حلزون شنی غول‌آسایی که در نزدیک دریای خزر می‌خزد
یک عکس فضانوردی از سال ۲۰۲۲، یک میدان شنی عجیب به شکل حلزون را در قلب دشت قزاق نشان می‌دهد. نشانه‌هایی از پوشش گیاهی میان شن‌ها حاکی از آنست که این تپه‌های شنی در حال تثبیت شدن در جای خود هستند.
فرادید| این عکس فضانوردی جالب، تپه‌های شنی با شکل غیرعادی در قزاقستان را نشان می‌دهد که بسیار شبیه یک حلزون غول‌پیکر هستند که در منظره می‌خزد. این «حلزون» با دسته‌هایی از گیاهان پوشیده شده که نشان می‌دهد شن‌های آن به‌تدریج در جای خود ثابت خواهند شد.
به گزارش فرادید، گستره‌ی تپه‌ها نزدیک ۲۸۰ کیلومتری شمال شرقی دریای خزر در بخش غربی دشت قزاق واقع شده، منطقه‌ای وسیع از مراتع باز که شمال قزاقستان و بخشی از روسیه را پوشش می‌دهد. این میدان بین روستای اُیل در غرب (سمت چپ تصویر) و یک دشت سیلابی بزرگ در شرق (سمت راست تصویر) قرار دارد. مساحت آن نزدیک ۱۹۰ کیلومتر مربع است و در پهن‌ترین قسمت نزدیک ۲۱ کیلومتر عرض دارد.
تپه‌های شنی همواره در فرورفتگی‌ها یا گودی‌های طبیعی زمین شکل می‌گیرند، در مناطقی با بادهای قوی که قادر به انباشتن شن‌ها در این گودی‌ها هستند. در این مورد، این گودی شبیه حلزونی است که ۹۰ متر پایین‌تر از ارتفاع زمین اطراف قرار دارد.
بخش زیادی از شن‌ها در این گودی از دشت سیلابی مجاور و همچنین دشت سیلابی دیگری در جنوب می‌آیند. دشت‌های سیلابی هنگام خشک شدن، مقدار زیادی شن تولید می‌کنند، زیرا رسوبات درشتی که پیشتر به دام افتاده‌اند، در سراسر زمین پراکنده شده و با باد حمل می‌شوند.
پوشش گیاهی که روی تپه‌های شنی رشد می‌کند، به‌تدریج آن‌ها را در جای خود ثابت می‌کند، مشابه این تپه‌ها (در تصویر) در نیجر
خطوط موازی قابل‌مشاهده روی تپه‌ها، همان شیارهای شنی هستند که با باد غالب به سمت شمال شکل گرفته‌اند. با گذشت زمان، موقعیت این شیارها به تدریج در همان جهت تغییر می‌کند.
لکه‌های تیره پراکنده در میدان تپه‌ها گیاهانی هستند که در شیارها ریشه دوانده‌اند. اگر تراکم این پوشش گیاهی به حد کافی برسد، می‌تواند یک شیار را در جای خود ثابت کند و از حرکت آن جلوگیری کند، مشابه برخی تپه‌هایی که در امتداد سواحل مختلف جهان ثابت شده‌اند. بیشتر گیاهان در لبه‌های جنوبی و غربی میدان تپه‌ها متمرکز شده‌اند، شاید به دلیل آبی که از رودخانه اُیل می‌آید و پیرامون آن جریان دارد.
دانشمندان هنوز نمی‌دانند آیا باقی میدان تپه‌ها نیز در آینده به همین شکل با پوشش گیاهی پر خواهد شد یا خیر.
مترجم: زهرا ذوالقدر
