ببینید؛ تنها نشان هلندی‌ها در بندرعباس فراموش می‌شود؟ ویرانی تنها عمارت تاریخی صفوی بندرعباس
پس از ترک ایران در سال ۱۷۶۶ میلادی، تنها ردپای آن‌ها همین عمارت تاریخی در بندرعباس باقی ماند. با این حال، در دهه‌های اخیر، این بنای ارزشمند به حال خود رها شده است.
در میانه هیاهوی شهر بندرعباس، جایی که امروز خودروها در فضای عمومی توقف می‌کنند، تنها بنای باقی‌مانده از دوره صفویه در این شهر، به دست فراموشی سپرده شده است. عمارت کلاه‌فرنگی بندرعباس ، که روزگاری مرکز تجارت کمپانی هند شرقی هلند بود، اکنون بدون مرمت و حفاظت، متروک مانده و کاربری‌اش به یک پارکینگ عمومی تقلیل یافته است.
این عمارت تاریخی، در سال ۱۰۷۷ هجری شمسی و در دوران حکومت صفویان ساخته شد و بیش از ۵۵ سال محل استقرار هلندی‌ها در بندرعباس بود. پس از خروج آن‌ها، بنای مذکور طی ادوار مختلف، به دارالحکومه، قلعه نظامی، اداره گمرک و حتی پناهگاه مردم در برابر حمله افغان‌ها بدل شد. از شلیک توپ شادی برای نادرشاه گرفته تا استفاده به عنوان شربت‌خانه، حمام و محبس‌خانه ، این عمارت شاهد تحولات مهمی در تاریخ جنوب ایران بوده است.
هلندی‌ها که در سال ۱۶۲۳ میلادی با مجوز شاه عباس اول وارد ایران شدند، در کنار پرتغالی‌ها یکی از دو قدرت غربی فعال در خلیج فارس بودند. اما پس از ترک ایران در سال ۱۷۶۶ میلادی، تنها ردپای آن‌ها همین عمارت تاریخی در بندرعباس باقی ماند. با این حال، در دهه‌های اخیر، این بنای ارزشمند به حال خود رها شده است .
پس از انقلاب ۵۷ ، عمارت کلاه‌فرنگی مدتی به عنوان میدان میوه و تره‌بار مورد استفاده قرار گرفت، سپس در اوایل دهه ۶۰ به حوزه علمیه واگذار شد ، اما در دهه ۷۰ این نهاد نیز آن را ترک کرد. با وجود ثبت ملی این اثر در سال ۱۳۸۴ ، تاکنون نه طرحی برای مرمت آن اجرا شده و نه برنامه‌ای برای حفظ آن وجود دارد . وعده‌های مطرح‌شده در سال ۱۳۹۶ برای اختصاص بودجه مرمت نیز به سرانجام نرسیده است.
اخیراً نیما صفا، پژوهشگر بندرعباسی ، با برگزاری نمایشگاهی از اسناد و تصاویر تاریخی این عمارت در کاخ گلستان تهران ، تلاش کرده تا دوباره نگاه‌ها را به سوی این اثر مغفول‌مانده جلب کند. او و دیگر فعالان میراث‌فرهنگی نسبت به وضعیت «کلاه‌فرنگی بی‌کلاه» هشدار می‌دهند.
این بنای تاریخی، نه‌تنها تنها نشانه معماری صفوی در بندرعباس ، بلکه یادگار ۴۰۰ سال پیوند تجاری ایران و هلند است. اما اگر بی‌توجهی‌ها ادامه یابد، خطر نابودی کامل این نماد دیرینه بیش از پیش جدی خواهد شد.
منبع: عصر ایران
