کدام «قارّه» سریع‌تر حرکت می‌کند و به کجا می‌رود؟
تمامی صفحات تکتونیکی زمین مدام در حال حرکت هستند، اما مسیرهای حرکت آن‌ها متفاوت است و برخی از آن‌ها سریع‌تر از بقیه حرکت می‌کنند.
فرادید| «استرالیا» سریع‌ترین قاره‌ی در حال حرکت روی زمین است. این قاره بر روی یک صفحه تکتونیکی قرار گرفته که هر سال حدود ۷ سانتی‌متر حرکت می‌کند؛ این مقدار تقریبا در حد سرعت رشد موها و ناخن‌هایتان است. در مقام مقایسه، سایر زمین‌های قاره‌ای با میانگین سرعت حدود ۱.۵ سانتی‌متر در سال حرکت می‌کنند. بنابراین استرالیا نسبت به دیگر قاره‌ها پیشتاز است و مسیر حرکت آن نیز به سمت شمال است.
به گزارش فرادید، از دید فنی، ما درباره صفحه تکتونیکی هند-استرالیا صحبت می‌کنیم که شامل سرزمین اصلی استرالیا و جزیره تاسمانی، همراه با بخش‌هایی از گینه نو، نیوزیلند و حوضه اقیانوس هند می‌شود. در نهایت (اگر بگوییم چند ده میلیون سال بعد از حالا) ممکن است صفحه هند-استرالیا به کف صفحه اوراسیا در نواحی جنوب‌شرقی آسیا و چین برخورد کند و مجموعه قاره‌ای جدیدی به نام «اُسترآسیا» شکل بگیرد.
این حرکت بی‌سابقه نیست. تا ۲۰۰ میلیون سال پیش، استرالیا به «گوندوانا» متصل بود؛ یک ابرقاره باستانی عظیم که بیشتر نیمکره جنوبی را اشغال می‌کرد. در این وضعیت، صفحات آفریقا، قطب جنوب، هند-استرالیا و آمریکای جنوبی به هم فشرده بودند. در همین حال، «لوراسیا» که بیشتر اروپا، آسیا و آمریکای شمالی امروز را شامل می‌شود، تقریبا به طور کامل در نیمکره شمالی قرار داشت.
نقشه‌ای که صفحات تکتونیکی اصلی زمین را نشان می‌دهد.
مهم است به یاد داشته باشیم قاره‌های زمین همواره در حال تغییر وضعیت (بسیار آهسته) هستند. ما این تغییرات را در زندگی روزمره هنگام عبور و مرور در سطح زمین احساس نمی‌کنیم، اما سطح سیاره آنقدر که به نظر می‌رسد ثابت نیست. صفحات تکتونیکی مدام در حال حرکت هستند، برخی به هم برخورد می‌کنند و برخی دیگر از هم دور می‌شوند. به جای یک کره‌ی کاملاً سفت، می‌توان تصور کرد زمین مانند یک جاده‌ی ترک‌خورده روی یک نوار نقاله است که به آرامی حرکت می‌کند. برخی ترک‌ها گسترش می‌یابند، برخی فشرده می‌شوند و تمام سطح در حال حرکت است، فقط این حرکت به قدری کند است که نمی‌توان آن را دید.
هرچند این حرکت با توجه به استانداردهای انسانی کند است، اما برای تکنولوژی ما به قدری کافی سریع است که موجب سردرگمی شود. ابزارهای مکان‌یابی مانند سیستم موقعیت‌یابی جهانی ایالات متحده (GPS)، GLONASS روسیه، گالیلئوی اتحادیه اروپا و بِیدوی چین، از ماهواره‌ها برای تعیین موقعیت‌ها نسبت به نقاط مرجع شناخته‌شده استفاده می‌کنند. با این حال، این ماهواره‌ها بر اساس سیستم‌های مختصات ثابت عمل می‌کنند، در حالی که خود زمین به آرامی در حال حرکت است. به مرور زمان، این حرکت موجب ایجاد عدم‌تطابق میان جایی که نقشه‌ها فکر می‌کنند مکان‌ها هستند و جایی که به راستی هستند می‌شود.
تا سال ۲۰۱۷، استرالیا از مختصات سال ۱۹۹۴ استفاده می‌کرد. طی ۲۳ سال، این مختصات با صفحه تکتونیکی به میزان ۱.۶ متر از هم ناهماهنگ شد که آن‌ها را مجبور به بروزرسانی سیستم کرد. در حقیقت، در طی این سال‌ها استرالیا رسماً ۱.۸ متر به سمت شمال‌شرقی حرکت کرده است.
مترجم: زهرا ذوالقدر
