( عکس) نمای درخشان‌ترین ابرنواختر جهان از دریچه نگاه جیمز وب

تلسکوپ فضایی جیمز وب تصاویر خیره‌کننده‌ای از بقایای ستاره‌ای که ۳۶ سال پیش منفجر شد ثبت کرد که ابرنواختر ۱۹۸۷A نام دارد و به عنوان درخشان ترین ابرنواختر جهان شناخته می‌شود.

تصاویر ثبت شده توسط جیمز وب درخشان‌ترین ابرنواختر در ۴۲۰ سال گذشته را نشان می‌دهند که بقایای ستاره‌ی منفجر شده در ۳۶ سال گذشته است. تصاویر مربوطه توسط دوربین مادون قرمز نزدیک این تلسکوپ (NIRCam) به ثبت رسید.

تلسکوپ در واقع بقایای ستاره‌ای در حال گسترش را با وضوح بی‌سابقه ثبت کرد که جزئیات کاملاً جدیدی را در مورد این بقایای ابرنواختر در حال رشد فاش می‌کند و بینش جدیدی از بقایای ابرنواختر را به اخترشناسان ارائه می‌دهد.

این انفجار ستاره‌ای برای اولین بار در سال ۱۹۸۷ شناسایی شد و به عنوان ابرنواختر ۱۹۸۷A شناخته می‌شود.

ابرنواختر ۱۹۸۷A⁩ آخرین ابرنواختری بود که توسط بشر با چشم غیر مسلح رصد شد. یان شلتون، اخترشناسی که در رصدخانه لاس کامپاناس کار می‌کرد، این ابرنواختر را در ابر ماژلانی بزرگ کشف کرد.

این ستاره در فاصله ۱۶۸ هزار سال نوری از زمین در ابر ماژلانی بزرگ قرار دارد و نمایانگر نابودی یک ستاره ابرغول آبی به نام Sanduleak-۶۹ ۲۰۲ است.

پیش از انفجار، تصور می‌شد که جرم آن ستاره حدود ۲۰ برابر جرم خورشید باشد. در واقع این ابرنواختر آنقدر درخشان بود که می‌شد آن را با چشم غیرمسلح در نیمکره جنوبی مشاهده کرد. ستاره‌شناسان از آن زمان به دنبال بقایای در حال انبساط آن هستند.

سه و نیم سال پس از انفجار SN۱۹۸۷A، ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ هابل تصاویر جدیدی از این ابرنواختر را به دست آوردند که حلقه‌ای از گاز در حال تابیدن دور ستاره منفجر شده را نشان می‌دهد.

بعد از اینکه تلسکوپ هابل در سال ۱۹۹۴ تعمیر شد، دوباره SN۱۹۸۷A مورد مشاهده قرار گرفت و این بار در اطراف آن سه حلقه نورانی دیده شد.

این حلقه‌ها اثری از هیدروژن غنی شده اتمسفر بیرونی هستند که حدود ۲۰ هزار سال قبل توسط بادهای ستاره‌ای از ستاره اجدادی خارج شده است. این گاز منتشر شده شبیه یک ساعت شنی به‌نظر می‌رسد.

تلسکوپ فضایی هابل موج شوک در حال انبساط ابرنواختر ۱۹۸۷A را مشاهده کرده بود که در ابتدا با سرعتی در حدود ۷ هزار کیلومتر در ثانیه (۴۳۵۰ مایل در ثانیه) حرکت می‌کرد.

جیمز وب جزئیات جدیدی را در این مورد فاش کرده است که نشان می‌دهد موج ضربه‌ای فراتر از حلقه اصلی گسترش یافته و به حدود ۳۶۰۰ کیلومتر در ثانیه (۲۲۳۶ مایل در ثانیه) شتاب داده است و در عین حال نقاط داغ جدیدی را ایجاد می‌کند که احتمالاً با گذشت زمان به روشنایی آن‌ها تبدیل شوند.

انتشار پراکنده‌تر به شکل یک درخشش عمومی نیز دیده می‌شود، زیرا موج انفجار از ابرنواختر ۱۹۸۷A گاز را در اطراف محل انفجار تحریک می‌کند.

علاوه‌براین، JWST تصویر جدیدی را مشاهده کرد: در داخل حلقه اصلی، جایی که گاز و غبار یک ابر پرتابی حفره‌ای تاریک را تشکیل می‌دهند، دو کمان یا هلال گیج‌کننده وجود دارد. این تصویر در واقع مرکز را نشان می‌دهد که پر از توده‌های گاز و غبار است که در اثر انفجار ابرنواختر به بیرون پرتاب شده است.

تراکم غبار به قدری زیاد است که به نور مادون قرمز نزدیک جیمز وب اجازه نمی‌دهد در آن نفوذ کند و یک حفره تاریک را تشکیل می‌دهد. تیم پیشنهاد می‌کند که این ویژگی‌ها می‌توانند لایه‌های بیرونی گازی را که توسط ابرنواختر منفجر شده‌اند نشان دهند.

چنین ساختارهایی در گذشته نیز توسط تلسکوپ هابل رصد شده‌اند، اما دقت تصویربرداری و وضوح وب نشان دهنده‌ی ویژگی‌های جدیدی در بقایای ابرنواختر ۱۹۸۷A است.

جیمز وب به نظارت بر بقایای ابرنواختر در حال گسترش در حین تکامل و همچنین جستجوی ستاره نوترونی در مرکز انفجار که تاکنون دیده نشده است، ادامه خواهد داد.

منبع: خبرآنلاین