پروین اعتصامی؛ شاعر مناظره‌های ماندگار
۱۸ ساله بود که از مدرسه آمریکایی‌های تهران دیپلم گرفت و مدتی در آنجا ادبیات انگلیسی تدریس کرد و بعد‌ها در دانشسرای عالی تهران کتابدار بود.
کد خبر :
۷۸۸۷۳
بازدید :
۴۸۴۹
۱۵ فروردین ۱۳۲۰؛ ۷۹ سال پیش پروین اعتصامی در تهران درگذشت. می‌گفت: «داروی بیماری مزمن شرق، منحصر به تربیت و تعلیم حقیقی است که شامل زن و مرد باشد».
رخشنده اعتصامی متخلص به پروین در تبریز زاده شد. پدرش مترجم و نویسنده بود و از جمله "تربیت نسوان" را نوشت و در پرورش فرزندان میان دختر و پسر فرقی نمی‌گذاشت. نخست خود به پروین انگلیسی و ادبیات فارسی و عربی آموخت و سپس او را به مدرسه آمریکایی‌ها در تبریز سپرد. پروین بعد‌ها آموزش ادبیات فارسی را نزد ملک الشعرا بهار و علی‌اکبر دهخدا تکمیل کرد.
شش ساله بود که پدرش نماینده مجلس شد و از آن پس در تهران زیست.
هفت ساله بود که نخستین شعرش را گفت:
"نخودی گفت: لوبیایی را
کز چه من گردم این چنین، تو دراز؟
گفت: ما هردو را بباید پخت
چاره‌ای نیست، با زمانه بساز".
۱۱ ساله بود که نخستین بار شعر "ای مرغک" او در "مجله بهار" چاپ شد.
۱۸ ساله بود که از مدرسه آمریکایی‌های تهران دیپلم گرفت و مدتی در آنجا ادبیات انگلیسی تدریس کرد و بعد‌ها در دانشسرای عالی تهران کتابدار بود.
۲۸ ساله بود که ازدواج کرد، ولی آن پیوند بیش از چند ماه دوام نیافت:
"ای گل تو ز. جمعیت گلزار چه دیدی؟
جز سرزنش و بدسری خار چه دیدی؟.
۲۹ ساله بود که دیوان سروده‌هایش که پیشتر در مجله‌ها یا گزیده‌ها منتشر شده بودند چاپ و با استقبال بسیار روبرو شد.
با اینکه در سروده‌های او کمتر از رویداد‌های مشخص اجتماعی و اشاره به زندگی شخصی‌اش خبری هست:
"این معما گفته نیکوتر که پروین مرد نیست".
اما شعرهایش به خاطر برخورداری از صمیمیتی کودکانه، در دل بسیاری از علاقه‌مندان ادبیات فارسی جای دارند.
ماندگارترین سروده‌های او مناظره‌ها هستند که در آن‌ها "نخ و سوزن"، "سیر و پیاز" و حتا "امید و نومیدی" جان می‌یابند و به زبان درمی‌آیند و به درونمایه‌های اندیشه‌های سراینده که پشتیبانی از ستمدیدگان، نبرد با ستمگران و مهر به دانش و انسانیت است، می‌پردازند:
"به نومیدی سحرگه گفت: امید
که کس ناسازگاری، چون تو نشنید".
از سویی واژگان سروده‌های او ناصرخسرو و سعدی را به یاد می‌آورند و از سوی دیگر روانی، سادگی و بهره‌مندی از زبان گفتاری، گوشه چشمی به سرایش نوگرا دارند.
۳۰ ساله بود که پدر و پشتیبان ادبی‌اش را از دست داد و پس از آن گوشه‌گیرتر و افسرده‌تر شد.
پروین اعتصامی در ۳۴ سالگی در تهران درگذشت.
رخشنده اعتصامی متخلص به پروین در تبریز زاده شد. پدرش مترجم و نویسنده بود و از جمله "تربیت نسوان" را نوشت و در پرورش فرزندان میان دختر و پسر فرقی نمی‌گذاشت. نخست خود به پروین انگلیسی و ادبیات فارسی و عربی آموخت و سپس او را به مدرسه آمریکایی‌ها در تبریز سپرد. پروین بعد‌ها آموزش ادبیات فارسی را نزد ملک الشعرا بهار و علی‌اکبر دهخدا تکمیل کرد.
شش ساله بود که پدرش نماینده مجلس شد و از آن پس در تهران زیست.
هفت ساله بود که نخستین شعرش را گفت:
"نخودی گفت: لوبیایی را
کز چه من گردم این چنین، تو دراز؟
گفت: ما هردو را بباید پخت
چاره‌ای نیست، با زمانه بساز".
۱۱ ساله بود که نخستین بار شعر "ای مرغک" او در "مجله بهار" چاپ شد.
۱۸ ساله بود که از مدرسه آمریکایی‌های تهران دیپلم گرفت و مدتی در آنجا ادبیات انگلیسی تدریس کرد و بعد‌ها در دانشسرای عالی تهران کتابدار بود.
۲۸ ساله بود که ازدواج کرد، ولی آن پیوند بیش از چند ماه دوام نیافت:
"ای گل تو ز. جمعیت گلزار چه دیدی؟
جز سرزنش و بدسری خار چه دیدی؟.
۲۹ ساله بود که دیوان سروده‌هایش که پیشتر در مجله‌ها یا گزیده‌ها منتشر شده بودند چاپ و با استقبال بسیار روبرو شد.
با اینکه در سروده‌های او کمتر از رویداد‌های مشخص اجتماعی و اشاره به زندگی شخصی‌اش خبری هست:
"این معما گفته نیکوتر که پروین مرد نیست".
اما شعرهایش به خاطر برخورداری از صمیمیتی کودکانه، در دل بسیاری از علاقه‌مندان ادبیات فارسی جای دارند.
ماندگارترین سروده‌های او مناظره‌ها هستند که در آن‌ها "نخ و سوزن"، "سیر و پیاز" و حتا "امید و نومیدی" جان می‌یابند و به زبان درمی‌آیند و به درونمایه‌های اندیشه‌های سراینده که پشتیبانی از ستمدیدگان، نبرد با ستمگران و مهر به دانش و انسانیت است، می‌پردازند:
"به نومیدی سحرگه گفت: امید
که کس ناسازگاری، چون تو نشنید".
از سویی واژگان سروده‌های او ناصرخسرو و سعدی را به یاد می‌آورند و از سوی دیگر روانی، سادگی و بهره‌مندی از زبان گفتاری، گوشه چشمی به سرایش نوگرا دارند.
۳۰ ساله بود که پدر و پشتیبان ادبی‌اش را از دست داد و پس از آن گوشه‌گیرتر و افسرده‌تر شد.
پروین اعتصامی در ۳۴ سالگی در تهران درگذشت.
منبع: دویچه وله
۰
