رمان ترسناک «فرانکنشتاین» چگونه نوشته شد؟

«گوتیک» ژانری در ادبیات و سینماست که حول محور رمز و راز در محیط‌های تیره و تار می‌گذرد، و معمولا پر از قلعه‌های قدیمی، درهای مخفی، تابوت‌های پنهان، و پدیده‌های مشابه است.

ژانر گوتیک در نیمه دوم قرن هجدهم در میان جامعه ادبی انگلیس به وجود آمد، اما با انتشار رمان «فرانکنشتاین» توسط مری شلی در اوایل قرن نوزدهم به پدیده‌ای جهانی بدل شد، و هنوز هم یکی از محبوب‌ترین ژانرهای ادبی و سینمایی است.

مری شلی، نویسنده انگلیسی، به همراه شوهرش پرسی، که خود از بزرگترین شاعران رمانتیک انگلستان بود، و لرد بایرون، دیگر شاعر و دراماتیست رمانتیک بزرگ انگلیسی، بیش از 200 سال پیش به تعطیلات رفتند.

از آنجایی که نویسندگان معمولا در سفر هم حوصله‌شان سر می‌رود، این سه نفر هم بعد از چند روز خسته شدند و خواستند کار جدیدی بکنند، لذا همدیگر را به چالش کشیدند تا هرکدام‌شان یک داستان ترسناک بنویسد. داستانی که مری نوشت، در نهایت به «فرانکنشتاین؛ یا پرومته مدرن» تبدیل شد.

در این رمان شلی یک دانشمند آرمانگرا را تصویر می‌کند که می‌خواهد مرگ را شکست دهد و انسان را جاودانه کند، به همین خاطر هم شروع به آزمایش‌های علمی عجیب و غریب می‌کنند که بیشتر به جادو شباهت دارند.

او موفق می‌شود با استفاده از کشفیات خود، و از طریق پیوند زدن اعضای انسان‌های مرده به یکدیگر و وارد کردن شوک الکتریکی به آنها، یک انسان جدید خلق کند.

اما دیری نمی‌پاید که مخلوق فرانکنشتاین به هیولایی تبدیل می‌شود که تلاش‌های خالق خود و فلسفه هستی را به چالش می‌کشد.

«فرانکنشتاین» شاید در کنار «دراکولا»، که برام استوکر نویسنده ایرلندی آن را در اواخر قرن نوزدهم نوشت، تأثیرگذارترین رمان‌های گوتیکی باشند که تاکنون نوشته شده‌اند. دغدغه‌های فلسفی قدرتمند این دو رمان از دلایل ماندگاری و محبوبیت ژانر گوتیک تا امروز هستند.

برخی منتقدان ادبی بر این باورند که دلیل اصلی ماندگاری گوتیک این است که ژانر مذکور یک پدیده مدرن است، و با دغدغه‌های مدرن بشری همچون علم دست و پنجه نرم می‌کند.

با این حال، مسائل مدرن و کهن در داستان‌های گوتیک معمولا دوشادوش هم ظاهر می‌شوند، که به آنها حس و حالی فرازمانی و فرامکانی می‌دهد.

منبع: العربیه