۹ حقیقت خواندنی دربارهی قبایل بومی آمریکا
در این مطلب، چند حقیقت جالب دربارهی قبایل و تاریخ بومیان آمریکایی را میخوانید؛ بومیانی که در بین خودشان صدها قبیله با زبانها، فرهنگها و سنتهای فوقالعاده دارند.
فرادید | از زمانهای بسیار قدیم، بومیان آمریکا در این قاره زندگی کردهاند، از نواحی شمالی آلاسکا گرفته تا ساحل خلیج فلوریدا. بیش از ۹ میلیون بومی آمریکایی در ایالات متحدهی امروزی زندگی میکنند.
به گزارش فرادید؛ شاید ما فکر کنیم که همۀ بومیان آمریکایی یک فرهنگ و زبان واحد دارند اما این اصلا درست نیست؛ بومیان در بین خودشان تنوع شگفتانگیزی از فرهنگهای مختلف را دارند. اما این تنها حقیقت جالب دربارۀ بومیان آمریکا نیست.
۱. بومیان آمریکا به بیش از ۳۰۰ زبان گفتاری صحبت میکردند
آمریکای شمالیِ پیش از استعمار، مهد شمار زیادی از زبانهای گفتاری بود. با این حال، بسیاری از این زبانها در نتیجهی سیاستهای یکسانسازی از سوی دولت از میان رفتند. سال ۱۸۶۸، رئیسجمهور یولیسیز سایمِن گرانت اعلام کرد: «دوسومِ مشکلات ما نابرابریِ امروزِ زبان است ... گویش بیگانهی این قبایل را باید نابود کرد و زبان انگلیسی را جایگزین آن کرد.»
بومیان آمریکایی در آغاز دههی ۱۸۰۰ از جوامع خودشان تبعید شده و به قرارگاههای خاصی منتقل شدند و فرزندان آنها برای آموختن زبان انگلیسی به مدارس شبانهروزیِ ویژهی سرخپوستان فرستاده شدند تا اینکه در سال ۱۹۷۲ کنگره قانون آموزش سرخپوستان را تصویب کرد که به واسطهی آن قبایل بومی آمریکایی اجازه داشتند زبانهای خودشان را تدریس کنند.
طبق آمار ادارهی سرشماری ایالات متحده، تا سال ۲۰۱۳، ۱۶۹ زبان بومی گفتاری در ایالات متحده وجود داشت. بسیاری از این زبانها متکلمان بسیار کمی داشتند. سال ۱۹۹۰، کنگره قانون زبان سرخپوستان را تصویب کرد که حامیِ حفظ و تجدید حیات زبان سرخپوستان آمریکایی بود. این حمایت بسیار مهم است زیرا به جز دو زبان، همهی زبانهای بومی آمریکایی تا سال ۲۰۵۰ در خطر ناپدید شدن هستند.
۲. نخستین روزنامه به زبان بومیان آمریکایی سال ۱۸۲۸ منتشر شد
پیش از استعمار، زبانهای بومیان آمریکایی به شکل شفاهی منتقل میشد. پس از ورود اروپاییان، قبایل زیادی شروع به اتخاذ سیستمهای نوشتاری کردند. سِکویا (Sequoyah) عضوی از قبیلهی چروکی، ۱۲ سال عمرش را صرف کامل کردن سیستم نوشتاری کرد تا سرخپوستان بتوانند به زبان خودشان خواندن و نوشتن بیاموزند. او سال ۱۸۲۱ فهرست هجاهای ۸۶ حرفی خود را کامل کرد.
دکتر اِلِن کوشمان عضوی از قبیلهی چروکی و استاد دانشگاه Northeastern میگوید: «فهرست هجاهای زیادی در دنیا وجود دارد که هیراگانای ژاپنی معروفترین آنهاست. اما چروکی تنها فهرست هجایی است که توسط یک شخص بومی برای یک قوم بومی ابداع شد.» از آنجا که فهرست هجا برای نشان دادن اصوات خاصِ زبان چروکی خلق شد، یادگیری آن برای چروکیها آسان بود. ظرف یک دورهی سه تا پنج ساله، افراد قبیله میتوانستند بخوانند و بنویسند.
در ۲۱ فوریهی ۱۸۲۸، نخستین نسخه از روزنامهی Cherokee Phoenix (ققنوس چروکی) در پایتخت چروکی، نیو اِکوتا، جورجیا منتشر شد و نخستین روزنامهی دوزبانهی ایالات متحده بود که به دو زبان انگلیسی و چروکی چاپ شد.
۳. ۵۷۴ قبیلهی به رسمیت شناختهشده فدرال در ایالات متحده وجود دارد
از ۵۷۴ قبیلهی به رسمیت شناختهشدهی فدرال، ۲۲۹ قبیله در آلاسکا یافت شدند. کالیفرنیا در شمار بزرگترین قبایل فدرال به رسمیت شناختهشده مقام دوم را دارد و بیشترین جمعیت بومیان آمریکایی را دارد. این قبایل با ایالات متحده روابط دولت به دولت دارند، درست مانند سایر کشورهای مستقل. اما قبایل زیادی رسمیت فدرال نیافتهاند به این معنا که برای برنامهها و حمایتهای دولت واجد شرایط نیستند.
تا سال ۲۰۲۰، ۶۶ قبیله در ۱۳ ایالت رسمیت فدرال یافتند. رسمیت فدرال همیشه به قبایل حق برخورداری از مزایای ایالتی یا فدرال را نمیدهد، اما وجود تاریخی و معاصر آنها را تصدیق میکند.
۴. بومیان آمریکایی بسیاری از محصولات مهم دنیا را کشت کردند
قبایل بومی آمریکایی رژیمهای غذایی متنوعی داشتهاند که بازتاب سیستمهای غذایی محلی آنهاست. بسیاری از قبایل بومی آمریکایی کشاورزی میکردند و محصولاتی را که ما امروز مصرف میکنیم کشت میکردند. سال ۲۰۱۶، تخمین زده شد که ۶۰ درصد عرضهی جهانی غذا بر اساس محصولاتیست که از آمریکای شمالی نشات گرفته اند. ذرت حدود ۱۰ هزار سال پیش، توسط کشاورزان بومی در مکزیک جنوبی و گوآتمالا کشت شد. زمانی که استعمارگران اروپایی به آمریکای شمالی رسیدند، هزاران سال از پرورش آن توسط بومیان آمریکایی گذشته بود. بومیان آمریکایی علاوه بر ذرت، لوبیا، کدو، سیب زمینی و گوجه فرنگی هم کشت میکردند.
۵. اتحادیهی هوُدِنوُشونی یکی از قدیمیترین دموکراسیهای دنیاست
اتحادیهی هوُدِنوُشونی که اتحادیهی ایروکوا هم نامیده میشود توسط پنج قبیله شکل گرفت: موُهاک، اوُنایدا، اوُنونداگا، کایوگا و سِنِکا. برخی محققان باور دارند این اتحادیه سال ۱۱۴۲ تاسیس شد، در حالی که خود اتحادیه مدعیست که از زمانهای بسیار قدیم وجود داشته است. با وجود این، این اتحادیه یکی از قدیمیترین دموکراسیهای مشارکتی روی زمین در نظر گرفته میشود. قبایل با قانون بزرگ صلح (Kaianere'ko:wa) متحد شدند که به عنوان قانون اساسی آنها عمل میکند. یک قوم سوم نیز به نام توسکارورا در قرن هجدهم به اتحادیه ملحق شد.
دکتر دونالد اِی. گرایندِ، نویسندهی کتاب «نمونهی آزادی» و استاد دانشگاه بوفالو میگوید: «قبایل زیادی دموکراتیک بودند، اما اتحادیهی هوُدِنوُشونی مردم را از یک گسترهی جغرافیایی بزرگ گرد هم آورد. این بخشی از دلیل منحصربفرد بودن آن است.»
تحقیقات گرایند دربارهی تاثیر اتحادیهی هوُدِنوُشونی روی قانون اساسی ایالات متحده متمرکز بوده است. گرایند در این باره میگوید: «سه سهم عمده وجود داشت. نخست اینکه حاکمیت متعلق به مردم است. دوم جدایی قدرتها و شاخههای مجزای حکومت است و سوم خود قانون اساسی است با بندهایی که میتوان به آنها استناد کرد.» برخلاف قانون اساسی ایالات متحده، زنان نقش فعالی در دموکراسی هوُدِنوُشونی داشتند.
۶. بومیان آمریکایی با قانون جابجایی سرخپوستان در سال ۱۸۳۰ به اجبار آواره شدند
پیش از استعمار، بومیان آمریکایی در سرتاسر سرزمینی که امروزه به ایالات متحده معروف است زندگی میکردند. اما در سال ۱۹۳۰، رئیسجمهور اَندرو جَکسون قانون جابجایی سرخپوستان را امضاء کرد. تمایل سفیدپوستان به کشت پنبه در جنوب و در زمینهای باارزش قبایل چاکتا، چروکی، کریک و قبایل دیگر دلیل تصویب این قانون بود.
این قانون برای راندن اجباریِ بومیان آمریکایی از آلاباما، فلوریدا، جورجیا، کارولینای شمالی و تنسی و فرستادن آنها به «قلمروی سرخپوستان» واقع در اوکلوهومای امروزی به کار گرفته شد. هزاران بومی آمریکایی در جریان این مهاجرت اجباری جان باختند.
۷. سال ۱۹۲۴ به بومیان آمریکایی تابعیت آمریکایی داده شد
قانون شهروندی سرخپوستان توسط رئیسجمهور کالوین کولیج در ۲ ژوئن ۱۹۲۴ امضاء شد. برخی از بومیان آمریکایی تا پیش از این تاریخ نیز شهروندان ایالات متحده در نظر گرفته میشدند، چون قانون داز (Dawes) به کسانی که اعطای اراضی را پذیرفته بودند تابعیت داده بود. با وجود اینکه تابعیت کامل به بومیان آمریکایی داده شده بود، به بسیاری از آنها هنوز حق رای داده نشده بود. حق رای دادن به ایالتها بستگی داشت و بسیاری از ایالتها دههها بومیان آمریکایی را از حق رای دادن محروم کرده بودند.
دولتها از شیوههای تبعیضآمیز برای محدود کردن دسترسی بومیان به صندوقهای رای استفاده کردند. برای مثال از آزمونهای سوادآموزی استفاده میکردند تا جلوی رای دادن بومیانی که سواد خواندن و نوشتن به زبان انگلیسی را نداشتند بگیرند. این روشها تا زمان تصویب قانون حق رای در سال ۱۹۶۵ ادامه داشت.
۸. قوم ناواهو بزرگترین زمینهای قبیلهای ایالات متحده را دارد
سرزمین قوم ناواهو تقریباً ۲۵۰۰۰ مایل مربع مساحت دارد (ناحیهای به اندازهی ویرجینیای غربی و دو برابر مِریلَند). این قوم تا آریزونا، نیومکزیکو و یوتا گسترش یافته است. سال ۲۰۲۱، قوم ناواهو از قوم چروکی در تبدیل شدن به بزرگترین قبیله از نظر جمعیت پیشی گرفت (۴۰۰۰۰۰ عضو ثبتشده). همانطور که انتظار میرود، ناواهو بالاترین شمار متکلمان به زبانهای بومی آمریکایی را هم دارد.
۹. تمام قبایل بومی آمریکایی صاحب زمین نیستند
در قیاس با ۵۷۴ قبیلهای که رسمیت فدرال یافتهاند، حدود ۳۲۶ زمین قبیلهای در سراسر ایالات متحده وجود دارد. از قبایلی که صاحب زمین هستند، به طور متوسط تنها ۲.۶ درصد زمینها به بزرگی قلمرویشان پیش از استعمار است. بسیاری از قبایلی که به اجبار توسط دولت آمریکا جابجا شدند بدون زمین ماندند. به طور معمول گفته میشود ۲۲ درصد بومیان آمریکایی ساکن زمینهای قبیلهای هستند، آماری که منشا آن سرشماری سال ۲۰۱۰ است. با این حال، در مطالعهای که سال ۲۰۱۴ از سوی ورزارت مسکن و توسعهی شهری آمریکا انجام شد ۶۸ درصد بومیان آمریکایی و آلاسکایی در سرزمین خودشان یا نزدیک به آن سکونت دارند.
منبع: History
مترجم: زهرا ذوالقدر