناسزا استفاده می‌کردند و همچنین متهم کردن شخصیت‌ها به تشویق به استفاده از جادوگری ناراحت بودند.

نسخه‌ای تلویزیونی از این فیلم در سال 1986 منتشر شد، اما اصلا با فیلم 2007 قابل مقایسه نیست. با بازی جاش هاچرسون و آنا سوفیا راب در سنین بسیار کم، شیمی این دو در نقش جسی غمگین و لزلی پرشور، صفحه نمایش را روشن می‌کند. کتاب به وضوح دیالوگ‌هایش خشن‌تر دارد و عمدتا بر دیدگاه جسی متمرکز است، اما هم کتاب و هم فیلم به پایان دلخراش و بی‌رحمانه‌اش پایبند هستند. اگرچه این موضوع برای رمانی که برای دانش‌آموزان مقطع متوسطه هدف‌گذاری شده شوکه‌کننده است، اما گفت‌وگوی صادقانه درباره‌ی غم و قدردانی از زندگی، موضوعی ضروری است که باید به خوانندگان جوان معرفی شود.

7. پیتر پن (Peter Pan) نمادی است که به زمان خاصی تعلق ندارد

• محصول: 1953
• کارگردان: کلاید جرونیمی، ویلفرد جکسون، همیلتون لاسک
• صداپیشه‌ها: بابی دریسکال، کاترین بومن، هانس کانرید
• امتیاز راتن تومیتوز: 78 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.3 از 10

یکی از شخصیت‌های جاودانه ادبیات کودکان، پیتر پن یا پسری که نمی‌خواست بزرگ شود، نخستین بار توسط نویسنده اسکاتلندی جی ام بری خلق شد. بری که نویسنده و خواننده‌ای مشتاق بود، به جنبه‌های مختلف زندگی‌اش از طریق داستان‌های شگفت‌انگیزش می‌پرداخت. پیتر پن نخستین بار در کتاب پرنده سفید کوچک (The Little White Bird) نوشته‌ی بری ظهور کرد و این شخصیت در سال 1904 در نمایشی که بعدا به رمانی به نام «پیتر و وندی» (Peter and Wendy) در سال 1911 نوشته شد به مرکز توجه رسید. 

با انتشار فیلم اقتباسی دیزنی که در واقع یک انیمیشن رنگارنگ در سال 1953 بود، این شخصیت به سرعت به دل‌های تماشاگران راه پیدا کرد. اگرچه این فیلم برای کودکان هدف‌گذاری شده است، اما بسیاری از بزرگ‌ترها در طبیعت ماجراجویانه بی‌پروای پیتر پن احساس نوستالژی و آرامش می‌کنند و با آرزوی وندی برای حفظ دوران کودکی‌اش ارتباط برقرار می‌کنند.

داستان پیتر پن و دنیای جذاب نِورلند بارها در رسانه‌ها به تصویر کشیده شده است؛ از هوک (Hook) ساخته‌ی استیون اسپیلبرگ تا پن (Pan) ساخته‌ی جو رایت. دیزنی حتی با بازگشت به نِورلند (Return to Never Land) دنباله‌ای بر فیلم اصلی و شش فیلم بلند دیگر که در پیکسی هال، خانه تینکر بل اتفاق می‌افتد این دنیا را بیشتر گسترش داده است.

6. در فیلم اقتباسی دیزنی دام والدین (The Parent Trap) لیندزی لوهان جوان در دو نقش بازی می‌کند

• محصول: 1998
• کارگردان: نانسی مایرز
• بازیگران: لیندزی لوهان، دنیس کواید، ناتاشا ریچاردسون
• امتیاز راتن تومیتوز: 87 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.7 از 10

داستان خواهران غریب (Das doppelte Lottchen) اثر نویسنده آلمانی، اریش کستنر که به‌عنوان لوتی و لیزا (Lottie and Lisa) و تله والدین نیز شناخته می‌شود، الهام‌بخش نه تنها یک بلکه دو فیلم اقتباسی دیزنی بوده است. اگرچه فیلم محصول سال 1961 برای دیزنی بسیار موفق بود و حتی برای دو جایزه اسکار نامزد شد، اما وقتی درباره یک داستان کلاسیک درباره تغییر هویت فکر می‌کنیم نسخه 1998 به یادمان می‌آید.

این فیلم داستان دو دختر دوقلو را روایت می‌کند که به علت طلاق والدینشان از بدو تولد از هم جدا شده‌اند و به‌طور تصادفی در یک اردوگاه تابستانی برای اولین بار با یکدیگر ملاقات می‌کنند. پس از اینکه دختران از تعجب اولیه ناشی از شباهت‌های ظاهری‌شان عبور می‌کنند، قادر به برقراری ارتباط می‌شوند و در کمال تعجب می‌فهمند که در واقع دوقلو هستند.

بقیه فیلم به دنبال تغییر مکان دختران در پایان تابستان است تا والدینشان را که متوجه می‌شوند دختر اشتباهی را به خانه برده‌اند مجبور کنند دوباره یکدیگر را ملاقات کنند. به‌جز شیطنت‌های خنده‌دار، این فیلم احساس واقعی را به نمایش می‌گذارد و استعداد خام لوهان را به تصویر می‌کشد در حالی که به راحتی بین دو نقش جابجا می‌شود.

5. نجات‌دهندگان (The Rescuers) همچنان یک فیلم اقتباسی دیزنی است که به شدت نادیده گرفته شده 

• محصول: 1977
• کارگردان: ولفگانگ رایترمن، جان لانزبری، آرت استیونز
• صداپیشه‌ها: باب نیوهارت، اوا گابور، جرالدین پیج
• امتیاز راتن تومیتوز: 79 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.9 از 10

نجات‌دهندگان با جذب مخاطبان با خلاصه‌ای کوتاه و تا حدی رمزآلود، که اولین بار در سال 1959 منتشر شد، خوانندگان را با انجمن نجات موش‌ها آشنا می‌کند. این موجودات شجاع وظیفه دارند که موش‌های اسیرشده را آزاد کنند، اما دستور آن‌ها زمانی تغییر می‌کند که خبر به گوش می‌رسد که یک شاعر نروژی در زندانی تاریک به نام قلعه سیاه نگهداری می‌شود. فیلم اقتباسی دیزنی که اغلب نادیده گرفته می‌شود و در سال 1977 منتشر شده، به طور قابل توجهی با زیرمتن‌های تاریک رمان متفاوت است، اما هنوز ریشه‌های خود را در مضامین ترسناک و دلهره‌آور حفظ کرده و به‌عنوان یک ورودی جذاب در میانه داستان عمل می‌کند.

به طور قابل‌توجهی، انتخاب این که میس بیانکا و برنارد (که در کتاب و فیلم نقش‌های مشابهی ایفا می‌کنند) دختری یتیم را که توسط یک جستجوگر طلا ربوده شده نجات دهند، تنشی نگران‌کننده‌تر از رمان ایجاد می‌کند. شاید این تعهد بی‌وقفه به روایت یک داستان دلخراش، دلیل عدم محبوبیت و شناخت نجات‌دهندگان در جامعه دیزنی باشد. اگرچه به اندازه برخی دیگر از آثار دیزنی معتبر نیست، اما نجات‌دهندگان به هیچ وجه چیزی از لحاظ کیفیت کم ندارد و باید توسط طرفداران دیزنی یک بار دیگر دیده شود.

4. چین‌خوردگی در زمان (A Wrinkle in Time) از منحصربه‌فرد بودن ابایی نداشت

• محصول: 2018
• کارگردان: ایوا دوورنی
• بازیگران: اپرا وینفری، ریس ویترسپون، میندی کالینگ
• امتیاز راتن تومیتوز: 43 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 4.3 از 10

چین‌خوردگی در زمان یک فیلم اقتباسی دیزنی است که در سینما موفق نبود اما هنوز هم با تصاویری جذاب و بازیگران مشهورش چیزهای زیادی برای ارائه دارد. این کتاب یک شاهکار علمی-تخیلی معتبر در جامعه ادبیات کودکان است و جوایزی چون مدال نیوبری، جایزه کتاب سیکویا و جایزه قفسه لوئیس کارول را کسب کرده است. داستان زندگی ناگهان به هم ریخته مگ موری، دختر 13 ساله‌ای را روایت می‌کند که پدرش ناپدید می‌شود و این قهرمان باهوش به دنیایی سفر می‌کند که تنها در رویاها وجود دارد.

این کتاب به طرز زیبایی عناصر فانتزی، علمی-تخیلی و اسطوره‌شناسی را ترکیب می‌کند، در حالی که فیلم با استفاده از تصاویر چشم‌نواز، یک داستان منحصربه‌فرد را به تصویر می‌کشد. این فیلم اقتباسی دیزنی همچنین به طور عمدی انتخاب می‌کند که از قدرت درخشان خود نه تنها برای جذب بازار، بلکه به‌عنوان یک اثر فکر شده از کتاب برای پرده نقره‌ای استفاده کند. با وجود موجودات بین‌بُعدی، خانم واتس‌ایت، خانم ویش و خانم هو که در کتاب قدرت فراوانی دارند، منطقی است که بازیگران برجسته‌ای چون اپرا وینفری، ریس ویترسپون و میندی کالینگ برای این نقش‌ها انتخاب شوند.

3. دفتر خاطرات شاه‌دخت (The Princess Diaries) یک داستان سرگرم‌کننده درباره ثروتمند شدن یک دختر فقیر را روایت می‌کند

• محصول: 2001
• کارگردان: گری مارشال
• بازیگران: ان هتوی، جولی اندروز، هیتر ماتارازو
• امتیاز راتن تومیتوز: 49 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.4 از 10

حال و هوای خالص اوایل دهه 2000 را از این فیلم می‌توانید احساس کنید در حالی که هنوز کیفیتی اصیل و باوقار دارد. همین را می‌توان درباره کتابی که توسط رمان‌نویس مشهور داستان‌های نوجوانانه، مگ کابات نوشته شده است هم گفت. تماشای میا ترمولوپولیس خجالتی که زندگی‌اش از یک نوجوان عادی به وارث ناگهانی تخت سلطنت جنویا تغییر می‌کند، هم خنده‌دار و هم دلگرم‌کننده است.

شخصیت میا در کتاب به خوبی شکل گرفته بود، اما اجرای زنده ان هتوی به این شخصیت جان تازه‌ای بخشید. ظرافت و آرامش جولی اندروز تضاد ایجاد کرده و اهمیت داستان را نشان می‌دهد و باعث می‌شود تماشاگران بپرسند آیا میا واقعا قادر خواهد بود وظایف سلطنتی‌اش را به درستی بر عهده بگیرد یا نه. علاوه بر عناصر فانتزی‌تر، هم فیلم و هم رمان شامل مجموعه‌ای از کلیشه‌های دلگرم‌کننده در ژانر بلوغ هستند، در حالی که میا با دختران افاده‌ای مدرسه، مشکلات دوستی و دیگر استرس‌های دوران تحصیل دست و پنجه نرم می‌کند.

2. سیاره گنج (Treasure Planet) عناصر علمی-تخیلی را به یک داستان ماجراجویی کلاسیک تزریق می‌کند

• محصول: 2002
• کارگردان: ران کلمنتس، جان ماسکر
• صداپیشه‌ها: جوزف گوردون لویت، برایان مری، اما تامپسون
• امتیاز راتن تومیتوز: 69 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.2 از 10

تبدیل رمان ماجراجویی تاریخی رابرت لویی استیونسون به یک فیلم علمی-تخیلی با تم دزدان دریایی ممکن است در نگاه اول غیرممکن به نظر برسد، اما سیاره گنج نشان می‌دهد که برخی ایده‌های عجیب به خوبی اجرا می‌شوند. این پروژه‌ای جذاب برای ران کلمنتس و جان ماسکر بود که اولین بار در دهه 80 مطرح شد.

سران دیزنی در نهایت اجازه ساخت آن را صادر کردند، اما فیلم در باکس آفیس با تنها کمی بیش از ۱۲ میلیون دلار شکست خورد. این یک معجزه به حساب می‌آید که سیاره گنج حتی ساخته شد و احتمالا تایید آن به خاطر کارگردانی ماسکر و کلمنتس در چندین فیلم موفق دیزنی از جمله پری دریایی کوچولو (The Little Mermaid) و هرکول (Hercules) بود.

سیاره گنج نمونه‌ی خوبی است که نشان می‌دهد کیفیت همیشه با موفقیت مالی اندازه‌گیری نمی‌شود. خلاقیت فیلم، به‌ویژه در اقتباس از عناصر ادبیات آمریکایی، در سرتاسر آن مشهود است. رابطه جیم هاوکینز و لانگ جان سیلور به‌ویژه برای فیلم حیاتی است و یکی از بارزترین انحرافات از رمان را نمایان می‌سازد. به طرز شگفت‌انگیزی، همین رابطه است که فیلم را در طول داستان حفظ می‌کند و امکان توسعه‌ای عمیق‌تر از این شخصیت‌ها را به شیوه‌هایی فراهم می‌آورد که پیش‌تر دیده نشده است.

1. جمعه عجیب (Freaky Friday) به بررسی روابط مادر و دختر با یک چرخش خنده‌دار می‌پردازد

• محصول: 2003
• کارگردان: مارک واترز
• بازیگران: جیمی لی کرتیس، لیندزی لوهان، هارولد گلد
• امتیاز راتن تومیتوز: 88 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.3 از 10

نمونه دیگری از تاثیر لیندزی لوهان بر کمدی‌های جوانان اوایل دهه 2000، فیلم جمعه عجیب است که در آن این بازیگر جوان در کنار ستاره باتجربه، جیمی لی کرتیس قرار می‌گیرد. شیمی غیرقابل انکار این دو در قلب فیلم نهفته است و بدون شک به جذابیت همیشگی آن کمک می‌کند و آن را از دیگر اقتباس‌های رمان 1972 متمایز می‌سازد.

با وجود اینکه فیلم میراثی را در میان بسیاری از نسل‌های هزاره و نسل زد تثبیت کرده است، رمان ماری راجرز اغلب نادیده گرفته می‌شود که این موضوع جایگاه اول آن را در این فهرست توضیح می‌دهد. هر دو داستان به طور مشابهی هم‌راستا هستند و تفاوت‌ها حول سن می‌چرخد، به طوری که آنا (آنا بل در کتاب) در فیلم 15 ساله است در حالی که در کتاب تنها 13 سال دارد. پیام اصلی آموختن قدردانی و درک یکدیگر به‌عنوان مادر و دختر در فیلم به اندازه کتاب مرکزی است و باعث می‌شود هر دو نسخه از این داستان همیشه قابل درک باشند.

منبع: مایکت