بمب افکن «توپولف Tu-95MSM روسی» یا «شیان H-6K/N چینی»؛ کدام قدرتمندتر است؟

فرادید| بمب‌افکن‌های استراتژیک، با توانایی انجام مأموریت‌های دوربرد، حمل بار تسلیحاتی سنگین و ایفای نقش در بازدارندگی هسته‌ای، از کلیدی‌ترین ابزارهای نظامی به شمار می‌روند.

به گزارش فرادید، بمب افکن توپولف Tu-95MSM روسی و شیان H-6K/N چینی، از مهم‌ترین و به‌روزترین نمونه‌های این بمب‌افکن‌ها هستند که هر کدام قابلیت‌های ویژه‌ای داشته و نسبت به رقبا از برتری‌هایی برخوردارند. ما در این گزارش، این دو بمب‌افکن را با هم مقایسه خواهیم کرد. 

توپولف Tu-95MSM (روسیه)

توپولف Tu-95MSM، نسخه مدرنیزه‌شده بمب‌افکن استراتژیک Tu-95 «خرس» (Bear)، با اولین پرواز در سال ۱۹۵۲ و ورود به خدمت در ۱۹۵۶، یکی از قدیمی‌ترین بمب‌افکن‌های فعال جهان است که تا دهه ۲۰۴۰ در خدمت باقی خواهد ماند. این هواپیما با چهار موتور توربوپراپ کوزنتسوف NK-12MPM (هر کدام ۱۴,۸۰۰ اسب‌بخار) و ملخ‌های متقابل‌الچرخش، سرعت ۹۲۵ کیلومتر بر ساعت و برد عملیاتی ۱۵,۰۰۰ کیلومتر بدون سوخت‌گیری هوایی دارد.

Tu-95MSM مجهز به رادار Novella NV1.021، سیستم ناوبری S021، و مجموعه دفاع هوایی Meteor-NM2 است و می‌تواند ۱۵ تن تسلیحات، شامل موشک‌های کروز Kh-101/102 (برد ۴,۵۰۰ کیلومتر، متعارف و هسته‌ای) را حمل کند. این بمب‌افکن برای گشت‌های دریایی و پرتاب موشک از فاصله دور طراحی شده و در جنگ اوکراین (۲۰۲۲) برای شلیک موشک‌های کروز استفاده شده است. طراحی غیرپنهان‌کار و صدای بلند موتورها (قابل‌شنیدن توسط زیردریایی‌ها) از محدودیت‌های آن است، اما برد و ظرفیت بالای آن همچنان ارزشمند است.

شیان H-6K/N (چین)

شیان H-6K/N، نسخه‌های مدرن بمب‌افکن H-6 چین، بر پایه Tu-16 شوروی طراحی شده و از سال ۲۰۰۷ (H-6K) و ۲۰۱۸ (H-6N) وارد خدمت شده‌اند. این بمب‌افکن با دو موتور توربوفن WS-18 (کپی D-30KP-2 روسیه، هر کدام ۱۲۳ کیلونیوتن) سرعت زیرصوت ۱,۰۰۰ کیلومتر بر ساعت و برد عملیاتی ۶,۰۰۰ تا ۸,۰۰۰ کیلومتر (با سوخت‌گیری هوایی تا ۱۰,۰۰۰ کیلومتر) دارد. H-6K/N مجهز به رادار AESA، کابین شیشه‌ای دیجیتال و سیستم‌های جنگ الکترونیک است و می‌تواند ۱۲ تن تسلیحات، شامل موشک‌های کروز CJ-20 (برد ۱,۵۰۰-۲,۵۰۰ کیلومتر) و موشک‌های بالستیک هواپرتاب (در H-6N) را حمل کند.

H-6N قابلیت حمل پهپادهای شناسایی یا تسلیحات هایپرسونیک را دارد و برای عملیات در اقیانوس آرام طراحی شده است. هرچند طراحی آن پنهان‌کار نیست، اما بهبودهای آیرودینامیکی و الکترونیکی، آن را به گزینه‌ای مدرن‌تر از Tu-16 اصلی تبدیل کرده است. محدودیت اصلی H-6K/N، برد کمتر و وابستگی به فناوری‌های قدیمی‌تر نسبت به بمب‌افکن‌های غربی است.

مقایسه دو بمب افکن روسی و چینی

بمب افکن Tu-95MSM روسی در برد عملیاتی (۱۵,۰۰۰ کیلومتر در مقابل ۶,۰۰۰-۸,۰۰۰ کیلومتر H-6K/N چینی) و ظرفیت تسلیحات (۱۵ تن در مقابل ۱۲ تن) برتری دارد و برای مأموریت‌های دوربرد، مانند گشت‌های اقیانوس آرام یا پرتاب موشک از فاصله زیاد، مناسب‌تر است. موشک‌های Kh-101/102 روسی با برد ۴,۵۰۰ کیلومتر، نسبت به CJ-20 چینی (برد ۱,۵۰۰-۲,۵۰۰ کیلومتر) توانایی تهاجمی بیشتری ارائه می‌دهند.

Tu-95MSM تجربه عملیاتی گسترده‌ای دارد و در سناریوهای واقعی (مانند جنگ اوکراین) آزمایش شده است. در مقابل، H-6K/N با طراحی به‌روزتر، سیستم‌های الکترونیکی پیشرفته‌تر (مانند رادار AESA)، و قابلیت حمل موشک‌های بالستیک یا پهپاد (در H-6N)، برای عملیات در مناطق پرتنش مانند دریای چین جنوبی مناسب‌تر است. با این حال، فناوری قدیمی‌تر H-6K/N (بر پایه Tu-16 دهه ۱۹۵۰) و برد محدودتر، آن را در برابر Tu-95MSM در مأموریت‌های استراتژیک دوربرد ضعیف‌تر می‌کند. Tu-95MSM از نظر تولید و تعداد (۵۰-۶۰ فروند فعال) نیز وضعیت بهتری دارد، در حالی که چین حدود ۱۰۰ فروند H-6K/N در خدمت دارد.