معرفی قدرتمندترین سلاح های الکترومغناطیسی جهان

فرادید| سلاح‌های الکترومغناطیسی با بهره‌گیری از انرژی الکترومغناطیسی، مانند پالس‌های الکترومغناطیسی یا میدان‌های مغناطیسی قوی، به‌عنوان ابزارهایی نوین در جنگ‌های مدرن ظهور کرده‌اند. این سلاح‌ها با هدف مختل کردن یا تخریب سیستم‌های الکترونیکی، زیرساخت‌های ارتباطی و تجهیزات نظامی دشمن بدون نیاز به انفجارهای فیزیکی یا تلفات انسانی گسترده طراحی شده‌اند.

به گزارش فرادید، بمب‌های الکترومغناطیسی، تفنگ‌های کویلی و ریلی و سامانه‌های لیزری پرانرژی از جمله پیشرفته‌ترین سلاح‌های الکترومغناطیسی هستند که امروزه توسط تعدادی از کشورهای جهان به کار گرفته می‌شوند. در این گزارش، قدرتمندترین سلاح‌های الکترومغناطیسی جهان در سال ۲۰۲۵ را بررسی خواهیم کرد. 

بمب الکترومغناطیسی غیرهسته‌ای (Non-Nuclear EMP)

بمب‌های الکترومغناطیسی غیرهسته‌ای (NNEMP) برای تولید پالس‌های قوی الکترومغناطیسی طراحی شده‌اند که می‌توانند سیستم‌های الکترونیکی را بدون انفجار هسته‌ای مختل یا تخریب کنند. این سلاح‌ها از فناوری‌هایی مانند ژنراتورهای فشرده‌سازی شار یا ابزارهای مولد انرژی پالسی استفاده می‌کنند و قادرند شبکه‌های برق، سیستم‌های ارتباطی، و تجهیزات نظامی را از کار بیندازند.

آزمایش‌های اولیه NNEMP در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ در ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی آغاز شد. امروزه، کشورهایی مانند آمریکا، چین و روسیه در حال توسعه نسخه‌های پیشرفته‌تر هستند. این بمب‌ها می‌توانند در جنگ‌های الکترونیکی، مانند غیرفعال کردن سیستم‌های راداری یا ناوبری، نقش کلیدی ایفا کنند.

به عنوان مثال، یک NNEMP می‌تواند سنگرهای زیرزمینی را با از کار انداختن سیستم‌های تهویه و ارتباطی بی‌استفاده کند. با این حال، فقدان معاهدات بین‌المللی برای کنترل این سلاح‌ها نگرانی‌هایی درباره استفاده غیرقانونی توسط گروه‌های متخاصم ایجاد کرده است.

تفنگ کویلی چین (China’s Coilgun)

چین در سال ۲۰۲۳ از پیشرفته‌ترین تفنگ کویلی (Coilgun) جهان رونمایی کرد که توسط نیروی دریایی این کشور آزمایش شده است. این سلاح با استفاده از میدان‌های مغناطیسی قدرتمند، پرتابه‌ای ۱۲۴ کیلوگرمی را در کمتر از ۰.۰۵ ثانیه به سرعت ۷۰۰ کیلومتر بر ساعت شتاب می‌دهد. در گزارش‌های اخیر (۲۰۲۵)، چین ادعا کرده که نسخه‌ای پیشرفته‌تر با سرعت پرتاب بیش از ۳,۵۷۷ کیلومتر بر ساعت و برد بیش از ۱۰۰ کیلومتر در حال توسعه است.

این تفنگ کویلی از ابرخازن‌های پیشرفته برای ذخیره و آزادسازی لحظه‌ای انرژی استفاده می‌کند و به دلیل عدم نیاز به باروت، ایمنی بالاتر، صدای کمتر، و کارایی انرژی بهتری نسبت به سلاح‌های سنتی دارد. طراحی این سلاح، که پرتابه را در مرکز سیم‌پیچ الکترومغناطیسی نگه می‌دارد، از سایش قطعات جلوگیری کرده و امکان شلیک سریع و مکرر را فراهم می‌کند. این فناوری می‌تواند در جنگ‌های دریایی و پرتاب موشک‌های پرسرعت انقلابی ایجاد کند.

تفنگ ریلی نیروی دریایی آمریکا (U.S. Navy Railgun)

تفنگ ریلی الکترومغناطیسی نیروی دریایی آمریکا، که توسط شرکت‌هایی مانند جنرال اتمیکس توسعه یافته، از دو ریل رسانا و میدان‌های مغناطیسی برای شلیک پرتابه‌هایی با سرعت ۸ ماخ (حدود ۹,۸۰۰ کیلومتر بر ساعت) استفاده می‌کند. این سلاح، که نیازی به پیشرانه شیمیایی ندارد، پرتابه‌هایی با وزن تا ۱۰ کیلوگرم را شلیک می‌کند که با انرژی جنبشی بالا، قادر به نفوذ به زره‌های سنگین یا تخریب اهداف در فواصل چند کیلومتری هستند.

آزمایش‌های انجام‌شده نشان داده‌اند که این تفنگ می‌تواند با هزینه‌ای حدود ۲۵.۰۰۰ دلار به ازای هر شلیک، جایگزینی مقرون‌به‌صرفه برای موشک‌های گران‌قیمت باشد. با این حال، چالش‌هایی مانند نیاز به منابع انرژی عظیم (تا ۳۳ میلیون ژول) و مشکلات حرارتی و سایش مواد، توسعه آن را کند کرده است. پنتاگون همچنان این فناوری را برای نصب روی ناوها و استفاده در جنگ‌های دریایی آزمایش می‌کند.

سامانه لیزر پرانرژی تاکتیکی (THEL)

سامانه لیزر پرانرژی تاکتیکی (Tactical High-Energy Laser) که توسط آمریکا و رژیم اسرائیل توسعه یافته، از پرتوهای لیزری با انرژی بالا برای تخریب اهداف هوایی مانند پهپادها و موشک‌ها استفاده می‌کند. این سلاح با استفاده از پرتوهای مادون قرمز، اهداف را با دقت بالا ذوب یا منهدم می‌کند و در آزمایش‌ها توانایی انهدام چندین هدف در کوتاه‌ترین زمان را نشان داده است.

THEL به دلیل سرعت نور (۳۰۰,۰۰۰ کیلومتر بر ثانیه) و دقت بی‌نظیر، در دفاع هوایی کاربرد گسترده‌ای دارد. این سامانه، که بخشی از خانواده سلاح‌های انرژی هدایت‌شده (Directed Energy Weapons) است، با حسگرهای پیشرفته خود می‌تواند اهداف متحرک را ردیابی و نابود کند. اگرچه نیاز به منابع انرژی بالا و محدودیت در شرایط جوی (مانند مه یا باران) چالش‌هایی برای THEL ایجاد کرده، اما پیشرفت‌های اخیر آن را به یکی از پیشرفته‌ترین سلاح‌های الکترومغناطیسی تبدیل کرده است.