(ویدیو) انتشار با کیفیت ترین تصاویر از سطح سیاره پر رمز و راز مریخ

پارسینه نوشت: مریخ یا بهرام چهارمین سیاره در منظومهٔ خورشیدی است که در یک مدار طولانی‌تر و با سرعتی کمتر از زمین به دور خورشید می‌چرخد. هر یک بار گردش این سیاره به دور خورشید معادل ۶۸۷ شبانه‌روز زمین طول می‌کشد و طول شب و روز آن از زمین کمی طولانی‌تر است.

نام فارسی این سیاره بهرام و نام عربی-یونانی آن مِریخ است. در کتاب‌های قدیمی فارسی آن را فلک شحنهٔ پنجم و سایس رواق پنجم نیز نامیده‌اند.قطر مریخ نزدیک به یک‌دوم قطر زمین و برابر ۶٬۷۹۰ کیلومتر است.

نوری که از خورشید به مریخ می‌رسد نصف نوری است که زمین دریافت می‌کند، اما روز مریخی چهل دقیقه طولانی‌تر از روز زمینی است؛ بنابراین شرایط از نظر نور تقریباً مثل زمستان زمین است و به این خاطر امکان رشد گیاهان در شرایط گلخانه‌ای در مریخ وجود دارد.

روز‌های مریخ ۲۴ ساعت و ۳۷ دقیقه طول می‌کشد. از آن‌جا که محور سیاره مریخ همانند زمین °۲۴ درجه کج است، در این سیاره نیز فصل‌های سال وجود دارند.

اما هر سال مریخی کم و بیش دو برابر سال زمینی یعنی ۶۷۸ روز طول می‌کشد.اتمسفر مریخ سرخ‌رنگ است و از زمین در آسمان شب نیز سرخی آن دیده می‌شود.

کاوش مریخ  مطالعه و بررسی کردن سیارهٔ مریخ با استفاده از فضاپیماست. فرستادن کاوش‌گر از زمین، در اواخر سدهٔ بیستم، افزایش چشمگیری در دانش شناخت سیستم مریخ، و در درجهٔ اول در درک زمین‌شناسی و قابل سکونت بودن بالقوهٔ این سیاره تمرکز داشت.

تا مارس سال ۲۰۱۵، دو مریخ نورد کاوش‌گر بر سطح مریخ به فرستادن داده‌های خود به زمین مشغول بوده‌اند، پنج مدارگرد نقشه‌برداری نیز برگرد این سیاره حضور داشته‌اند و در نتیجهٔ کار این مدارگرد‌ها حجم انبوهی از اطلاعات در مورد مریخ به دست آمده‌است.

هیچ تلاشی تاکنون برای آوردن نمونهٔ خاک مریخ به زمین صورت نگرفته و تلاش یک مأموریت برای بازگشت از ماه مریخ فوبوس (فوبوس-گرانت) با شکست روبرو شده‌است.

مهندسی سفر‌های بین سیاره‌ای بسیار پیچیده‌است و برنامه‌های کاوش‌گری مریخ میزان شکست بالایی را، به ویژه در اوایل این‌گونه تلاش‌ها تجربه کرده‌است.

تقریباً دو سوم از همهٔ فضاپیما‌هایی که به مقصد مریخ فرستاده شدند قبل از تکمیل مأموریت خود شکست خوردند و برخی نیز قبل از آن‌که برنامهٔ مشاهده و کاوش‌گری خود را شروع کنند با شکست روبرو شدند، برخی از مأموریت‌ها هم؛

به موفقیت غیرمنتظره‌ای مانند کاوش‌گری‌های مریخ نورد‌های دوقلو در مریخ، که برای سال‌ها فراتر از مشخصه‌های تعیین شدهٔ خود موفق بودند، رسیدند.

تا ۱۵ مارس سال ۲۰۱۵، دو مریخ نورد آپورچونیتی و کنجکاوی در ماموریت‌های مریخ‌نوردی فرصت اکتشاف و مأموریت آزمایشگاه کنجکاوی علمی مریخ، همراه با پنج مدارگرد نقشه‌برداری از سیاره: مارس آدیسی ۲۰۰۱، مارس اکسپرس، مدارگرد شناسایی مریخ، مأموریت مدارگرد مریخ و ماموریت تکامل مواد فرار و جو مریخ، در مدار و بر سطح سیارهٔ مریخ به کاوش‌گری مشغول بوده‌اند که حجم انبوهی از اطلاعات در مورد مریخ را برای ماموریت‌های بعدی فراهم کرده‌اند.

تاکنون برای هیچ مأموریت بازگشت و انتقال نمونه‌برداری به زمین از مریخ تلاش نشده و یک مأموریت روسی بازگشت از ماه مریخ فوبوس (فوبوس-گرانت) در سال ۲۰۱۱ که برای اولین بار مأموریت بازگشت نمونه از فوبوس را دنبال می‌کرد، در اثر از کار افتادن موشک در مدار زمین سرگردان شد و با شکست مواجه شد.

مریخ‌نورد کنجکاوی (به انگلیسی: Curiosity) خودرو مریخ‌نورد است که هم‌اکنون در گودال گیل نزدیکی خط استوا مریخ، در حال کاوش است.این کاوشگر پیچیده‌ترین کاوشگری بود که سازمان فضایی آمریکا، ناسا، به سیاره سرخ (مریخ) فرستاده بود.

این خودروی شش-چرخه که ۲٫۹ متر طول و ارتفاعی به اندازه قد یک انسان معمولی و ۹۰۰ کیلوگرم وزن دارد، می‌تواند بر روی سطح سیاره حرکت کند که حدود چند ده متر در روز است و از موانعی تا ارتفاع ۷۵ سانتیمتر بالا رود و دارای یک باتری پلوتونیوم است که به آن اجازه می‌دهد تا بیش از ده سال به حرکت ادامه دهد؛ که برای بازدید از همه کفِ دهانه و حتی صعود به قله کوه شارپ در مریخ زمانی کافی است.

مأموریت این کاوشگر یافتن اثر یا آثار حیات در مریخ به وسیلهٔ آنالیز شیمیایی مواد موجود در خاک و سنگ‌های مریخ است.

برنامهٔ این کاوشگر برای حداقل دو سال فعالیت بر روی سطح مریخ طرح ریزی شده است و انتظار می‌رود که در این بازهٔ زمانی ده‌ها نمونه خاکبرداری شده از سطح یا سنگ‌های گودال گیل را آنالیز کند و تا پایان ماموریت اولیه، کاوشگر احتمالاً از مقدار کمی به دامنهٔ کوه شارپ صعود خواهد کرد.

با وجود فرود موفقیت‌آمیز کاوشگر کنجکاوی در اوت ۲۰۱۲ و دستاورد‌های برجستهٔ آن، برنامهٔ اکتشاف مریخ ناسا به دلیل کاهش بودجهٔ ناسا در سال ۲۰۱۰ در وضعیت عدم اطمینانی قرار گرفته بود.

ناسا ناچار شد که از همکاری برنامه‌ریزی شده با آژانس فضایی اروپا که شامل یک مأموریت مریخ‌نورد بود، خارج شود. در تابستان ۲۰۱۲، برنامه‌ای که شامل هر دو سال یکبار مأموریت به مریخ بود به تصویب نرسید، ناسا ناگهان خود را بی هیچ مأموریت تصویب شده‌ای پس از ۲۰۱۳ یافت.

در سال ۲۰۱۱، نظرسنجی دهه‌ای علوم سیاره‌ای، گزارشی از آکادمی‌های ملی علوم، مهندسی و پزشکی با انتشار مجموعه‌ای تأثیرگذار از توصیه‌هایی که به انجمن علوم سیاره ارائه داده بود، بیان کرد که اولویت اصلی برنامهٔ اکتشاف‌های سیاره‌ای ناسا در دههٔ ۲۰۱۳–۲۰۲۲ باید برای شروع یک رفت‌وآمد بازآوری نمونه از مریخ، یک پروژهٔ سه مأموریتی برای جمع‌آوری، پرتاب و بازگشت امن نمونه‌های سطح مریخ به زمین باشد.

در این گزارش آمده‌است که ناسا باید با هدف نگه‌داشتن هزینه‌ها زیر ۲٫۵ میلیارد دلار، در یک مریخ‌نورد نمونه‌برداری سرمایه‌گذاری کند.ناسا، قصد خود را برای راه‌اندازی یک مأموریت جدید مریخ‌نوردی تا سال ۲۰۲۰ در کنفرانس اتحادیه ژئوفیزیک آمریکا در دسامبر ۲۰۱۲، با توجه به موفقیت کاوشگر کنجکاوی و در پاسخ به توصیه‌های نظرسنجی دهه‌ای، اعلام کرد.

هرچند در ابتدا متعهد شدن به توانایی نمونه برداری بلند پروازانه می‌نمود و مأموریت‌های بعدی متعاقب آن نیز در تردید بود، اما تیم تعریف علمی ناسا برای پروژه مریخ ۲۰۲۰ در گزارشی که در ژوئیه ۲۰۱۳ انتشار داد اعلام کرد که مأموریت باید «مجموعه‌ای از یک رشته نمونه جذاب را پیدا و در جای قابل بازگشتی ذخیره کند»

مریخ‌نورد پشتکار یا استقامت (به انگلیسی: Perseverance) که گاهی با نام پرسی هم شناخته می‌شود، یک کاوشگر مریخ‌نورد سیارهٔ مریخ است که آزمایشگاه پیش‌رانش جت برای استفاده در مأموریت مریخ ۲۰۲۰ ناسا آن را ساخته‌است.

این مریخ‌نورد از مرکز فضایی کندی در پایگاه کیپ کاناورال، فلوریدا رهسپار مریخ شد. محل فرود آن دهانهٔ مریخی جیزرو در نظر گرفته شده بود.این مریخ‌نورد که به بزرگی یک اتومبیل سواری است با هفت ابزار علمی برای مطالعهٔ سطح مریخ در دهانهٔ جیزرو مجهز است. تجهیزات مریخ‌نورد پشتکار در مجموع ۲۳ دوربین و دو میکروفون یک دستگاه تهیهٔ اکسیژن با خود دارند.

این مریخ‌نورد همچنین بالگرد مریخی نبوغ؛ که پهباد کوچکی است را به همراه دارد. این پهباد آزمایشی امکان پرواز این‌گونه وسیله را در جو مریخ مشخص خواهد کرد. در صورت موفقیت این بالگرد پیشاهنگ می‌تواند در پیدا کردن مکان‌های مورد نظر برای بررسی مریخ‌نورد استقامت کمک کند.

کار طراحی مریخ‌نورد جدید را همان تیم از مهندسانی که در طراحی مریخ‌نورد کنجکاوی دست داشتند بر عهده گرفتند و با توجه به وضعیت کنونی کنجکاوی آن‌ها توانستند مریخ‌نورد مقاوم‌تری را ارائه دهند.

چرخ‌های کنجکاوی فرسودگی بیشتری را نسبت به آنچه که در سطح زمین پیش‌بینی می‌شود متحمل شده و یکی از چرخ‌ها آسیب دیده‌است. این بار از آلیاژ جدیدی از آلومینیوم با دوام بیشتر، قطر بزرگ‌تر، عرض باریک‌تر و ضخامت بیشتر نسبت به چرخ‌های کنجکاوی در نظر گرفته شده‌است.

علاوه بر این چرخ‌های آلومینیومی با پره‌های منحنی تیتانیوم پوشانده شده‌اند. در نتیجهٔ به‌کارگیری ابزار بزرگ‌تر برای نمونه‌برداری و سامانه جدید ذخیره‌سازی و بهسازی چرخ‌ها استقامت را ۱۷ درصد (از ۸۹۹ کیلوگرم به ۱۰۵۰ کیلوگرم) سنگین‌تر از مدل پیشین خود ساخته‌است. بازوی رباتیک پنج مفصلهٔ این مریخ‌نورد ۲٫۱ متر طول دارد. از این بازو و برجک آن برای تجزیه و تحلیل نمونه‌های زمین‌شناسی از سطح مریخ استفاده خواهد شد.

در ادامه مجموع تصاویر و فیلمهای ارسالی از کاوشگرها و مدارگرد مریخ که با کیفیت بسیار بالا منتشر شده را مشاهده کنید و ببینید آنچه زمانی برای ما رویا بود، امروز به تلاش دانشمندان محقق شد و توانستیم مریخ رابا توجه به ابزارهای مدرن به این صورت تماشا کنیم.